GÜMRÜK KANUNU Kanun Numarası: 4458 Kabul Tarihi: 27/10/1999 Resmi Gazete Tarihi: 04/11/1999 Resmi Gazete Sayısı: 23866 BİRİNCİKISIM : GENEL HÜKÜMLER BİRİNCİBÖLÜM : AMAÇ, KAPSAM VE TEMEL TANIMLAR Madde 1 – Bu Kanunun amacı, Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesine giren ve çıkan eşyaya ve taşıt araçlarına uygulanacak gümrük kurallarınıbelirlemektir. Madde 2 – Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesi, Türkiye Cumhuriyeti topraklarını kapsar. Türkiye kara suları, iç sularıve hava sahasıgümrük bölgesine dahildir. Bu Kanunda geçen Türkiye Gümrük Bölgesi ve Gümrük Bölgesi kavramlarıTürkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesini ifade eder. Madde 3 – Bu Kanunda geçen; 1. “Müsteşarlık” deyimi, Gümrük Müsteşarlığını; 2. “Gümrük idaresi veya idareleri” deyimi, gümrük mevzuatında belirtilen işlemlerin kısmen veya tamamen yerine getirildiği merkez veya taşra teşkilatındaki hiyerarşik yönetim birimlerinin tamamını; 3. “Kişi” deyimi, gerçek ve tüzel kişiler ile hukuken tüzel kişilik statüsüne sahip olmamakla birlikte yürürlükteki mevzuat uyarınca hukuki tasarruflar yapma yetkisi tanınan kişiler ortaklığını; 4. “Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesinde yerleşik kişi” deyimi, a) Bu bölgede kanuni ikametgahıolan bütün gerçek kişileri; b) Bu bölgede kayıtlıişyeri, kanuni işmerkezi veya şubesi bulunan bütün tüzel kişi veya kişiler ortaklığını; 5. “Karar” deyimi, bağlayıcıtarife ve menşe bilgileri de dahil olmak üzere, gümrük idaresinin, gümrük mevzuatıile ilgili olarak belirli bir konuda bir veya daha fazla kişi üzerinde hukuki sonuç doğuracak idari tasarrufunu; 6. “Serbest dolaşımda bulunan eşya” deyimi, Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası anlaşmalara ait hükümler saklıkalmak kaydıyla, serbest dolaşıma girişrejimine tabi tutularak Türkiye Gümrük Bölgesine giren eşya ile üretiminde kullanılan girdilerin yerli olup olmadığına bakılmaksızın, 18 ve 19 uncu madde hükümlerine göre Türk menşeli sayılan eşyayı; 7. “Gümrük statüsü” deyimi, eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesinde serbest dolaşıma girmişolup olmadığıyönünden durumunu; 8. “Gümrük vergileri” deyimi, yürürlükteki hükümler uyarınca eşyaya uygulanan ithalat vergilerinin ya da ihracat vergilerinin tümünü; 9. “İthalat vergileri” deyimi, – Eşyanın ithalinde öngörülen gümrük vergileri ve eşetkili vergileri, – Tarım politikasıveya işlenmiş tarım ürünleriyle ilgili özel düzenlemeler çerçevesinde alınan ithalat vergilerini; 10. “İhracat vergileri” deyimi, – Eşyanın ihracatında öngörülen gümrük vergileri ve eşetkili mali yükleri, – Tarım politikasıveya işlenmiş tarım ürünleriyle ilgili özel düzenlemeler çerçevesinde alınan ihracat vergilerini; 11. “Yükümlü” deyimi, gümrük yükümlülüklerini yerine getirmekle sorumlu bütün kişileri; 12. “Gümrük gözetimi” deyimi, gümrük mevzuatına ve gereken hallerde gümrük gözetimi altındaki eşyaya uygulanacak diğer hükümlere uyulmasınısağlamak üzere gümrük idareleri tarafından genel olarak uygulanan işlemleri; 13. “Gümrük denetimi” deyimi, gümrük mevzuatına ve gereken hallerde gümrük gözetimi altındaki eşyaya uygulanacak diğer hükümlere uyulmasınısağlamak üzere eşyanın muayenesini, belgelerin varlığının ve gerçekliğinin kanıtlanmasını, işletme hesaplarının, defterlerinin ve diğer yazılıbelgelerin tetkikini, nakil araçlarının kontrolünü, bagajların ve kişilerin yanlarında ya da üstlerinde taşıdıklarıeşyanın kontrolünü, idari araştırmalar ve benzeri diğer işlemlerin yapılmasıgibi özel işlemlerin yerine getirilmesini; 14. “Eşyanın gümrükçe onaylanmışbir işlem veya kullanıma tabi tutulması” deyimi, eşyanın, a) Bir gümrük rejimine tabi tutulmasını, b) Bir serbest bölgeye girmesini, c) Türkiye Gümrük Bölgesi dışına yeniden ihracını, d) İmhasını, e) Gümrüğe terk edilmesini; 15. “Gümrük rejimi” deyimi, a) Serbest dolaşıma girişrejimini, b) Transit rejimini, c) Gümrük antrepo rejimini, d) Dahilde işleme rejimini, e) Gümrük kontrolü altında işleme rejimini, f) Geçici ithalat rejimini, g) Hariçte işleme rejimini, h) İhracat rejimini; 16. “Gümrük beyanı” deyimi, belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde eşyanın bir gümrük rejimine tabi tutulmasıtalebinde bulunulmasını; 17. “Beyan sahibi” deyimi, kendi adına beyanda bulunan kişiye veya adına beyanda bulunulan kişiyi; 18. “Eşyanın gümrüğe sunulması” deyimi, eşyanın gümrük idaresine ya da gümrükçe tayin edilen veya uygun görülen herhangi bir yere getirilmesi üzerine, belirlenen usul ve esaslara uygun olarak, gümrük idarelerine yapılan bildirimi; 19. “Eşyanın teslimi” deyimi, eşyanın tabi tutulduğu gümrük rejimi ile öngörülen amaçlar doğrultusunda gümrük idareleri tarafından ilgilisine teslimini; 20. “Rejim hak sahibi” deyimi, gümrük beyanınıyapan veya hesabına gümrük beyanıyapılan kişi veya bu kişiye ait bir gümrük rejimi ile ilgili hakların ve yükümlülüklerin devredildiği kişiyi; 21. “İzin hak sahibi” deyimi, kendisine bir izin verilen kişiyi; 22. “Elleçleme” deyimi, gümrük gözetimi altındaki eşyanın asli niteliklerini değiştirmeden istiflenmesi, yerinin değiştirilmesi, büyük kaplardan küçük kaplara aktarılması, kapların yenilenmesi veya tamiri, havalandırılması, kalburlanması, karıştırılmasıve benzeri işlemleri; 23. “Eşya” deyimi, her türlü madde, ürün ve değeri; ifade eder. Madde 4 – Gümrük idareleriyle muhatap olan kişiler bu Kanun ve bu Kanuna dayanılarak çıkarılan tüzük, kararname ve yönetmelik hükümlerine uymak; gümrük idarelerinin gerek bu Kanunda gerek diğer kanun, tüzük ve kararnamelerde yazılı hükümlere göre yapacağıgözetim ve denetimlere tabi olmak; bu idarelerin kendi adına veya başka idareler nam veya hesabına tahsil edeceği her tür vergi, resim, harç ve ücretleri ödemek veya bunlarıteminata bağlamak; kanun, tüzük, kararname ve yönetmelik hükümlerinin uymayızorunlu kıldığıher tür işlemleri yerine getirmekle yükümlüdürler. İKİNCİBÖLÜM : GÜMRÜK MEVZUATI ÇERÇEVESİNDE KİŞİLERİN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİNE İLİŞKİN ÇEŞİTLİHÜKÜMLER BİRİNCİAYIRIM : TEMSİL HAKKI Madde 5 – Bütün kişiler, gümrük mevzuatıile öngörülen tasarruflarıve işlemleri gerçekleştirmek üzere gümrük idarelerindeki işleri için bir temsilci tayin edebilirler. Transit taşımacılık yapan veya arızi olarak beyanda bulunan kişiler hariç olmak üzere, temsilci Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik bulunan kişilerdir. Temsil, doğrudan veya dolaylıolabilir. Temsilci, doğrudan temsil durumunda başkasının adına hareket eder. Dolaylıtemsil durumunda ise kendi adına, ancak başkasının hesabına hareket eder. Temsilci, temsil edilen kişi namına hareket ettiğini beyan etmek, temsilin doğrudan veya dolaylıolduğunu belirtmek ve sahip olduğu temsil yetki belgesini gümrük idarelerine ibraz etmek zorundadır. Bir başka kişi adına veya hesabına hareket ettiğini beyan etmeyen ya da bir temsil yetkisine sahip olmadığıhalde, başka bir kişi adına ya da hesabına hareket ettiğini beyan eden kişi, kendi adına ve kendi hesabına hareket ediyor sayılır. 225 inci maddenin 1 inci fıkrasında belirtilen kişiler gümrük idarelerinde dolaylı temsilci olarak iştakip edebilirler. İKİNCİAYIRIM : GÜMRÜK MEVZUATININ UYGULANMASINA İLİŞKİN KARARLAR Madde 6 – 1. Gümrük idarelerinin gümrük mevzuatının uygulanmasına ilişkin bir karar vermesini talep eden her kişi, kararın verilebilmesi için gerekli bütün bilgi ve belgeleri söz konusu idarelere ibraz etmek zorundadır. 2. Karar alınmasıtalebinin yazılıolarak yapılmasıgerekir. Gümrük idareleri, söz konusu talebe ilişkin başvurunun kendilerine ulaştığıtarihten itibaren otuz gün içinde karar alırlar. Verilen kararlar başvuru sahibine yazılıolarak tebliğedilir. Ancak, gümrük idareleri tarafından bu süreye uyulmasımümkün değilse, belirtilen süre aşılabilir. Bu durumda, söz konusu idareler, yukarıda belirlenen sürenin dolmasından önce başvuru sahibine süre aşımınıhaklıkılan gerekçeler ile talep hakkında karar vermek için gerekli gördükleri ek süreyi de belirterek bilgi verirler. 3. Gümrük idareleri tarafından gerek başvuruların reddine ve gerekse muhatabı kişinin aleyhine olarak verilen yazılıkararlar, Onikinci Kısımda belirtilen şekilde itiraz yolu açık olmak üzere gerekçeli olarak alınır ve bu hususlar kararda belirtilir. 4. Alınan kararlar 245 inci madde hükümleri saklıkalmak üzere gümrük idareleri tarafından derhal uygulanır. Madde 7 – 1. Gümrük idaresinin ilgilinin lehine olan kararlarıaşağıdaki hallerde iptal edilir. a) Kararın yanlışveya eksik bilgilere dayanılarak verilmesi halinde, b) Başvuru sahibinin bu yanlışlık veya eksikliği bilmesi veya bilmesi gerektiği hallerde, c) Kararın doğru veya tam bilgilere dayanılarak verilmesinin mümkün olmamasının tespiti halinde. 2. Aşağıdaki hallerde ise ilgilinin lehine olan karar değiştirilir veya iptal edilebilir. a) Kararda öngörülen bir veya birden fazla koşulun gerçekleşmemiş veya gerçekleşemez olması, b) Lehine olan bir kararda öngörülen bir yükümlülüğe ilgilinin uymamasıhalinde. 3. Kararın iptali, muhatabına tebliğedilir. 4. 1 inci fıkra hükümlerine göre kararın iptal işlemi iptal kararının verildiği tarihten, 2 nci fıkra hükümlerine göre verilen iptal veya değiştirme kararıtebliğtarihinden itibaren yürürlüğe girer. Bununla birlikte, karar muhatabının yasal çıkarlarının gerektirdiği istisnai hallerde, kararın iptalinin veya değiştirilmesinin yürürlük tarihi yönetmelikle belirlenen koşullar altında ertelenebilir. ÜÇÜNCÜ AYIRIM : BİLGİ Madde 8 – 1. Kişiler gümrük idarelerinden gümrük mevzuatının uygulanması hakkında bilgi talep edebilirler. Ancak bu tür bir talep, fiilen tasarlanan bir ithalat ya da ihracat işlemine dayanmıyorsa reddedilebilir. 2. Bilgiler, talep edene ücretsiz olarak verilir. Bununla birlikte, özellikle eşyanın kimyevi tahlili veya ekspertizi ya da talep edene geri gönderilmesi nedeniyle gümrük idarelerince yapılan masraflar, talepte bulunan tarafından karşılanır. Madde 9 – 1. Yazılıtalep üzerine Müsteşarlık veya yetkilendirdiği gümrük idaresi tarafından bağlayıcıtarife veya bağlayıcımenşe bilgileri verilir. 2. Bağlayıcıtarife veya bağlayıcımenşe bilgisi, gümrük idarelerini, hak sahibine karşısadece eşyanın tarife pozisyonu konusunda veya eşyanın menşeinin tespiti konusunda ve yalnızca bilginin verildiği tarihten sonra tamamlanacak gümrük işlemlerine konu olan eşya için bağlar. Bağlayıcımenşe bilgisinin verilmesinde, 17 ila 22 nci maddelerde yer alan eşyanın menşeinin belirlenmesine ilişkin hükümler esas alınır. 