Asansör Elektrik Sistemleri Mevzuatı

Asansör elektrik sistemleri, 2014/33/AB Asansör Yönetmeliği ve TS EN 81-20/50 standartları çerçevesinde projelendirilmeli ve uygulanmalıdır. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın Asansör İşletme ve Bakım Yönetmeliği ile 24.06.2015 tarihli Asansör Periyodik Kontrol Yönetmeliği, sistemlerin güvenli işletilmesi için temel kriterleri belirler. Asansör kumanda sistemleri, TS EN 81-72 ve TS EN 81-73 standartlarına uygun olarak tasarlanmalıdır.

Elektrik beslemesi ve güvenlik devreleri, Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği ve EMO Asansör Elektrik Sistemleri Teknik Esasları çerçevesinde projelendirilmelidir. Kablo seçimi ve boyutlandırması, Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği’ne uygun olarak yapılmalıdır.

İzmir Plaza Vakası Teknik Analizi

İzmir’deki plazada meydana gelen asansör kontrol sistemi arızası, kapsamlı teknik incelemeye tabi tutulmuştur. Yapılan incelemede, kumanda panosundaki elektronik kontrol kartının TS EN 81-20’de belirtilen EMC (Elektromanyetik Uyumluluk) gereksinimlerini karşılamadığı tespit edilmiştir. Güvenlik devrelerinin yedekli sistem tasarımı, TS EN 81-50 standardında belirtilen kriterlere uygun değildir.

Asansörün elektriksel güvenlik sistemlerinin periyodik kontrol kayıtları incelendiğinde, Asansör İşletme ve Bakım Yönetmeliği’nde belirtilen kontrollerin düzenli yapılmadığı görülmüştür. Özellikle güvenlik kontaklarının ve faz sıralama rölelerinin test kayıtları eksiktir.

Kumanda Panosu ve Kontrol Sistemleri

Asansör kumanda panosu tasarımı, TS EN 81-20’nin 5.10.1 maddesinde belirtilen elektriksel güvenlik gereksinimleri doğrultusunda yapılmalıdır. Ana kontaktörler ve güvenlik kontaktörleri, TS EN 60947-4-1 standardına uygun olmalıdır. Pano içi yerleşim ve kablo bağlantıları, EMO’nun belirlediği teknik esaslara uygun şekilde düzenlenmelidir.

Kontrol sisteminin yazılımı, TS EN 81-20’nin 5.11.2 maddesinde belirtilen güvenlikle ilgili elektronik sistemler için gerekli kriterleri karşılamalıdır. Mikro işlemci tabanlı kontrol sistemlerinin arıza analizi ve hata kayıt fonksiyonları bulunmalıdır. Asansör İşletme ve Bakım Yönetmeliği’ne göre, bu kayıtlar düzenli olarak kontrol edilmeli ve arşivlenmelidir.

Güvenlik Devreleri ve Emniyet Sistemleri

Asansör güvenlik devreleri, TS EN 81-20’nin 5.11.2.3 maddesinde belirtilen güvenlik bütünlük seviyesi (SIL) gereksinimlerini karşılamalıdır. Kat ve kabin kapıları güvenlik kontakları, fren güvenlik devreleri ve hız regülatörü kontakları yedekli sistem prensibine göre tasarlanmalıdır. Güvenlik devrelerinin besleme gerilimleri, Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği’ne uygun olarak seçilmelidir.

Acil durum sistemleri, TS EN 81-28 standardına uygun olarak tasarlanmalıdır. Acil aydınlatma ve haberleşme sistemleri için kesintisiz güç kaynağı kullanılmalıdır. Yangın durumunda asansörün davranışı, Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik’in 62. maddesine uygun olmalıdır.

Motor Kontrol ve Sürücü Sistemleri

Asansör tahrik sistemlerinin elektriksel kontrolü, TS EN 81-20’nin 5.9.3 maddesinde belirtilen kriterlere uygun olmalıdır. Frekans kontrollü sürücü sistemleri, EMC direktifi ve TS EN 12015/12016 standartlarının gereksinimlerini karşılamalıdır. Motor termik koruması ve aşırı yük koruması, Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği’ne uygun olarak tasarlanmalıdır.