3. Bilgi alan kişi; a) Bağlayıcıtarife bilgisi için, beyan edilecek eşya ile verilen bilgide tanımlanan eşya arasında her bakımdan uygunluk bulunduğunu, b) Bağlayıcımenşe bilgisi için, beyan edilecek eşya ve menşe kazanımıgerektiren durumu ile verilen bilgide tanımlanan eşya ve menşe kazanımıgerektiren durumunun her bakımdan uygun bulunduğunu, Kanıtlamak zorundadır. 4. Bağlayıcıtarife bilgisi veriliştarihinden itibaren altıyıl; bağlayıcımenşe bilgisi veriliştarihinden itibaren üç yıl geçerlidir. Talep edenin verdiği yanlışveya eksik bilgiye dayanan bağlayıcıbilgi iptal edilir. 5. Bağlayıcıtarife bilgisi aşağıdaki durumlarda geçerliliğini kaybeder: a) Türk Gümrük Tarife Cetvelinde değişiklik yapılmasıve verilen bilginin söz konusu değişiklikle getirilen hükümlere uymaması, b) Dünya Gümrük Örgütünün uymakla yükümlü bulunduğumuz nomanklatür, izahname, tarife pozisyonlarına ilişkin kararlarındaki bir değişikliğe uymaması, c) Bağlayıcıtarife bilgisinin iptal edildiğinin veya değiştirildiğinin bilgi verilen kişiye tebliğedilmesi. Bu fıkranın (a) ve (b) bentlerinde belirtilen hallerde bağlayıcıtarife bilgisinin geçerliliğini kaybetme tarihi, söz konusu değişikliklerin Resmi Gazetede yayımı tarihidir. 6. Bağlayıcımenşe bilgisi aşağıdaki durumlarda geçerliliğini kaybeder: a) Menşe kurallarında bir mevzuat düzenlemesi veya bir uluslar arasıanlaşma gereğince değişiklik yapılmasıve verilen bilginin söz konusu değişiklikle getirilen hükümlere uymaması, b) Dünya Ticaret Örgütünün uymakla yükümlü bulunduğumuz Menşe Kuralları Anlaşmasına ve bu anlaşmaya ilişkin izahname ve kararlardaki bir değişikliğe uymaması, c) Bağlayıcımenşe bilgisinin iptal edildiğinin veya değiştirildiğinin bilgi verilen kişiye tebliğedilmesi. 7. 5 ve 6 ncıfıkra hükümleri uyarınca geçerliliğini kaybeden bağlayıcıtarife veya menşe bilgisinin hak sahibi, söz konusu bağlayıcıbilgiye dayanarak ve bu bilginin geçerliliğini kaybetmesinden önce, ilgili eşyanın alımıveya satımıüstüne bağlayıcı sözleşmeler yaptığıtakdirde, geçerliliğini kaybeden tarife veya menşe bilgisini, söz konusu yayımın ya da tebligatın yapıldığıtarihten itibaren altıaylık bir süre boyunca kullanabilir. Ancak, gümrük işlemleri sırasında söz konusu ürünler için bir ithalat, ihracat ya da ön izin belgesinin gümrüğe verilmesi halinde, bu belgenin geçerlilik süresi esas alınır. Bu fıkra hükümlerine istisna getirmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir. 8. Bağlayıcıtarife veya menşe bilgisine ilişkin 7 nci fıkra hükümleri ancak aşağıdaki amaçlarla kullanılabilir. a) İthalat ya da ihracat vergilerinin belirlenmesi, b) Tarım politikasıkapsamında ihracat vergi iadeleri ile ithalata ya da ihracata verilen diğer bütün ödemelerin hesaplanması, c) Belgelerin, söz konusu tarife veya menşe bilgisine istinaden verilmişolması koşuluyla, eşyaya ait gümrük beyannamesinin tescili için gümrük işlemlerinin yürütülmesi sırasında verilen ithalat, ihracat ya da ön izin belgesinin kullanımı. DÖRDÜNCÜ AYIRIM : DİĞER HÜKÜMLER Madde 10 – 1. Gümrük Müsteşarlığı, gümrük mevzuatının doğru olarak uygulanmasıiçin gerekli gördüğü bütün önlemleri alır. 2. Gümrük mevzuatının öngördüğü uygulamaların, hangi hallerde ve hangi koşullar altında basitleştirileceğine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir. Madde 11 – Gümrük işlemleriyle doğrudan veya dolaylıolarak ilgili bulunan kişiler, Gümrük Müsteşarlığının veya gümrük idarelerinin talebi üzerine gümrük işlemleri ile sınırlıolmak kaydıyla belirlenen süreler içinde gerekli bütün belge ve bilgileri vermek ve her türlü yardımısağlamakla yükümlüdür. Kendilerinden bu konularda bilgi istenilen kişiler, özel kanunlarda yazılıgizlilik hükümlerini ileri sürerek bilgi vermekten kaçınamazlar. Madde 12 – 1. Gümrük idareleri gizli nitelikteki veya gizlilik esasına göre elde edilen bütün bilgileri saklamak zorundadır. Bu bilgileri veren kişinin veya makamın açık izni olmaksızın söz konusu bilgiler açıklanamaz. Şu kadar ki, gümrük idareleri verilerin korunmasına ilişkin yasal hükümler veya yargıkararlarının gereği olarak söz konusu bilgileri ilgili mercilere verirler. 2. Gümrük işlemleri nedeniyle elde edilen gizli nitelikteki bilgilerin toplanması, kullanılması, saklanması, saklanma süresi ve üçüncü kişilere verilmesine ilişkin hükümler yönetmelikle belirlenir. Madde 13 – İlgili kişiler, 11 inci maddede belirtilen belge ve bilgileri gümrük kontrolü amacıyla beşyıl süre ile saklamak zorundadırlar. Belge saklama süresi; a) (b) fıkrasında öngörülen haller dışında, serbest dolaşıma girmek veya ihraç edilmek üzere beyan edilen eşya ile ilgili olarak, serbest dolaşıma girişveya ihracat beyanlarına ilişkin belgelerin tescil edildiği yılın; b) Nihai kullanımlarınedeniyle indirimli veya sıfır ithalat vergisi ile Türkiye’de serbest dolaşıma giren eşya için, gümrük gözetimine tabi olmalarının sona erdiği yılın; c) Başka bir gümrük rejimine tabi tutulan eşya için, söz konusu gümrük rejiminin sona erdiği yılın; d) Serbest bölgeye konulan eşya için, buralardan çıktıklarıyılın; Sonundan itibaren işlemeye başlar. Madde 14 – 1. Bu Kanunda belirtilen süreler, tarih veya vadeler, aksine özel bir hüküm bulunmadıkça uzatılamaz veya ertelenemez. Süre, tarih veya vadelerin bitim tarihinin resmi tatil gününe rastlamasıhalinde, bu süreler ilk işgününün resmi çalışma saatleri sonunda biter. 2. Süre hafta veya ay olarak belli edilmişise; başladığıgüne son hafta veya ayda tekabül eden günün mesai saati bitiminde sona erer. Sürenin bittiği ayda tekabül eden bir gün yoksa süre o ayın son gününün mesai saati bitiminde sona erer. İKİNCİKISIM : GÜMRÜK VERGİLERİİLE EŞYA TİCARETİKONUSUNDA ÖNGÖRÜLEN DİĞER ÖNLEMLERİN UYGULANMASINA İLİŞKİN UNSURLAR BİRİNCİ BÖLÜM : GÜMRÜK TARİFESİ VE EŞYANIN TARİFE POZİSYONLARINA AYRILMASI Madde 15 – 1. Gümrük vergileri, gümrük yükümlülüğünün doğduğu tarihte yürürlükte olan gümrük tarifesine göre hesaplanır. 2. Eşya ticaretine ilişkin özel hükümlerle belirlenmişdiğer önlemler, gerektiği takdirde, söz konusu eşyanın tarife pozisyonuna göre uygulanır. 3. Gümrük Tarifesi: a) Bakanlar Kurulunca kabul edilen Türk Gümrük Tarife Cetvelini, b) Tamamen veya kısmen Türk Gümrük Tarife Cetveline dayanan veya bu cetvele alt açılımlar ekleyen ve eşya ticaretine ilişkin tarife önlemlerinin uygulanmasıiçin tespit edilen diğer cetvelleri, c) Türk Gümrük Tarifesinin kapsadığıeşyaya uygulanacak; – Gümrük vergi oranlarını, – Tarım politikasıveya işlenmiş tarım ürünleriyle ilgili özel düzenlemeler çerçevesinde alınan ithalat vergilerini, d) Türkiye’nin bazıülkeler veya ülke gruplarıile yaptığıtercihli bir tarife uygulaması gerektiren anlaşmalarda yer alan tercihli tarife uygulamalarını, e) Türkiye tarafından tek taraflıolarak bazıülkeler, ülke gruplarıveya toprak parçalarıiçin tanınan tercihli tarife uygulamalarını, f) İthalat vergilerinde, bazıeşyaya şartlıolarak uygulanacak muafiyet veya indirim uygulamalarını, g) Yukarıdakilerin dışında kalan diğer tarife uygulamalarını, Kapsar. 4. Sabit oranlıvergilendirmeye ilişkin hükümler saklıkalmak üzere, 3 üncü fıkranın (d), (e) ve (f) bentlerinde belirtilen koşullarıtaşıyan eşyanın ithalinde, beyan sahibi (c) bendinde belirtilen tarife yerine (d), (e) ve (f) bentleri hükümlerinin uygulanmasını isteyebilir. Gerekli koşulların yerine getirilmesi halinde, söz konusu talep gümrük işlemlerinin tamamlanmasından veya eşyanın tesliminden sonra da yapılabilir. 5. Bu maddenin 3 üncü fıkrasının (d), (e) ve (f) bentlerinde belirtilen belirli bir ithalat hacmi ile sınırlandırılmıştarife uygulamaları; a) Tarife kotalarının söz konusu olduğu durumlarda, tespit edilen ithalat hacmi sınırına ulaşıldığında, b) Tarife tavanlarının söz konusu olduğu durumlarda ise Bakanlar Kurulu Kararıile, Sona erer. 6. Eşyanın tarife pozisyonunun belirlenmesi deyiminden, yürürlükteki hükümlere uygun olarak, söz konusu eşyanın girdiği; a) Türk Gümrük Tarife Cetvelinin veya 3 üncü fıkranın (b) bendinde öngörülen diğer cetvelin bir alt pozisyonunun, b) Tamamen veya kısmen Türk Gümrük Tarifesine dayanan ya da bu tarife cetveline alt açılımlar ekleyen ve özel alanlara ait eşya ticaretine ilişkin tarife dışı önlemlerin uygulanmasıamacıyla Bakanlar Kurulu Kararıile oluşturulan bir diğer cetvelin alt pozisyonunun, Belirlenmesi anlaşılır. 7. Gümrük Tarife Cetveli, izahnamesi ve eşya fihristi, Müsteşarlıkça hazırlanır ve Resmi Gazetede yayımlanır. Bu şekilde yayımlanan metinler idari ve kazai uygulamalarda esas tutulur. Madde 16 – 1. Mahiyeti ve nihai kullanım şekli gerekçesiyle, bazıeşyanın yararlanabileceği tercihli tarife uygulaması, Bakanlar Kurulunca belirlenen şartlara tabidir. Bir izin gerektiğinde 80 ve 81 inci madde hükümleri uygulanır. 2. 1 inci fıkrada sözü edilen tercihli tarife uygulamasıifadesi, tarife kotaları kapsamında olsa dahi, ithalat vergilerinde bir indirim veya şartlımuafiyet uygulaması anlamına gelir. İKİNCİBÖLÜM : EŞYANIN MENŞEİ BİRİNCİAYIRIM : EŞYANIN TERCİHLİOLMAYAN MENŞEİ Madde 17 – Eşyanın tercihli olmayan menşei; a) 15 inci maddenin 3 üncü fıkrasının (d) ve (e) bentlerinde öngörülen uygulamalar hariç olmak üzere, Türk Gümrük Tarifesinin uygulanması, b) Eşya ticaretine ilişkin tarife önlemleri dışında, Bakanlar Kurulu Kararıile oluşturulan önlemlerin uygulanması, c) Menşe şahadetnamelerinin hazırlanmasıve verilmesi, Amaçlarıile bu Kanunun 18 ila 21 inci maddelerindeki hükümler çerçevesinde belirlenir. Madde 18 – 1. Tümüyle bir ülkede elde edilen veya üretilen eşya, o ülke menşelidir. 2. Tümüyle bir ülkede elde edilen veya üretilen eşya ifadesinden; a) O ülkede çıkartılan madencilik ürünleri, b) O ülkede toplanan bitkisel ürünler, c) O ülkede doğan ve yetiştirilen canlıhayvanlar, d) O ülkede yetiştirilen canlıhayvanlardan elde edilen ürünler, e) O ülkede tutulan ve avlanan balıkçılık ve avcılık ürünleri, f) O ülkede kayıtlıveya tescilli olup, o ülkenin bandırasınıtaşıyan araçlar tarafından söz konusu ülkenin kara sularıdışındaki denizlerden çıkartılan av ürünleri ve diğer deniz ürünleri, g) Söz konusu ülkede kayıtlıya da tescilli olan ve ülkenin bandırasınıtaşıyan, fabrika gemilerde (f) bendinde öngörülen ürünlerden elde edilen eşya, h) O ülkenin kara sularıdışındaki denizlerin dibinden ya da deniz dibindeki toprağın altından münhasır işletme hakkına sahip olarak o ülke tarafından çıkartılan ürünler, ı) Sadece hammadde elde etmek için o ülkede toplanan, imalat işlemlerinden veya kullanım kalıntılarından elde edilen atık ve artıklar, j) Yukarıdaki bentlerde sayılan eşyadan üretimin herhangi bir aşamasında elde edilen eşya ile bunların türevlerinden elde edilen eşya, Anlaşılır. 3. 2 nci fıkranın uygulanmasında ülke ifadesi o ülkenin kara sularınıda kapsar. Madde 19 – Üretimi birden fazla ülkede gerçekleştirilen eşyanın bir ülke menşeli sayılabilmesi için, o ülkede yeni bir ürün imal edilmesi veya imalatın önemli bir aşamasının ve ekonomik yönden gerekli görülen en son esaslıişçilik ve eylemin o ülkede yapılmasıgerekir. Madde 20 – Esas amacının, Türkiye tarafından belirli ülkelerin eşyasına uygulanan hükümleri aşmak olduğu tespit edilen veya yapılan araştırma sonucunda hakkında bu yönde bir kanaat oluşan bir işçilik veya işlemle üretilmişeşya, 19 uncu maddeye dayanılarak o ülke menşeli sayılmaz. Madde 21 – 1. Menşe şahadetnamesi ibrazıihtiyaridir. Bununla birlikte, uluslararasıve ikili anlaşma hükümlerine göre, menşe şahadetnamesine dayanılarak indirimli tarifeden yararlanılmak istenilmesi halinde, eşyanın anlaşmaya taraf ülke menşeli olduğunu veya o ülkede gördüğü değişiklik ve işlemler dolayısıyla öyle sayılmasıgerektiğini bildirir menşe şahadetnamesi ibrazızorunludur. 2. 1 inci fıkra hükmü dışında kalan hallerde, menşe şahadetnamesi ibrazına ilişkin ve eşyanın kıymeti, menşei, cinsi veya niteliği itibariyle, menşe şahadetnamesi aranmamasına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir. 3. Menşe şahadetnamelerinin şekli, içereceği bilgiler, uluslar arasıdüzenlemeler dikkate alınarak yönetmelikle belirlenir. 4. Menşe şahadetnamesinin ibrazına rağmen ciddi bir şüphe durumunda, ek kanıtlarıisteme konusunda gümrük idareleri yetkilidir. İKİNCİAYIRIM : EŞYANIN TERCİHLİMENŞEİ Madde 22 – Bu Kanunun 15 inci maddesinde belirtilen tercihli tarife uygulamalarından yararlandırılmak istenen eşyanın tercihli menşe kuralları; a) 15 inci maddenin 3 üncü fıkrasının (d) bendinde belirtilen anlaşmalar kapsamı eşya için bu anlaşmalar ile, b) 15 inci maddenin 3 üncü fıkrasının (e) bendinde belirtilen tercihli tarife uygulamalarından yararlanan eşya için Bakanlar Kurulu Kararıile, Belirlenir. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM : EŞYANIN GÜMRÜK KIYMETİ Madde 23 – Eşyanın gümrük kıymeti, Gümrük Tarifesinin ve eşya ticaretine ilişkin belirli konularda getirilen tarife dışıdüzenlemelerin uygulanmasıamacıyla, bu bölümde yer alan hükümler çerçevesinde belirlenen kıymettir. Madde 24 – 1. İthal eşyasının gümrük kıymeti, eşyanın satışbedelidir. Satışbedeli, Türkiye’ye ihraç amacıyla yapılan satışta 27 ve 28 inci maddelere göre gerekli düzeltmelerin de yapıldığı, fiilen ödenen veya ödenecek fiyattır. Şu kadar ki, eşyanın satışbedelinin gümrük kıymetine esas alınabilmesi, aşağıdaki koşullara bağlıdır: a) Eşyanın alıcısıtarafından elden çıkartılmasıveya kullanımı; – Türkiye Cumhuriyeti kanunları, tüzükleri ve bunların yetkili kıldığımerciler tarafından konulmuşolan, – Eşyanın tekrar satılabileceği coğrafi bölgeyi sınırlayan, – Eşyanın kıymetini önemli bir ölçüde etkilemeyen, Kısıtlamalar dışında, hiçbir kısıtlamaya tabi olmamalıdır. b) Satışveya fiyat, kıymeti belirlenmekte olan eşya bakımından, kıymeti tespit edilemez bir koşul veya edim konusu olmamalıdır. c) Eşyanın alıcıtarafından tekrar satışıveya diğer herhangi bir şekilde elden çıkartılmasıya da kullanımısonucu doğan hasılanın bir bölümünün doğrudan veya dolaylıolarak satıcıya intikal etmesi halinde, ithal eşyasının fiilen ödenen veya ödenecek fiyatına 27 nci madde hükümlerine göre ilave yapılabilmelidir. d) Alıcıve satıcıarasında bir ilişki bulunmamalı; İlişkinin varlığıdurumunda ise, satışbedeli bu maddenin 2 nci fıkrasıhükümlerine göre gümrük kıymeti olarak kabul edilebilir nitelikte olmalıdır. 2.a) Yukarıdaki fıkra hükümlerini uygulayarak satışbedelinin belirlenmesinde, alıcı ile satıcıarasında bir ilişkinin varlığı, satışbedelinin reddedilmesi için tek başına yeterli bir neden oluşturmaz. Böyle durumlarda, satışa ilişkin koşullar incelenerek, bu ilişkinin fiyatıetkilemediği belirlenirse, satışbedeli kabul edilir. Gümrük idaresi, beyan sahibi veya diğer kaynaklardan elde ettiği bilgilere dayanarak, söz konusu ilişkinin fiyatıetkilediği kanısına varırsa, bu hususlarıbeyan sahibine yazılıolarak bildirir. Süresi içinde verilmek şartıyla beyan sahibinin cevap hakkısaklıdır. b) Birbirleri ile ilişkisi bulunan kişiler arasındaki bir satışta, beyan sahibi satış bedelinin aynıveya yakın bir tarihte gerçekleşen aşağıda yer alan emsal kıymetlerden birine çok yakın olduğunu ispatlarsa, bu satışbedeli kabul edilerek, eşyanın kıymeti 1 inci fıkra hükümlerine göre belirlenir. – Türkiye’ye ihraç amacıyla satılan aynıveya benzer eşyanın birbiriyle hiçbir ilişkisi bulunmayan satıcılar ve alıcılar arasında satışındaki satışbedeli, – Aynıveya benzer eşyanın, 25 inci maddenin 2 nci fıkrasının (c) bendi hükümlerine göre belirlenen gümrük kıymeti, – Aynıveya benzer eşyanın, 25 inci maddenin 2 nci fıkrasının (d) bendi hükümlerine göre belirlenen gümrük kıymeti. Yukarıdaki emsal kıymetlerle yapılan kıyaslama sırasında, ticari düzeye, miktara, 27 nci maddede sayılan unsurlara ve alıcıile satıcıarasında ilişki bulunmayan satışlarda, satıcının üstlendiği, ancak satıcıile alıcıarasında ilişki bulunan durumlarda satıcının üstlenmediği giderlere ilişkin ispatlanmışfarklılıklar dikkate alınır. c) (b) bendinde sayılan kıymetler, beyan sahibinin girişimi ile ve yalnız kıyaslama amacıyla kullanılır. (b) bendi hükümlerine dayanarak eşyanın satışbedelinin yerini alacak bir kıymet tespit edilemez. 3.a) Fiilen ödenen veya ödenecek fiyat, ithal eşyasıiçin alıcının, satıcıveya satıcı yararına yaptığıveya yapmasıgereken ödemelerin toplamıdır. Bu fiyat, ithal eşyasının satışkoşulu olarak, alıcının satıcıya veya satıcının bir yükümlülüğünü karşılamak üzere üçüncü bir kişiye yaptığıveya yapacağıtüm ödemeleri kapsar. Ödemeler, para transferi şeklinde olabileceği gibi, akreditif veya ciro edilebilir bir kıymetli evrak kullanılarak ya da doğrudan veya dolaylıyapılabilir. b) 27 nci maddeye göre yapılan ilaveler dışında, alıcının pazarlama dahil kendi hesabına yaptığıfaaliyetler, satıcıyararına veya satıcıile yapılan bir anlaşma yoluyla da olsa, satıcıya yapılan dolaylıbir ödeme olarak değerlendirilmez. Bu tür işlemlere ilişkin giderler, ithal eşyasının gümrük kıymetinin tespiti sırasında fiilen ödenen veya ödenecek fiyata ilave edilmez. Madde 25 – 1. 24 üncü madde hükümlerine göre belirlenemeyen gümrük kıymeti, bu maddenin 2 nci fıkrasının (a), (b), (c) ve (d) bentlerinin sıra halinde uygulanmasıyla belirlenir. Eşyanın gümrük kıymeti bir üst bent hükümlerine göre belirlenebildiği sürece bir alt bent hükümleri uygulanamaz. Ancak, beyan sahibinin yazılıtalebinin gümrük idaresince uygun bulunmasışartıyla (c) ve (d) bentlerinin uygulama sırasıdeğiştirilebilir. 2. Bu madde hükümleri gereğince, gümrük kıymeti aşağıdaki yöntemlere göre belirlenir: a) Türkiye’ye ihraç amacıyla satılarak, kıymeti belirlenecek eşya ile aynıveya yakın bir tarihte ihraç edilen eşyanın satışbedeli, b) Türkiye’ye ihraç amacıyla satılarak, kıymeti belirlenecek eşya ile aynıveya yakın bir tarihte ihraç edilen benzer eşyanın satışbedeli, c) İthal eşyasının veya aynıya da benzer eşyanın Türkiye içinde satıcılardan müstakil kişilere yapılan en büyük miktardaki satışına ait birim fiyata dayalıkıymet, d) İthal eşyasının üretiminde kullanılan malzeme ve imalat veya diğer imal işlemlerinin bedel veya kıymetleri ile Türkiye’ye ihraç edilmek üzere ihraç ülkesindeki üreticiler tarafından üretilen, kıymeti belirlenecek eşya ile aynısınıf veya cins eşyanın satışında mutat olan kar ve genel giderlere eşit bir tutar ve 27 nci maddenin 1 inci fıkrasının (e) bendinde sayılan diğer bedel veya kıymetler toplamından oluşan hesaplanmışkıymet. 3. 2 nci fıkranın uygulanmasına ilişkin diğer usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir. Madde 26 – 1. 24 ve 25 inci madde hükümlerine göre belirlenemeyen ithal eşyasının gümrük kıymeti; a) Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşmasının VII nci Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Anlaşmanın, b) Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşmasının VII nci Maddesinin, c) Bu bölüm hükümlerinin, Prensip ve genel hükümlerine uygun yöntemlerle ve Türkiye’de mevcut veriler esas alınarak belirlenir. 2. 1 inci fıkra hükümlerine göre gümrük kıymetinin belirlenmesinde; a) Türkiye’de üretilen eşyanın Türkiye içindeki satışfiyatı, b) Gümrük idaresinin iki alternatif kıymetten yüksek olanınıkabul etmesini öngören bir sistem, c) Eşyanın ihraç ülkesindeki iç piyasa fiyatı, d) Aynıveya benzer eşyanın, 25 inci maddenin 2 nci fıkrasının (d) bendi hükümlerine göre hesaplanmışkıymeti dışındaki maliyet bedeli, e) Türkiye’den başka bir ülkeye ihraç edilmek üzere satılmışeşyanın fiyatı, f) Asgari gümrük kıymetleri, g) Keyfi veya fiktif kıymetler, Esas alınmaz. Madde 27 – 1. 24 üncü madde hükümlerine göre gümrük kıymeti belirlenirken, ithal eşyasının fiilen ödenen veya ödenecek fiyatına aşağıdaki ilaveler yapılır: a) Aşağıdaki unsurların eşyanın fiilen ödenen veya ödenecek fiyatına dahil edilmemiş, ancak alıcıtarafından üstlenilen bölümü; i) Satın alma komisyonlarıdışındaki komisyonlar ve tellaliye, ii) Gümrük işlemleri sırasında söz konusu eşya ile tek eşya muamelesi gören kapların maliyeti, iii) İşçilik ve malzeme giderleri dahil ambalaj bedeli; b) İthal eşyasının üretiminde ve ihraç amacıyla satışında kullanılmak üzere, alıcı tarafından doğrudan veya dolaylıolarak, bedelsiz veya düşük bedelle sağlanan, fiilen ödenen veya ödenecek fiyata dahil edilmemiş olan aşağıda sayılan mal ve hizmetlerin kıymetinden verilecek uygun miktardaki pay; i) İthal eşyasına katılan malzeme, aksam, parça ve benzerleri, ii) İthal eşyasının üretimi sırasında kullanılan araç, gereç, kalıp ve benzeri aletler, iii) İthal eşyasının üretimi sırasında tüketilen maddeler, iv) İthal eşyasının üretimi için gereken ve ithal ülkesi dışında gerçekleştirilen mühendislik, geliştirme, sanat ve çizim çalışmaları, plan ve taslak hazırlama hizmetleri; c) Kıymeti belirlenecek eşyanın satışkoşulu gereği, alıcının doğrudan veya dolaylı olarak ödemesi gereken, fiilen ödenen veya ödenecek fiyata dahil edilmemişolan royalti ve lisans ücretleri; d) İthal eşyasının tekrar satışıveya diğer herhangi bir şekilde elden çıkartılmasıya da kullanımısonucu doğan hasılanın, doğrudan veya dolaylıolarak satıcıya intikal eden kısmı; e) İthal eşyasıiçin Türkiye’deki girişliman veya yerine kadar yapılan nakliye ve sigorta giderleri. 2. Bu maddeye göre fiilen ödenen veya ödenecek fiyata yapılacak ilaveler için nesnel ve ölçülebilir veriler esas alınır. 