Frenleme sistemi kontrolü, TS EN 81-20’nin 5.9.2.2 maddesinde belirtilen güvenlik gereksinimlerini karşılamalıdır. Elektriksel fren kontrolü ve izleme sistemleri yedekli olarak tasarlanmalıdır. Asansör İşletme ve Bakım Yönetmeliği’ne göre, fren sistemi periyodik olarak test edilmeli ve sonuçlar kayıt altına alınmalıdır.

Topraklama ve Potansiyel Dengeleme

Asansör sistemlerinin topraklaması, Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği ve TS EN 81-20’nin 5.10.4 maddesine uygun olarak yapılmalıdır. Ray topraklaması ve kabin potansiyel dengelemesi için kullanılan iletkenler, TSE K 318 standardında belirtilen kesit değerlerinde seçilmelidir.

Ana ve tali potansiyel dengeleme baraları, pano topraklaması ve motor topraklaması, EMO’nun belirlediği teknik esaslara uygun olarak tesis edilmelidir. Topraklama ölçümleri periyodik olarak yapılmalı ve Asansör Periyodik Kontrol Yönetmeliği’nde belirtilen değerleri sağlamalıdır.

Kablo Sistemleri ve Tesisatı

Asansör kablo sistemleri, TS EN 81-20’nin 5.10.7 maddesinde belirtilen gereksinimlere uygun olmalıdır. Hareketli kablo sistemleri özel olarak tasarlanmalı ve TSE K 318 standardına uygun kablolar kullanılmalıdır. Kablo kesit hesapları, Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği’ne göre yapılmalıdır.

Kuyu içi kablo tesisatı ve bağlantı kutuları, IP koruma sınıfı gereksinimleri doğrultusunda seçilmelidir. Yangına dayanıklı kablo kullanımı, Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik’in gerekliliklerine uygun olmalıdır.

Kat ve Kabin Kontrol Sistemleri

Kat ve kabin kumanda sistemleri, TS EN 81-70 standardına uygun olarak tasarlanmalıdır. Engelli kullanımına uygun butonlar ve göstergeler kullanılmalıdır. Kabin içi acil aydınlatma ve alarm sistemi, TS EN 81-20’nin 5.10.8 maddesindeki gereksinimleri karşılamalıdır.

Kat seviyeleme hassasiyeti ve duruş kontrolü, TS EN 81-20’nin 5.12.1 maddesinde belirtilen kriterlere uygun olmalıdır. Hassas duruş için kullanılan manyetik veya optik sensör sistemleri düzenli olarak kalibre edilmelidir.

Test ve Devreye Alma Prosedürleri

Test ve devreye alma işlemleri, Asansör Periyodik Kontrol Yönetmeliği ve TS EN 81-20’nin 6. bölümünde belirtilen prosedürlere uygun olarak yapılmalıdır. Elektriksel güvenlik sistemlerinin testleri, EMO’nun belirlediği kontrol formlarına göre gerçekleştirilmelidir.

Devreye alma öncesi ve sonrası ölçümler kayıt altına alınmalıdır. İzolasyon direnci ölçümleri, topraklama ölçümleri ve güvenlik devresi testleri dokümante edilmelidir. Test sonuçları, A tipi muayene kuruluşu tarafından değerlendirilmelidir.

Teknik Dokümantasyon ve Bakım Kayıtları

Asansör elektrik sistemlerine ait teknik dokümanlar, TS EN 81-20’nin 7. bölümünde belirtilen gereksinimlere uygun olarak hazırlanmalıdır. Elektrik projeleri, devre şemaları ve parça listeleri güncel tutulmalıdır. Bakım kayıtları, Asansör İşletme ve Bakım Yönetmeliği’ne uygun olarak tutulmalıdır.

Arıza kayıtları ve bakım raporları düzenli olarak tutulmalı ve arşivlenmelidir. Yedek parça değişimleri ve yazılım güncellemeleri kayıt altına alınmalıdır. Bu kayıtlar, olası arıza durumlarında teknik analiz için önemli veriler sağlar.

Aklınıza takılan konular ile ilgili iletişim numaralarından mail adresinden bize ulaşarak bilgi alabilirsiniz.

Mühendislik alanlarında uzman ekibimizle danışmanlık, raporlama hizmeti verilmektedir.