3. Gümrük kıymetinin belirlenmesinde, fiilen ödenen veya ödenecek fiyata bu maddede öngörülenler dışında hiçbir ilave yapılamaz. 4. Bu bölümde geçen satın alma komisyonlarıifadesinden; ithalatçının temsilcisine kıymeti belirlenecek eşyanın satın alınmasında yurtdışında verdiği temsil hizmeti karşılığında ödediği ücret anlaşılır. 5. İthal eşyasının gümrük kıymetinin belirlenmesi sırasında; a) Türkiye’de çoğaltılmasıhakkıiçin yapılan ödemeler, b) Türkiye’ye ihraç amacıyla satışında bir satışkoşulu olmamasıkaydıyla, dağıtım veya tekrar satışhaklarıiçin alıcının yaptığıödemeler, 1 inci fıkranın (c) bendi kapsamında değerlendirilmez ve fiilen ödenen veya ödenecek fiyata ilave edilmez. Madde 28 – İthal eşyasının fiilen ödenen veya ödenecek fiyatından ayırdedilebilmeleri koşuluyla aşağıdaki giderler gümrük kıymetine dahil edilmez: a) Eşyanın, Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesi ile Türkiye’nin anlaşmalarla dahil olduğu gümrük birliği gümrük bölgelerine girişyerine varışından sonra yapılan nakliye ve sigorta giderleri, b) Sınai tesis, makina veya teçhizat gibi, ithal eşyasıiçin yapılan inşa, kurma, montaj, bakım veya teknik yardıma ilişkin giderler, c) İthal eşyasının satışıyla ilgili olarak bir finansman anlaşmasıuyarınca alıcı tarafından üstlenilen faiz giderleri; d) İthal eşyasının Türkiye’de çoğaltılmasıhakkıiçin yapılan ödemeler; e) Satın alma komisyonları; f) Eşyanın ithali veya satışınedeniyle Türkiye’de ödenecek ithalat vergileri. (c) bendinde belirtilen hallerde, finansmanın satıcıveya bir başka kişi tarafından sağlanmışolmasına bakılmaz. Ancak, finansman anlaşmasının yazılıolarak yapılmış olmasıve gerektiğinde alıcının; – Eşyanın, fiilen ödenen veya ödenecek fiyat olarak beyan edilen fiyattan satıldığını, – Söz konusu faiz oranının, finansmanın sağlandığıülkede o tarihte bu tür bir işlem için geçerli olan faiz oranıseviyesini aşmadığını, Kanıtlamasışarttır. Madde 29 – Bilgisayarlarda kullanılmak üzere, veri veya komutlar yüklü bilgi taşıyıcılarının gümrük kıymetinin tespitine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir. Madde 30 – Eşyanın gümrük vergisine esas alınacak kıymetinin Türk Lirasıolarak beyanızorunludur. Fatura veya diğer belgelerde yazılıyabancıparalar, gümrük yükümlülüğünün doğduğu tarihte yürürlükte olan T.C. Merkez Bankasıdöviz satış kurlarıüzerinden Türk Lirasına çevrilir. Madde 31 – 1. Bu bölüm hükümleri, gümrükçe onaylanmışbir başka işlem veya kullanıma tabi tutulduktan sonra serbest dolaşıma giren eşyanın gümrük kıymetinin belirlenmesine ilişkin özel hükümleri etkilemez. 2. 24, 25 ve 26 ncımaddelere istisna olarak, genellikle konsinye şekilde teslim edilen çabuk bozulabilir eşyanın gümrük kıymeti, beyan sahibinin talebi üzerine, gümrük idaresince basitleştirilmişusullere göre belirlenir. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM : EŞYANIN AĞIRLIĞI VE KAPLARI Madde 32 – 1. Gümrük Tarifesinde ağırlık esasına göre vergiye tabi eşyada, vergiye esas ağırlıklar ile bazı pozisyon ve alt pozisyonların kapsamının belirlenmesine esas alınan ağırlıklar; a) Brüt ağırlığa atıfta bulunulan hallerde, eşyanın kendi ağırlığıile tüm ambalaj maddeleri ve kapların ağırlıklarıtoplamı, b) Net ağırlığa veya sadece ağırlığa atıfta bulunulan hallerde, eşyanın kendi ağırlığı, Olarak değerlendirilir. 2. Brüt ağırlığıüzerinden vergiye tabi eşya ambalajsız geldiği takdirde, söz konusu eşya bulunduğu haldeki ağırlığıüzerinden vergiye tabi tutulur. 3. Değişik vergi oranlarına ve aynızamanda brüt ağırlıklarıüzerinden vergiye tabi eşyanın aynıambalaj içinde gelmesi halinde, eşya, net ağırlıklarıüzerinden tartılır ve ambalaj ağırlığıorantılıolarak net ağırlıklara ilave edilir. 4. Beyan edilen ölçü birimi ile vergilendirmeye esas alınan ölçü biriminin farklı olmasıhalinde, bunların birbirlerine dönüştürülmesine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir. 5. Eşyanın ambalajlarının; a) Alışılagelen ve bilinen maddelerden olmamasıveya gereğinden farklıbir şekilde yapılması, b) Ait olduklarıeşyanın faturasında kıymetlerinin ayrıgösterilmesi ve aynı zamanda bağımsız bir ticari eşya niteliğinde olması, c) İthalat vergilerinden kaçınma amacıyla ambalaj olarak getirilmesi, Hallerinde, bunlar ayrıolarak beyan edilir ve girdikleri tarife pozisyonlarına göre vergiye tabi tutulur. Ancak, yukarıdaki gibi kendi tarifeleri üzerinden vergiye tabi ambalaj maddelerinin vergi oranı, içindeki eşyanın gümrük vergi oranından düşük veya buna eşit bulunduğu takdirde, ambalaj maddelerinin gümrük vergisi eşyanın tabi bulunduğu vergi oranlarıüzerinden ve eşya ile birlikte hesaplanır. 6. Ağırlık üzerinden vergiye tabi eşyanın alışılagelen ambalaj niteliğinde olmayan kutu, kılıf ve mahfazalarının gümrük vergi oranları, içindeki eşyanın vergi oranından daha yüksek bulunduğu takdirde, kendilerine ait tarife pozisyonlarına göre vergiye tabi tutulur. Kıymet üzerinden vergiye tabi eşyanın kutu, kılıf ve mahfazaları, başlıbaşına bir ticari eşya niteliğinde olmamasıve kıymetinin eşyanın kıymetine dahil bulunması şartıyla gümrük vergisine tabi tutulmaz. 7. Ağırlıklarıüzerinden gümrük vergisine tabi eşyanın örnekleme yöntemiyle yapılan gümrük muayenesi sırasında; a) Kapların yalnız bir kaçının tartılmasısonucunda beyana göre fazlalık saptanırsa, aynıcins ve türden eşyanın tartılmamışkaplarına da bu fazlalığın ortalamasıesas alınarak ilaveler yapılır. Beyan sahibi, bu şekilde yapılan işlemi kabul etmez ise gümrük idaresi tarafından bütün kaplar tartılır. b) Tartılan kaplarda beyana göre eksiklik saptanırsa bunun eşyanın doğal özelliklerinden veya hasara uğramasından veya noksan gönderildiğinden veya çalınmasından ileri geldiğinin kanıtlanmasıhalinde, ithalat vergileri bulunan miktar üzerinden hesaplanır. Ancak, bu gibi durumlarda gümrük idaresinin veya beyan sahibinin bütün kapları tarttırmak haklarısaklıdır. ÜÇÜNCÜ KISIM : TAŞITLARIN KONTROLÜ VE GÜMRÜK BÖLGESİNE GETİRİLEN EŞYA GÜMRÜKÇE ONAYLANMIŞ BİR İŞLEM VEYA KULLANIMA TABİTUTULANA KADAR UYGULANACAK HÜKÜMLER BİRİNCİBÖLÜM : TAŞITLARIN TÜRKİYE GÜMRÜK BÖLGESİNE GİRİŞVE ÇIKIŞI Madde 33 – Türkiye Gümrük Bölgesine girişve çıkışgümrük kapılarından yapılır. Türkiye Gümrük Bölgesinin girişnoktalarındaki gümrük kapılarıile içeride bulunan gümrük kapılarıarasında belirli yolların takip edilmesi zorunludur. Girişve çıkış kapılarıile bunlarıbirbirine bağlayan yollar ve hava taşıtlarının Türkiye Gümrük Bölgesinde inebilecekleri gümrük işlemi yapılan havalimanları ilgili kamu kuruluşlarının görüşleri alınarak, Müsteşarlıkça tespit edilerek Resmi Gazetede yayımlanır. Genel hizmete açık demiryollarıgümrük yolu sayılır. Madde 34 – 1. Türkiye Gümrük Bölgesine giren veya çıkan taşıtlar gümrük gözetimine tabidir. Bunlar, yürürlükteki hükümlere uygun olarak, gümrük idareleri tarafından denetlenir. 2. Karayolu ile Türkiye Gümrük Bölgesine gelen taşıtların denetlenmesi bitmeden veya ilgili gümrük idaresinin izni alınmadan söz konusu taşıtlara yük ve yolcu alınıp verilemez ve taşıt yoluna devam edemez; trenlerin vagon değiştirmek veya eklemek suretiyle tertipleri değiştirilemez. Türkiye Gümrük Bölgesi dışından, demiryolundan başka kara taşıtlarıile ancak sınırdaki yetkili bir gümrük idaresine eşya getirilebilir. Sınırdaki yetkili olmayan bir gümrük idaresine gelen eşya gümrük gözetimi altında yetkili bir gümrük idaresine götürülmediği takdirde geri çevrilir. Türkiye Gümrük Bölgesine yürütülerek getirilecek hayvanlar, sağlık kontrolü yapılabilen gümrük kapılarından girebilir. 3.a) Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki limanlardan gelen gemiler, Gümrük Bölgesine girmelerinden itibaren beklenmeyen haller veya mücbir sebep olmadıkça ya da gümrük denetimi gerektirmedikçe, gidecekleri limana göre mutat olan rotayı değiştiremez, yolda duramaz başka gemilerle temas edemez ve gümrük idaresi bulunmayan yerlere yanaşamazlar. Gümrük memurlarıgemiyi, yükünü ve bunlara ait gerekli tüm defter, belge ve kayıtlarıdenetlemeye, gerektiğinde ambarlarıve eşya bulunan diğer yerleri mühür altına almaya yetkilidir. Yabancılimanlardan gelip Türk limanlarına veya nehirlerine girecek olan gemiler, gümrük denetlemesi yapılmak üzere belirli yerlerde durur veya yol keserler. Yabancılimanlardan gelen veya Türkiye’den yabancılimanlara giden gemilerin gelişve gidişlerinden en az üç saat önce sahip veya acentasıtarafından ilgili gümrük idarelerine bilgi verilir. Gemi adamlarıve yolcularıile gemilere girip çıkacak görevli ve görevsiz kimseler Türkiye’ye ancak yetkili gümrük idarelerinden girişve çıkışyapabilirler. b) Türkiye limanlarıarasında düzenli sefer yapan ve acentasıbulunan gemiler serbest dolaşımda olmayan eşya alırlar veya yolda yabancılimana uğrarlarsa (a) fıkrasıhükümlerine tabi tutulurlar. Bu tür gemiler ile bunların yolcu ve yüklerinin denetleme ve gümrük işlemlerinde kolaylık sağlayacak usul ve esaslar koymaya Müsteşarlık yetkilidir. c) (b) fıkrasıdışında kalan gemilerin Türkiye limanlarıarasındaki sefer ve taşımalarıgümrük gözetimine tabi tutulabilir. Bu tür gemiler, Müsteşarlıkça belirlenecek şartlar ve verilecek izin çerçevesinde serbest dolaşımda olmayan eşyayı Türkiye limanlarıarasında transit suretiyle taşıyabilirler. d) (c) fıkrasında yazılıtaşımalar ile Türkiye karasularıve iç sularında seyreden her türlü taşıtlar üzerinde gümrükçe yapılacak gözetim ve denetime ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir. 4. Türkiye’ye gelen ve Türkiye’den gidecek olan hava araçlarıyetkili gümrük idaresi bulunan havalimanlarına inebilir veya bu havalimanlarından kalkabilirler. Bu hava araçlarıgümrük gözetimine tabidir. Özel bir izin ile gelen ve giden hava gemilerinin kaptan pilotlarıverilen talimata uygun olarak hareket ederler. 5. Türk ve yabancıdonanmasına mensup harp gemileri ile Türk Hava Kuvvetlerine mensup hava harp gemileri ve Bakanlar Kurulunun izni ile gelen yabancıdevletlerin hava harp gemileri, içlerinde eşya bulunmamasıhalinde gümrük gözetimine tabi değildir. Madde 35 – Türkiye Gümrük Bölgesine girişve çıkışile gümrük idarelerindeki her türlü gümrük işlemleri normal çalışma saatleri içinde yapılır. Ancak; a) Demiryolu katarlarıve düzenli sefer yapan deniz, nehir, kara ve hava taşıtları gece ve gündüzün her saatinde Gümrük Bölgesine girip çıkabilirler. Düzensiz seferli olan ve yolcu getiren deniz, nehir, kara ve hava taşıtlarıda aynışekilde Gümrük Bölgesine girip çıkabilirler. b) İşletme teşkilatıbulunan limanlarda, gemiler gece ve gündüzün her saatinde yük ve yolcu alıp çıkarabilirler. c) Zorlayıcısebeplerle çalışma saatleri dışında gümrük idaresi olan bir limana girmek veya bu limandan ayrılmak zorunda kalan gemilerin yük alıp verme istekleri de gümrük idarelerince kabul edilir. Yolcu ve turist taşıyan her türlü gemi mesai saatleri dışında gümrük idaresi bulunan bir limana girip çıkabilir. İKİNCİBÖLÜM : EŞYANIN TÜRKİYE GÜMRÜK BÖLGESİNE GİRMESİ Madde 36 – 1. Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşya, girişinden itibaren gümrük gözetimine tabidir. Bunlar, yürürlükteki hükümlere uygun olarak gümrük idareleri tarafından denetlenir. 2. Söz konusu eşya gümrük statüleri belirleninceye, serbest dolaşımda olmayan eşya ise 77 nci maddenin 1 inci fıkrasıhükmü saklıkalmak üzere, gümrük statüleri değişinceye ya da serbest bölgeye girinceye yahut 163 ve 164 üncü maddeler gereğince yeniden ihraç veya imha edilinceye kadar gümrüğün gözetimi altında kalır. Madde 37 – 1. Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşya, getiren kişi tarafından gecikmeksizin Müsteşarlıkça belirlenen usul ve esaslara uygun olarak; a) Belirlenen bir gümrük idaresine veya gümrükçe uygun görülen herhangi bir yere, b) Deniz veya havayoluyla ya da Türkiye Gümrük Bölgesinden geçmeksizin karayoluyla doğrudan bir serbest bölgeye, Götürülür. 2. Türkiye Gümrük Bölgesine getirildikten sonra eşyanın aktarılmasısonucunda nakliyesinden sorumlu olanlar yukarıda belirtilen hükümlere uymak zorundadır. 3. Gümrük idarelerinin gözetim ve denetimine ilişkin hükümler saklıkalmak kaydıyla, yolcu, sınır ahalisi ve posta eşyasıile ekonomik açıdan önem arz etmeyen eşya için özel hükümler getirmeye Müsteşarlık yetkilidir. 4. Yukarıdaki fıkralar ve 38 ila 50 nci madde hükümleri, Türkiye’nin deniz ve hava limanlarıdışında uğrak yeri olmayan ve düzenli bir hava veya deniz seferiyle doğrudan yapılan taşımacılık nedeniyle Türkiye Gümrük Bölgesini geçici olarak terk eden eşyaya uygulanmaz. Yabancıülke limanlarında, hava limanlarında veya serbest limanlarda yüklenmiş eşya bu hükmün dışındadır. 5. Bu maddenin 1 inci fıkrasıhükmü, varışyeri bir Türk limanıveya havalimanı olmaksızın, Türkiye karasularınıya da hava sahasınıgeçen gemilerde veya hava araçlarında yüklü eşyaya uygulanmaz. Madde 38 – 1. Beklenmeyen haller veya mücbir sebep nedeniyle 33 üncü madde ile 34 üncü maddenin 1 inci ve 3 üncü fıkralarında öngörülen yükümlülüklere uyulmadığıtakdirde, söz konusu yükümlülüklere tabi kişi veya onun yerine hareket eden diğer kişiler, en yakın gümrük idaresini gecikmeksizin bu durumdan ve eşyanın bulunduğu hal ve yerden haberdar ederler. 2. Beklenmeyen haller veya mücbir sebep nedeniyle, Türkiye karasularıiçinde taşıdığıeşyayıdenize atan, karaya çıkaran, başka bir taşıta aktaran veya bu eşyayı toplayan gemi kaptanlarıyahut diğer kişiler, eşyanın gümrük statüsünün belirlenmesi ve gereken diğer önlemlerin alınmasıamacıyla en yakın gümrük idaresini bu durumdan ve eşyanın bulunduğu hal ve yerden haberdar ederler. 3. 34 üncü maddenin 5 inci fıkrasında belirtilen bir geminin veya hava gemisinin beklenmeyen haller veya mücbir sebep nedeniyle 34 üncü maddenin 1, 3 ve 4 üncü fıkralarında öngörülen yükümlülüklere uymaksızın geçici olarak Türkiye Gümrük Bölgesi içinde demir atmaya veya konaklamaya mecbur kalmasıhalinde, bu gemiyi veya hava gemisini Gümrük Bölgesine getiren veya onun yerine hareket eden diğer kişiler, gümrük idaresini gecikmeksizin durumdan haberdar ederler. 4. 1 inci fıkrada belirtilen eşya ile 2 nci fıkrada belirtilen gemi veya hava gemisine yüklü eşyanın gümrük denetimine imkan verecek ve gerektiğinde daha sonra belirlenen veya uygun görülen bir gümrük idaresine götürülmelerini sağlayacak önlemler Müsteşarlıkça tespit edilir. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM : EŞYANIN GÜMRÜĞE SUNULMASI Madde 39 – Müsteşarlıkça belirlenen esaslara uygun olarak serbest bölgelere konulan eşya hariç olmak üzere, gümrük idaresine veya gümrük idarelerinin belirlediği veya uygun gördüğü diğer bir yere gelen eşya, bunu Türkiye Gümrük Bölgesine getiren kişi veya yerine göre eşyanın gelişinden sonra taşımasınıüstlenen kişi tarafından gümrüğe sunulur. Madde 40 – Müsteşarlık; a) Yolcu beraberinde getirilecek, b) Gümrüğe sunulmaksızın bir gümrük rejimine tabi tutulabilecek, Eşya hakkında, 39 uncu madde hükümleri dışında özel düzenlemeler yapabilir. Madde 41 – Talep üzerine, gümrükçe onaylanmışbir işlem veya kullanıma tabi tutulmasından önce, gümrüğe sunulan eşyanın incelenmesi veya bundan numune alınmasıyönünden ilgili ve yetkili kişilere izin verilebilir. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM : ÖZET BEYAN VE GÜMRÜĞE SUNULAN EŞYANIN BOŞALTILMASI Madde 42 – 44 üncü madde hükümleri saklıkalmak üzere, 39 uncu madde uyarınca gümrüğe sunulan eşya için, eşyanın gümrüğe sunulmasınıtakibeden ilk iş günü mesai bitimine kadar ilgili gümrük idaresine bir özet beyan verilir. Madde 43 – 1. Özet beyan, Müsteşarlıkça belirlenen örneğe uygun bir form ile yapılır. Müsteşarlık, eşyanın teşhisi için gerekli ayrıntılarıiçeren ve uluslararasıkabul gören bir ticari veya resmi belgenin de özet beyan olarak kullanımına izin vermeye yetkilidir. 2. Özet beyan; a) EşyayıTürkiye Gümrük Bölgesine getiren veya eşyanın gelişinden sonra taşıma sorumluluğunu üstlenen, b) (a) bendinde belirtilenlerin adına hareket eden, Kişi tarafından verilir. 3. Türk ve yabancıülke donanmasına ait harp gemileri ile Türk Hava Kuvvetlerine ait hava harp gemileri ve Bakanlar Kurulu izni ile gelen yabancıdevletlerin hava harp gemileri gümrük gözetimine tabi değildir. Ancak, harp gemileri ve hava harp gemileri ile getirilen eşya, gümrük muayenesi ve diğer gümrük işlemlerinin yapılmasını sağlamak amacıyla, gelişlerinden sonra en geç yirmidört saat içinde gemilerin komutanlarıtarafından bir liste halinde en yakın gümrük idaresine bildirilir. Söz konusu gemilerin komutan ve diğer mürettebatına ait eşya da bu hükme tabidir. 4. Türkiye Gümrük Bölgesine boşolarak gelen taşıtların bu durumu, bir form ile gümrük idarelerine bildirilir. Madde 44 – Yolcu beraberinde getirilen eşya ile yolculara ait olmakla birlikte başka taşıtlarla getirilen eşya ve posta yoluyla gönderilen koliler için özet beyan aranmamasıhakkında özel hükümler koymaya Müsteşarlık yetkilidir. Ancak, özet beyan aranmayacak hallerde, 42 nci maddede belirtilen sürenin dolmasından önce, eşyanın gümrükçe onaylanmışbir işlem veya kullanıma tabi tutulmasıve gümrük denetiminin tehlikeye düşmemesi şarttır. Madde 45 – 1. Eşya bulunduğu taşıt araçlarından gümrük idarelerinin belirledikleri veya uygun gördükleri yerlerde söz konusu idarelerin izni ile boşaltılabilir veya aktarılabilir. Gümrük idaresine özet beyan veya özet beyan olarak kullanılan ticari ya da resmi belge verilmeksizin taşıtlardan eşya boşaltılamaz. Ancak, eşyanın tamamen veya kısmen acilen boşaltılmasınıgerektiren kaçınılmaz bir tehlikenin varlığıdurumunda bu izin aranmaz. Bu gibi durumlarda en yakın gümrük idaresi derhal haberdar edilir. 2. Gümrük idareleri, eşyanın ve bulunduğu taşıma araçlarının muayenesi amacıyla gerektiğinde eşyanın boşaltılmasınıve kapların açılmasınıisteyebilir. 3. Eşya konulduğu ilk yerden gümrük idarelerinin izni olmaksızın kaldırılamaz. BEŞİNCİ BÖLÜM : GÜMRÜĞE SUNULAN EŞYAYA GÜMRÜKÇE ONAYLANMIŞBİR İŞLEM VEYA KULLANIM BELİRLENMESİZORUNLULUĞU Madde 46 – 1. Gümrüğe sunulan eşyaya, gümrükçe onaylanmışbir işlem veya kullanım tayin edilir. 2. Özet beyan kapsamındaki eşyaya, gümrükçe onaylanmışbir işlem veya kullanım belirlenerek, buna ilişkin işlemler; a) Denizyolu ile gelen eşya için, özet beyan verildiği tarihten itibaren kırkbeşgün, b) Diğer bir yolla gelen eşya için, özet beyanın verildiği tarihten itibaren yirmi gün, İçinde tamamlanır. 3. Şartlar gerektirdiği takdirde, Müsteşarlık 2 nci fıkrada belirtilen sürelerden daha kısa bir süre saptayabilir veya bu sürelerin uzatılmasına izin verebilir. Ancak, gerçek ihtiyaçlarıaşan süre uzatımıyapılamaz. ALTINCI BÖLÜM : EŞYANIN GEÇİCİDEPOLANMASI Madde 47 – Eşya, gümrüğe sunulmasından sonra gümrükçe onaylanmışbir işlem veya kullanıma tabi tutuluncaya kadar geçici depolanan eşya statüsünde bulunur ve bu şekilde adlandırılır. Madde 48 – 1. Geçici depolanan eşya, sadece gümrük idarelerinin uygun gördüğü yerlerde ve bu idarelerin belirlediği koşullarda depolanabilir. Gümrük idareleri, geçici depolanan eşya için tahakkuk edebilecek gümrük vergilerinin ödenmesini sağlamak üzere eşya sahibinden teminat isteyebilir. 2. Yolcu beraberinde getirilip gümrüğe sunulmasından sonra gümrükçe onaylanmışbir işlem veya kullanıma tabi tutuluncaya kadar yolcu eşyasına mahsus gümrük ambarlarına konulan eşyanın buralarda kalabileceği süre üç aydır. Madde 49 – 41 inci madde hükümleri saklıkalmak üzere, geçici depolanan eşya, görünüş ve teknik özelliklerinin değiştirilmemesi koşuluyla, aynı durumda muhafazalarınısağlamak üzere yönetmelikle belirlenen elleçlemeye tabi tutulabilir. Madde 50 – 1. 46 ncımaddeye göre belirlenmişsüreler ile 48 inci maddenin 2 nci fıkrasında belirtilen süre içinde kendilerine gümrükçe onaylanmışbir işlem veya kullanım tayini için gerekli işlemlere başlanmamışeşya, herhangi bir adli veya idari takibata konu olmamasıhalinde, 177 ila 180 inci madde hükümlerine göre tasfiye edilir. 2. Gümrük idareleri, söz konusu eşyayıdurumu belirleninceye kadar, eşya sahibinin risk ve hesabına gümrüğün denetimindeki özel bir yere sevk edebilir. YEDİNCİ BÖLÜM : TRANSİT REJİMİ ALTINDA TAŞINAN EŞYAYA UYGULANACAK HÜKÜMLER Madde 51 – 37 nci maddenin 1 inci fıkrasının (a) bendi hariç olmak üzere, 37 ila 50 nci madde hükümleri, daha önce başlamışbir transit rejimi altında Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşyaya uygulanmaz. Madde 52 – Türkiye Gümrük Bölgesindeki bir yerden diğer bir yere transit rejimi hükümleri çerçevesinde nakledilmek üzere gümrüğe sunulan eşyaya 41 ila 50 nci madde hükümleri uygulanır. SEKİZİNCİBÖLÜM : DİĞER HÜKÜMLER Madde 53 – Gümrük idareleri, şartlar gerektirdiği takdirde, gümrüğe sunulan eşyayı imha ettirebilir. Gümrük idareleri bu durumu eşya sahibine bildirir. Eşyanın imhasına ilişkin masraflar eşya sahibinden tahsil edilir. Madde 54 – Bu Kanun hükümlerine aykırıolarak, Türkiye Gümrük Bölgesine getirildiği veya gümrük denetimine tabi tutulmadığısaptanan eşyaya, 07/01/1932 tarihli ve 1918 sayılıKaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanun ile ilgili diğer kanun hükümleri uygulanır. DÖRDÜNCÜ KISIM : GÜMRÜKÇE ONAYLANMIŞİŞLEM VEYA KULLANIM BİRİNCİBÖLÜM : GENEL HÜKÜMLER Madde 55 – 1. Aksine hüküm bulunmadıkça; niteliğine, miktarına, menşeine, yükleme veya varışülkesine bakılmaksızın, bir eşya, belirlenmişşartlar altında her zaman gümrükçe onaylanmışişlem veya kullanımlardan birine tabi tutulabilir. 2. Bakanlar Kurulu; kamu ahlakı, kamu düzeni, kamu güvenliği, insan, hayvan ve bitki sağlık ve hayatlarının korunması, sanatsal, tarihi veya arkeolojik değeri olan ulusal hazinelerin korunması, fikri ve sınai mülkiyet haklarının korunmasıgerekçeleri ile eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmasına yasaklama veya kısıtlamalar koyabilir. 3. Türkiye ile ticaret, gümrük, taşımacılık anlaşmasıbulunmayan ve imzalanmış anlaşmalarısüresinden önce tek taraflıolarak kısmen veya tamamen hükümsüz bırakan veya Türk kara, hava ve deniz taşıtlarına karşıyasaklama ve kısıtlamalar koyan veya bunlar hakkında farklıişlemler uygulayan yabancıülkelere ait eşya ve taşıtlara, karşılık olmak üzere, yasaklama veya kısıtlamalar koymaya ve farklı işlemler veya farklıtarifeler uygulamaya Bakanlar Kurulu yetkilidir. Madde 56 – 1. Gerek üzerlerinde, gerek iç ve dışambalajlarında üretildiği ülkeden başka bir ülke ürünü olduğunu gösteren veya böyle bir izlenim uyandıran isim ya da simgeler taşıyan eşyanın Türkiye’ye ithaline izin verilmez. Bu gibi eşyanın Türkiye’den transit geçişine veya antrepo ve benzeri yerlere konulmasına ya da yeniden ihracına Müsteşarlıkça izin verilebilir. 2. Türk menşeli eşyada kullanılmak üzere ve bunların başka ülke menşeli olduğunu gösterecek veya böyle bir izlenim uyandıracak nitelikte, üzerleri yabancı dille yazılıveya basılıher türlü boşzarf, şerit, etiket, damga ve benzeri eşya ile Türkiye’de düzenlenebilecek belgeleri başka ülkelerde düzenlenmiş gibi gösterebilecek nitelikte, üzerleri imzalıveya imzasız olsun, Türkiye’de yerleşik olmayan yabancıfirmalara ait proforma faturalar hariç boşfaturaların Türkiye’ye ithaline izin verilmez. Türkiye’de yerleşik firmalarla, lisans, royalti veya patent anlaşmasıimzalamış yabancıfirmaların bu tür eşyasıbu hükmün dışındadır. Madde 57 – 1. Fikri ve sınai mülkiyet haklarının korunmasımevzuatına göre, marka, coğrafi işaret, endüstriyel tasarım haklarıile Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamına giren haklarla ilgili olarak, hak sahibinin yetkilerine tecavüz eder mahiyetteki eşyanın gümrük işlemleri; hak sahibinin veya temsilcisinin talebi üzerine veya söz konusu eşyanın sahte markalıya da telif hakkına tabi taklit mal tarifine uyduğuna ilişkin açık deliller olmasıhalinde, re’sen gümrük idareleri tarafından durdurulur. Durdurma kararıithalatçıya veya hak sahibine veya temsilcisine bildirilir. 2. Gümrük idareleri, olayın özelliğine göre ithalatçının veya kamunun hakkını güvenceye almak ve suistimalleri önlemek amacıyla, başvuru sahibinden eşyanın kıymeti oranında bir teminat isteyebilirler. 3. Başvurunun kabul edildiği tarihte şikayet konusu eşya serbest dolaşıma girmiş ise başvurunun gümrük idaresince kabul edilmesi; söz konusu eşyanın gereğince muayene edilmeden ithaline izin verildiği gerekçesiyle hak sahibine tazminat hakkı doğurmaz. Sahte markalıveya taklit mallarla mücadele kapsamında, gümrük işlemleri gümrük idaresince re’sen durdurulan eşyadan dolayı, ilgili kişilerin yapılan işlemler sonucunda fayda veya zarara uğramasıhalinde, gümrük idaresi yetkilileri bu kişilere karşısorumlu tutulmaz. 4. Gümrük idaresince alınan durdurma kararının hak sahibine tebliğinden itibaren on gün içinde esas hakkında yetkili mahkemede dava açılmaz veya mahkemeden tedbir niteliğinde karar alınmazsa, eşya hakkında beyan sahibinin talepte bulunduğu gümrük rejimi hükümlerine göre işlem yapılır. 5. Gümrük işlemleri durdurulan eşya, yetkili mahkemece alınan karar doğrultusunda, tasfiye rejimi hükümlerine göre imha veya asli nitelikleri değiştirilerek satışsuretiyle tasfiye edilebilir. 6. Yolcu beraberinde getirilen zati ve hediyelik eşya ile posta kolileri ile gönderilen ticari mahiyette olmayan eşya için bu madde hükümleri uygulanmaz. İKİNCİBÖLÜM : GÜMRÜK REJİMLERİ BİRİNCİAYIRIM : EŞYANIN BİR GÜMRÜK REJİMİNE TABİTUTULMASI Madde 58 – 1. Bir gümrük rejimine tabi tutulmak istenen eşya, bu rejime uygun şekilde yetkili gümrük idaresine beyan edilir. 2. İhracat, hariçte işleme, transit veya antrepo rejimi için beyan edilen serbest dolaşımda bulunan eşya, gümrüğe verilen beyannamenin tescilinden itibaren Türkiye Gümrük Bölgesinden çıkıncaya veya imha edilinceye ya da gümrük beyannamesi iptal edilinceye kadar gümrük gözetimi altında kalır. Madde 59 – 1. Gümrük beyanı; a) Yazılıolarak, b) Bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla, c) Sözlü olarak, d) Eşya sahibinin bu eşyayıbir gümrük rejimine tabi tutma isteğini ifade ettiği herhangi bir tasarruf yoluyla, Yapılabilir. 2. 1 inci fıkranın (b), (c) ve (d) bendlerinde belirtilen şekilde yapılan beyanlara ilişkin usuller 60 ila 71 inci madde hükümlerine aykırıolmayacak şekilde yönetmelikle belirlenir. A. YAZILI BEYANLAR I. NORMAL USUL Madde 60 – 1. Yazılıbeyan, 4 üncü fıkrada belirtilen beyanname ile yapılır. Bu beyannamenin eşyanın beyan edildiği gümrük rejimini düzenleyen hükümlerin uygulanmasıiçin gerekli bütün bilgileri ihtiva etmesi ve imzalanmasıgerekir. 2. Eşyanın beyan edildiği gümrük rejimini düzenleyen hükümlerin uygulanmasıiçin gerekli bütün belgeler beyannameye eklenir. 3. Kazıntılıve silintili beyannameler gümrük idarelerince kabul edilmez. Ancak, beyannameler hatalıyazının üzeri okunacak şekilde çizilerek yanına doğrusu yazılıp beyan sahibi tarafından imzalanarak ve tescil sırasında resmi mühürle mühürlenerek düzeltilir. 4. Gümrük işlemleri, şekil ve içeriği yönetmelikle belirlenen beyanname ve diğer belgelerle yapılmak zorundadır. Bu belgelerin basımıve dağıtımına ilişkin usul ve esaslar Müsteşarlıkça belirlenir. Bilgisayar ortamında hazırlanan söz konusu belgelerin kabulüne Müsteşarlık yetkilidir. Madde 61 – 1. 60 ıncımaddede belirtilen şartlara uygun beyannameler, ait olduklarıeşyanın gümrüğe sunulmuşolmasıhalinde gümrük idareleri tarafından tescil edilir. Tescil, beyanname veya beyanname hükmündeki belgenin üzerine mühür vurularak, sıra numarasıve tarih konulmasıile bu beyannameye ait bilgilerin tescil defterine yazılmasıveya tescil defteri yerine geçen bilgisayar kaydına alınmasıyla tamamlanır. 2. Aksine hüküm bulunmadıkça, eşyanın beyan edildiği gümrük rejimine ilişkin tüm hükümlerin uygulanmasında esas alınacak tarih, beyannamenin gümrük idareleri tarafından tescil edildiği tarihtir. 3. Gümrük idaresince tescil edilmişolan beyanname, ait olduğu eşyanın vergileri ve para cezalarından dolayıtaahhüt niteliğinde beyan sahibini bağlar ve gümrük vergileri tahakkukuna esas tutulur. Madde 62 – 1. 5 inci madde hükümleri saklıkalmak üzere; gümrük beyannamesi, ilgili eşyayıve eşyanın beyan edildiği gümrük rejimine ilişkin hükümlerin uygulanması için gerekli belgeleri yetkili gümrük idarelerine verme yetkisine sahip olan veya verilmesini sağlayabilen kişiler tarafından verilebilir. 2. Ancak, bir beyannamenin tescilinin belirli bir kişi için özel yükümlülükler getirmesi halinde, bu beyanın söz konusu kişi tarafından ya da bu kişi hesabına yapılmasıve beyan sahibinin Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik olmasıgerekir. Bununla birlikte, yerleşik olma koşulu, transit ya da geçici ithalat beyanında bulunan veya gümrük idarelerinin uygun bulmasıkoşuluyla arızi olarak beyanda bulunan kişilere uygulanmaz. Madde 63 – Beyannameler tescilden sonra düzeltilemezler. Ancak, beyan sahibinin talebi üzerine, tescilden sonra eşyanın cins, nevi ve niteliği ile marka ve numaraları dışında beyannamede yer alan ağırlık, adet, ölçü yahut kıymet yönlerinden bir veya daha fazla bilginin düzeltilmesine gümrük idarelerince izin verilir. Bu düzeltmeler, idare amirinin izni ile yapılır ve beyanda bulunan ile birlikte imzalanarak resmi mühürle mühürlenir. Ancak; a) Beyan sahibine eşyanın muayene edileceğinin bildirilmesinden, b) Söz konusu bilgilerin yanlışolduğunun tespit edilmesinden, c) 73 üncü madde hükümleri saklıkalmak üzere, eşyanın teslim edilmesinden, Sonra beyannamede düzeltme yapılmasına izin verilmez. Madde 64 – 1. Gümrük idareleri, beyan sahibinin talebi üzerine ve eşyanın yanlışlıkla beyanname konusu gümrük rejimine tabi tutulmasına veya beyan edildiği rejime tabi tutulmasının özel nedenlerle artık mümkün olmadığına ilişkin kanıtlayıcı belgeleri ibraz etmesi halinde, tescil edilmiş bir beyannameyi iptal ederek, gerektiğinde yeni bir rejim beyanında bulunulmasına izin verebilirler. Ancak, gümrük idarelerince beyan sahibine eşyanın muayene edileceğinin bildirilmişolduğu hallerde, muayenenin sonucu alınmadan beyannamenin iptaline ilişkin talep kabul edilmez. 2. Hiçbir şekilde kullanılamaz hale gelmişeşyanın, talep halinde imhasına veya Gümrük Bölgesi dışına çıkarılmasına izin verilir. 3. Beyannamenin tescilinden sonra, eşyanın niteliklerinde meydana gelen değişiklikler veya bozulmalar nedeniyle ithalat vergilerinden indirim yapılmaz. Ancak; a) Özellikle ilk madde olarak kullanılmasımümkün hale gelen eşyanın ilk madde olarak beyan edilmesine gümrük idarelerince izin verilir. Gerekli görülmesi halinde, gümrük idareleri bu eşyanın ilk madde şeklinden başka bir şekilde kullanılmasını önleyici tedbirleri alır. b) Kısmen hasara uğrayan eşyanın ayrılmasımümkün ise hasara uğramışkısmı için (a) bendi hükümlerine göre işlem yapılır. Eşyanın hasarlıve hasarsız şekilde ayrılmasının mümkün olmadığıhallerde, beyan sahibinin talebi doğrultusunda (a) bendi hükmü uygulanabileceği gibi, bu eşyanın Gümrük Bölgesi dışına çıkarılmasına veya imhasına da izin verilir. 4. Yönetmelikle belirlenen haller dışında, eşyanın tesliminden sonra beyannameler iptal edilemez. 5. Beyannamenin iptali, yürürlükteki cezai hükümlerin uygulanmasına engel oluşturmaz. Madde 65 – 1. Gümrük idareleri, beyanın doğruluğunu araştırmak üzere; a) Beyanname ile ilgili ve beyannameye ekli belgeleri kontrol edebilir ve beyannamenin içerdiği bilgilerin doğruluğunu araştırmak amacıile beyan sahibinden diğer belgeleri de vermesini isteyebilir, b) Eşyayımuayene edebilir ve ayrıntılımuayene veya tahlil amacıyla numune alabilirler. 2. Beyanname kapsamıeşyanın muayene edilmesi halinde, muayene sonuçları, muayene edilmemesi halinde ise beyannamede yer alan bilgiler, eşyanın tabi olduğu gümrük rejimi hükümlerinin uygulanmasında esas alınır. 3. Kontrol amacıyla gümrük müfettişleri, gümrük müfettişyardımcıları, gümrük kontrolörleri ve gümrük idare amirleri muayenesi yapılmışve işlemleri tamamlanmış eşyanın ikinci muayenesini her zaman yapabilirler. Keza, sözü edilenler gümrük işlemlerini her aşamada denetlemeye yetkilidirler. 4. Beyannameyi kontrol edenler ile muayeneyi ve ikinci muayeneyi yapanlar, yaptıklarıkontrolden veya muayeneden, gümrük vergilerinin hesaplanmasından ya da muafiyet hükümlerinin uygulanmasından, duruma göre tek başlarına veya müteselsilen sorumludurlar. Madde 66 – 1. Eşyanın muayenesi, bunların gümrük idarelerince konulmasına izin verilen yerlerde veya antrepolarda yapılır. Bu yerler dışında da eşya muayenesi yapılmasına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir. Kurye çantalarının gümrük işlemleri, Milli Savunma ve Dışişleri Bakanlıklarıile Gümrük Müsteşarlığıtarafından müştereken belirlenir. 2. Eşyanın muayene edileceği ve numunelerin alınacağıyerlere taşınmasıile bu muayene ve numune alma işlemleri için gerekli tüm elleçleme giderleri beyan sahibi tarafından karşılanır. 3. Beyan sahibi eşyanın muayenesi ve numune alınmasısırasında hazır bulunabilir. Gümrük idareleri, uygun gördükleri takdirde muayene ve numune alma işlemini kolaylaştırmak için gerekli yardımısağlamak üzere, beyan sahibinin söz konusu muayenede veya numune alımında hazır bulunmasınıveya temsil edilmesini zorunlu tutabilirler. 4. Numunelerin yürürlükteki hükümlere uygun olarak alınmasışartıyla, gümrük idareleri, numuneler karşılığında herhangi bir tazminat ödemekle yükümlü değildir. Gümrük idareleri, kendi yaptıklarıtahlil veya inceleme masraflarınıüstlenir. Ancak, gümrük laboratuvarlarının yetersiz kalmasınedeniyle, hariçte yaptırılacak tahlil veya inceleme masrafıbeyan sahibi tarafından karşılanır. 5. Tahlilden arta kalan numuneler, tahlil sonuçlarının ilgilisine bildirilmesinden sonra bir ay içinde alınmadığıtakdirde gümrüğe terk edilmişsayılır. 6. Laboratuvar tahlillerine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir. Madde 67 – 1. Bir beyanname kapsamıeşyanın tek kalemden oluşmasıve kısmen muayene edilmesi halinde, muayene sonuçlarısöz konusu beyanname kapsamı eşyanın tümüne uygulanır. Bununla birlikte, beyan sahibi, kısmi muayene sonuçlarının beyan edilen eşyanın kalan kısmıiçin geçerli olmadığıdüşüncesinde ise eşyanın tamamının muayenesini talep edebilir. 2. Bir beyannamenin iki veya daha fazla kalemi kapsamasıhalinde, her kaleme ilişkin bilgiler ayrıbir beyan sayılır. Bir kalemin eksik veya fazlası, diğer kalemin fazla veya eksiğine mahsup edilemez. Türk Gümrük Tarife Cetvelinde aynıtarife pozisyonunun alt açılımında bulunan ve aynıkanuni veya tercihli vergi oranına tabi olan eşya bir kalem sayılır. Madde 68 – 1. Gümrük idareleri, eşyanın beyan edildiği gümrük rejimi şartlarına uyulmasınısağlamak üzere zorunlu olan hallerde, eşyanın ayniyetini tespite yönelik önlemleri alırlar. 2. Eşyaya veya taşıtlara ayniyet tespitine yönelik olarak tatbik edilen etiket, mühür ve benzeri araçlar, beklenmeyen hal veya mücbir sebep nedeniyle, eşyanın veya taşıtların korunmasınısağlamak için sökülmeleri veya imhalarızorunlu olmadıkça, yalnız gümrük idareleri tarafından veya bu idarelerin izni ile sökülebilir ya da imha edilebilir. Madde 69 – 1. Eşyanın ilgili rejime tabi tutulma şartlarının yerine getirilmesi ve eşyanın yasaklayıcıveya kısıtlayıcıönlemlere tabi olmamasıkaydıyla, gümrük idareleri, tescilden sonra beyannamedeki bilgileri kontrol ederek veya belli hallerde kontrol etmeksizin, eşyayıteslim ederler. Ancak, beyannamenin incelenmesinin makul bir süre içinde tamamlanamadığıve bu inceleme sırasında eşyanın hazır bulundurulmasına gerek olmadığıhallerde de eşya teslim edilir. Yasaklama veya kısıtlamaya tabi olmasınedeniyle teslimine imkan bulunmayan eşyanın tabi olacağıişlemlere ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir. 2. Aynıbeyanname kapsamıeşyanın tümünün aynıanda teslimi esastır. Bu fıkrarın uygulamasında, bir beyannamenin iki veya daha fazla kalemi kapsamasıhalinde, her kaleme ilişkin bilgiler ayrıbir beyanname konusu eşya gibi değerlendirilir. 3. Beyannamenin tescilinin bir yükümlülüğü doğurmasıhalinde, gümrük vergileri ödenmedikçe veya teminata bağlanmadıkça beyanname kapsamıeşya teslim edilemez. Ancak, bu hüküm kısmi muafiyete tabi geçici ithalat rejimine uygulanamaz. 4. Beyan edilen gümrük rejimi hükümlerine göre teminat istenmesi halinde, söz konusu teminat alınmadan eşya teslim edilemez. Madde 70 – 1. Beyan sahibinden kaynaklanan sebeplerle 46 ncımaddede belirtilen süreler içerisinde, tescil edilmişbeyanname kapsamıeşyanın; a) Muayenesine başlanamamasıveya devam edilememesi, b) Beyan edildiği gümrük rejimine tabi tutulmasıiçin verilmesi gereken belgelerin verilmemişolması, c) Ödenmesi veya teminat altına alınmasıgereken ithalat veya ihracat vergilerinin ödenmemesi veya teminatın verilmemesi, Hallerinde, eşya muayene edilir. Muayene sonucunda gümrük idarelerince alınacak para cezasınıveya diğer takipleri gerektiren veya gerektirmeyen durumlar bir tutanağa bağlanır ve daha sonra eşya 177 ila 180 inci madde hükümlerine göre tasfiye edilir. 2. Gümrük antrepolarında bulunan eşya için, serbest dolaşıma girişrejimine ilişkin beyanname verilmesi halinde, gümrük işlemlerinin beyannamenin tescil tarihinden itibaren otuz gün içinde bitirilmesi gerekir. Bu süre içinde işlemleri bitirilemeyen eşya ile ilgili olarak 1 inci fıkra hükümleri uygulanır. II. BASİTLEŞTİRİLMİŞUSUL Madde 71 – 1. Gümrük idareleri, usul ve formalitelerin mümkün olduğunca basitleştirilmesi için ve gümrük işlemlerinin yürürlükteki hükümlere uygun olarak yürütülmesini sağlayacak şekilde, yönetmelikle belirlenen şartlar altında; a) 60 ıncımaddede sözü edilen beyannameye eklenmesi gereken belgelerden bazılarının eklenmemesine ve kaydedilmesi gereken bazıbilgilerin beyannameye yazılmamasına, b) Sözü edilen beyanname yerine, eşyanın ilgili gümrük rejimine tabi tutulması talebi ile birlikte, ticari veya idari bir belgenin verilmesine, c) Eşyanın ilgili rejime geçişinin kayıt yoluyla yapılmasına, İzin verebilirler. (c) bendinin uygulanmasında beyan sahibi eşyayı gümrüğe sunma yükümlülüğünden muaf tutulabilir. Basitleştirilmişusulle beyan, ticari veya idari belge yahut kayıt, eşyanın teşhisi için gerekli bilgileri kapsamak zorundadır. Kayıt yoluyla işlem yapılan hallerde kayıt tarihinin yazılmasışarttır. 2. Beyan sahibi genel, dönemsel veya özet niteliğinde bir tamamlayıcıbeyanda bulunur. Tamamlayıcıbeyanın aranmayacağıhaller yönetmelikle belirlenir. 3. Tamamlayıcıbeyanlar ile 1 inci fıkranın (a), (b) ve (c) bentlerinde sözü edilen beyanlar, ayrılmaz bir bütündür ve basitleştirilmişişleme ilişkin beyannamelerin tescil tarihinden itibaren hüküm ifade ederler. 1 inci fıkranın (c) bendinde belirtilen hallerde kayıt işlemi, 60 ıncımaddede sözü edilen beyannamenin tescili ile aynıhukuki sonucu doğurur. B. DİĞER BEYANLAR Madde 72 – Aşağıda yazılıhallerde yetkili makamlardan gönderilecek resmi yazılar beyanname kabul edilerek eşyanın gümrük işlemleri, bu yazılara dayanılarak yürütülür. a) Cumhurbaşkanının zat ve ikametgahına ait eşya hakkında Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliğinden gönderilecek yazılar, b) Diplomatik muaflık ve ayrıcalıklardan yararlananların ancak kendi adlarına veya elçilik adına gelecek eşya için karşılıklıolmak şartıyla misyon şeflerinden veya muaflık hakkıtanınmışheyet başkanlarınca gönderilen yazılar ile kurye çantalarına ait kurye mektupları. Bu mektupların şekli, kapsayacağıbilgiler ve göreceği işlemler Dışişleri Bakanlığı ve Gümrük Müsteşarlığınca müştereken tespit olunur. C. EŞYANIN TESLİMİNDEN SONRA BEYANIN KONTROLÜ Madde 73 – 1. Gümrük idareleri, eşyanın tesliminden sonra ve beyannamedeki bilgilerin doğruluğunu saptamak amacıyla, eşyanın ithal veya ihraç işlemlerini veya sonraki ticari işlemlere ilişkin ticari belge ve verileri kontrol edebilirler. Bu kontroller beyan sahibine, söz konusu işlemler ile doğrudan ya da dolaylıolarak ticari yönden ilgili diğer kişilere veya belge ve verileri ticari amaçla elinde bulunduran diğer kişilere ait yerlerde yapılabilir. Mümkün olduğu takdirde eşya muayene de edilebilir. 2. Gümrük idareleri, kendi yetkileri doğrultusunda veya beyan sahibinin talebi üzerine, yönetmelikle belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde, beyannamenin düzeltilmesini eşyanın tesliminden sonra da yapabilirler. 3. Beyannamenin incelenmesi veya eşyanın tesliminden sonraki kontrolü sonucunda, ilgili gümrük rejimine ilişkin hükümlerin yanlış veya eksik bilgilere dayanarak uygulandığının saptanmasıhalinde, gümrük idareleri, bu Kanunda yer alan ceza hükümleri saklıkalmak üzere, beyanıyeni bulgulara göre düzeltmek için gerekli işlemleri yaparlar. İKİNCİAYIRIM : SERBEST DOLAŞIMA GİRİŞREJİMİ Madde 74 – Türkiye Gümrük Bölgesine gelen eşyanın serbest dolaşıma girişi; ticaret politikasıönlemlerinin uygulanması, eşyanın ithali için öngörülen diğer işlemlerin tamamlanmasıve kanunen ödenmesi gereken vergilerin tahsili ile mümkündür. Madde 75 – 1. Beyan sahibi, tarımsal mali yükler dışında kalan ithalat vergilerinin oranlarının serbest dolaşıma girişbeyannamesinin tescil tarihinden sonra, fakat eşyaya ilişkin gümrük vergilerinin ödenmesinden veya teminata bağlanmasından önce indirilmesi halinde, lehine olan oranın uygulanmasınıisteyebilir. 2. Beyan sahibinden kaynaklanan nedenlerle gümrük işlemlerinin tamamlanamamasıhalinde, 1 inci fıkra hükmü uygulanmaz. Madde 76 – Bir konşimento içeriği eşyanın değişik tarife pozisyonlarına girdiği hallerde; her bir eşya için kendi tarife pozisyonuna göre işlem yapılmasının ek bir iş yükü ve masrafa sebep olmasıhalinde, beyan sahibinin talebi üzerine, gümrük idareleri, eşyanın tamamına en yüksek ithalat vergi oranına tabi eşyanın tarife pozisyonuna göre vergi uygulayabilirler. Madde 77 – 1. Özel amaca yönelik kullanım nedeniyle indirimli veya sıfır vergi oranından yararlanarak serbest dolaşıma girmişeşyanın gümrük gözetimi, nihai kullanım olarak kabul edilen üretim veya kullanım faaliyetiyle sona erer. Ayrıca, indirimli veya sıfır vergi uygulamasına ilişkin koşulların sona erdiği, eşyanın ihraç veya imha edildiği, eşyanın indirimli veya sıfır vergi uygulamasıiçin belirlenmiş amaçlar dışında kullanılmasınedeniyle tahsili gereken vergilerin ödendiği hallerde de gümrük gözetimi sona erer. 2. Nihai kullanım nedeniyle serbest dolaşıma giren eşyaya, duruma göre 81 inci maddenin 2 nci fıkrasıveya 83 üncü madde hükümleri uygulanır. Madde 78 – Serbest dolaşımda bulunan eşya, aşağıda belirtilen hallerde bu statüsünü kaybeder: a) Serbest dolaşıma girişbeyannamesinin iptal edilmesi, b) Geri ödeme sisteminin uygulandığıdahilde işleme rejimi çerçevesinde işlendikten sonra ihraç edilen eşyaya ilişkin gümrük vergilerinin geri verilmesi veya kaldırılması, c) 213 üncü madde hükmü uyarınca, eşyanın kusurlu veya satışsözleşmesi hükümlerine uygun olmamasınedeniyle, gümrük vergilerinin geri verilmesi veya kaldırılması, d) 214 üncü madde hükmü uyarınca, eşyanın ihracına, geri gönderilmesine veya gümrükçe onaylanmışbaşka bir işlem veya kullanıma tabi tutulmasınedeniyle gümrük vergilerinin geri verilmesi veya kaldırılması. ÜÇÜNCÜ AYIRIM : ŞARTLI MUAFİYET DÜZENLEMELERİVE EKONOMİK ETKİLİGÜMRÜK REJİMLERİ A. ORTAK HÜKÜMLER Madde 79 – 1. Bu Kanunun 80 ila 83 üncü maddelerinde geçen; a) “Rejim” deyimi, serbest dolaşımda olmayan eşyaya, – Transit, – Antrepo, – Şartlımuafiyet sistemi kapsamında dahilde işleme, – Gümrük kontrolü altında işleme, – Geçici ithalat; b) “Ekonomik etkili gümrük rejimi” deyimi, – Antrepo, – Dahilde işleme, – Gümrük kontrolü altında işleme, – Geçici ithalat, – Hariçte işleme; Düzenlemelerinin uygulanmasıanlamına gelir. 2. “İthal eşyası” deyimi, şartlımuafiyet düzenlemelerine tabi tutulan eşya ile geri ödeme sisteminin uygulandığıdahilde işleme rejiminde, 118 inci maddede belirtilen işlemlere tabi tutularak serbest dolaşıma giren eşya anlamına gelir. 3. “Değişmemişeşya” deyimi, dahilde işleme veya gümrük kontrolü altında işleme rejimleri çerçevesinde hiçbir şekilde işçilik görmemişithal eşyasıanlamına gelir. Madde 80 – 1. Dahilde işleme ve hariçte işleme rejimleriyle ilgili usul ve esaslar Bakanlar Kurulunca belirlenir. 2. Yararlanılacak rejime ilişkin özel hükümler saklıkalmak üzere, ekonomik etkili rejimlerin kullanımına ilişkin izinler ile 95 inci maddenin 1 inci fıkrasında belirtilen antrepo işletme izni; a) İşlemlerin usulüne uygun olarak yürütülmesi için gerekli taahhütnamelerin ve teminatların verilmesi, b) Gümrük idarelerinin, rejimi denetim altında tutabilmesi veya izleyebilmesi için yapmasıgereken idari düzenlemelerin, söz konusu rejimden hedeflenen ekonomik amaçlarla orantılıolması, Halinde verilir. Madde 81 – 1. İlgili rejimin kullanılmasına ilişkin şartlar verilen izinde belirtilir. İzin hak sahibi, iznin verilmesinden sonra ortaya çıkan ve iznin devamınıveya içeriğini etkileyebilecek olan her türlü gelişmeleri ilgili mercilere bildirmek zorundadır. 2. Eşyanın bir şartlımuafiyet düzenlemesine tabi tutulması, söz konusu eşya için tahakkuk edebilecek her türlü gümrük vergilerine karşılık teminat verilmesi şartına bağlıdır. Madde 82 – Ekonomik etkili bir şartlımuafiyet düzenlemesi, bu düzenlemeye tabi tutulmakta olan eşyaya veya eşdeğer eşyaya ya da işlenmişürünlere, gümrükçe onaylanmışyeni bir işlem veya kullanım tayin edildiği takdirde sona erer. Gümrük idareleri, bir rejimin öngörülen şartlar altında sona ermemişolduğu hallerde, Onbirinci Kısımdaki cezai hükümlere göre işlem yaparlar. Madde 83 – Ekonomik etkili bir gümrük rejimi hak sahibinin hak ve yükümlülükleri, yönetmelikle belirlenen usul ve esaslara göre, söz konusu rejimden yararlanma koşullarınıtaşıyan kişilere devredilebilir. Yeni hak sahibi bu hakkı, aynıkoşulları taşıyan diğer kişilere de devredebilir. B. TRANSİT REJİMİ I. GENEL HÜKÜMLER Madde 84 – 1. İthalat vergileri ve ticaret politikasıönlemlerine tabi tutulmayan serbest dolaşıma girmemişeşya ile ihracatla ilgili gümrük işlemleri tamamlanmış eşyanın, gümrük gözetimi altında Türkiye Gümrük Bölgesi içinde bir noktadan diğerine taşınması, transit rejimi hükümlerine tabidir. 2. Gümrük idareleri, transit rejimine tabi tutulan eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesi içinde; a) Yabancıbir ülkeden yabancıbir ülkeye, b) Yabancıbir ülkeden Türkiye’ye, c) Türkiye’den yabancıbir ülkeye, d) Bir iç gümrükten diğer bir iç gümrüğe, Taşınmasına izin verir. 3. 1 inci fıkrada belirtilen taşıma işlemi; a) Transit rejimi hükümleri kapsamında, b) Bir TIR karnesi kapsamında, c) Transit belgesi olarak kullanılan bir ATA karnesi kapsamında, d) 19 Haziran 1951’de Londra’da imzalanan, Kuvvetlerin Statüsü Hakkında Kuzey Atlantik Anlaşmasına Taraf Devletler Arasındaki Sözleşme ile öngörülen form 302 kapsamında, e) Posta kolileri dahil olmak üzere posta yoluyla, f) Bir Türk limanından başka bir Türk limanına veya Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki bir limana deniz veya hava yoluyla taşınan eşya, özet beyan kapsamında, g) Antrepolardan veya gümrük idaresince konulmasına izin verilen yerlerden çıkarılarak transit edilecek eşya, 55 ila 70 inci madde hükümlerine göre bir beyanname kapsamında, Yapılır. 4. Transit rejimi, eşyanın ve belgelerinin bu rejim hükümlerine uygun olarak varış gümrük idaresine sunulmasıüzerine sona erer. 5. Transit rejimi uygulamasında, ekonomik etkili bir gümrük rejimine tabi eşyanın taşınmasına ilişkin özel hükümler saklıdır. Müsteşarlık, transit eşyanın cinsine, niteliğine ve taşımanın özelliğine göre veya Türkiye’nin uluslararasıanlaşmalardan kaynaklanan yükümlülükleri çerçevesinde, bu bölümdeki madde hükümlerine bağlı kalmaksızın transit rejimine ilişkin düzenlemeler yapılmasıkonusunda yetkilidir. II. ÖZEL HÜKÜMLER Madde 85 – Transit eşyasıiçin tahakkuk edebilecek gümrük vergilerinin ödenmesini sağlamak üzere bir teminat verilmesi zorunludur. Ancak; a) Deniz ve havayolu ile yapılan taşımalardan, b) Boru hattıile yapılan taşımalardan, c) Demiryolu ile yapılan taşımalardan, Yönetmelikle belirlenecek haller dışında teminat aranmaz. Madde 86 – 1. Transit rejimi hak sahibi olan kişiler; eşyayıöngörülen süre içerisinde ve gümrük idareleri tarafından eşyanın ayniyetinin tespiti amacıyla alınan önlemlere uymak suretiyle, varışyeri gümrük idaresine sağlam ve noksansız olarak sunmak ve transit rejimine ilişkin hükümlere uymakla yükümlüdür. 2. 1 inci fıkrada belirtilen kişilerin yükümlülükleri saklıkalmak üzere, transit rejimine göre taşındığınıbilerek eşyayıkabul eden taşıyıcıveya alıcıda, eşyayıöngörülen süre içerisinde ve gümrük idareleri tarafından eşyanın ayniyetinin tespiti amacıyla alınan tedbirlere uymak suretiyle, varışyeri gümrük idaresine sağlam ve noksansız olarak sunmakla yükümlüdür. Madde 87 – 1. Transit rejiminin işleyişine ilişkin usul ve esaslar ile istisnalar yönetmelikle belirlenir. 2. Transit rejimine konu olan eşyanın, gümrük gözetimi altındaki antrepolarda veya gümrük idarelerince eşya konulmasına izin verilen yerlerde bir süre kalmasıveya bir taşıttan diğer bir taşıta aktarılmasımümkündür. III. TRANSİTE İLİŞKİN GÜMRÜK İŞLEMLERİ Madde 88 – 1. Transit rejimine tabi eşya, şüphe veya ihbar durumlarıhariç olmak üzere, varış veya çıkış gümrük idaresine kadar muayene edilmeksizin ve gerektiğinde mühür altına alınarak veya memur eşliğinde sevk edilir. 2. Antrepolardan veya gümrük idarelerince konulmasına izin verilen diğer yerlerden transit rejimi kapsamında taşınan eşya, gerek görülmesi halinde muayene edilir. Gümrük vergileri teminata bağlanmak suretiyle bu rejim kapsamında taşınacak eşyanın muayenesi 61 ila 70 inci madde hükümlerine göre yapılır. Bu madde uyarınca yapılacak gümrük muayenesinde, rejim hak sahibi, temsilcisi veya eşyanın taşınmasından sorumlu kişiler de bulunabilir. Madde 89 – Bu Kanunun 55 inci maddesinin 2 nci, 56 ncımaddesinin 1 inci fıkralarında belirtilen hallerde, transit rejimi kapsamında taşınan eşyanın gümrük muayenesine tabi tutulması, teminat alınması, eşyanın memur eşliğinde sevki veya diğer önlemler alınmasıhususlarında düzenleme yapmaya Müsteşarlık yetkilidir. Madde 90 – Türkiye karasularından geçen ve hakkında ihbar bulunan veya şüphe edilen transit eşya yüklü gemilerin ambar kapaklarıveya bu gibi eşya konulan diğer yerleri, gümrük idarelerince mühür altına alınabilir. Bu gemilere memur eşlik ettirilebilir veya gemiler seyir halinde iken dışgözetim altında tutulabilir. Yukarıda belirtilen önlemler, gemilerin Türkiye karasularından çıkışıüzerine kaldırılır. Madde 91 – Türkiye Gümrük Bölgesinde karayolu ile transit eşya taşıyan taşıtların transit süreleri, izleyecekleri yollar, kontrol noktalarıve konaklama yerleri ile ilgili olarak düzenlemeler yapmaya Müsteşarlık yetkilidir. Madde 92 – 1. Transit eşya taşıyan seyir halindeki bir taşıtın beklenmeyen haller veya mücbir sebeplerle yoluna devam edemediği durumlarda, bu husus gecikmeksizin en yakın gümrük idaresine bildirilir. Transit eşyanın, söz konusu taşıttan diğer bir taşıta aktarılmasıgümrük idarelerinin gözetimi altında yapılarak, bu durum bir tutanakla belgelendirilir. 2. Türkiye Gümrük Bölgesi içindeki transit halindeki eşyanın beklenmeyen haller veya mücbir sebeplerle telef veya kaybıhalinde, gümrük vergileri aranmaz. Transit halindeki eşyanın yukarıda belirtilen nedenlerle telef veya kaybı, idarenin de taraf olarak bulunduğu mahkeme kararıile kanıtlanır. Ancak; a) Suçüstü şeklindeki hırsızlıklar, hazırlık tahkikatı üzerine Cumhuriyet Savcılığınca verilen belge ile, b) Hasar, telef veya kayıp herkesçe bilinen ve duyulan başka olaylar yüzünden olmuşsa, o yerin en büyük mülki idare amiri tarafından verilecek belge ile, c) Trafik kazaları, trafik kaza raporuna göre ve en yakın gümrük idaresi tarafından yapılan tespit sonucunda gümrük idare amirinin vereceği karar ile, Kanıtlanır. C. GÜMRÜK ANTREPO REJİMİ Madde 93 – 1. Gümrük antrepo rejimi; a) İthalat vergilerine ve ticaret politikasıönlemlerine tabi tutulmamışve serbest dolaşıma girmemişeşyanın, b) Gümrük antreposuna alınması halinde ihracata ilişkin önlemlerden yararlanabilecek ihraç eşyasının, Bir gümrük antreposuna konulmasına ilişkin hükümleri belirler. 2. Antrepo işleticisi, gümrük antreposu işletmesine izin verilen kişidir. Kullanıcı, eşyanın antrepo rejimi beyanında bulunan kişi veya bu kişinin hak ve yükümlülüklerinin devredildiği kişidir. 3. Gümrük antreposu, gümrük gözetimi altında bulunan eşyanın konulması amacıyla kurulan ve kuruluşunda aranılacak koşullarıve nitelikleri yönetmelikle belirlenen yerdir. 4. 1 inci fıkrada belirtilen eşyanın gümrük antreposu olmayan, ancak gümrük idaresince antrepo addedilen bir yere konularak antrepo rejimi hükümlerine tabi tutulabileceği haller, yönetmelikle belirlenir. Madde 94 – 1. Gümrük antreposu, genel antrepo veya özel antrepo olabilir. a) Genel Antrepolar, eşyanın konulmasıiçin herkes tarafından kullanılabilen; b) Özel Antrepolar, yalnız antrepo işleticisine ait eşyanın konulmasıamacıyla kurulan; Gümrük antrepolarıdır. 2. Parlayıcıve patlayıcıveya bir arada bulunduklarıeşya için tehlikeli olan veya korunmalarıözel düzenek ve yapılara gerek gösteren eşya, ancak bu niteliklerine uygun genel veya özel antrepolara konulabilir. Bu tür eşya bir liste halinde yönetmelikle belirlenir. 3. Serbest dolaşımda olmayan eşyanın sergilendiği fuar ve sergiler de özel antrepo sayılır. Madde 95 – 1. Gümrük idareleri tarafından antrepo işletilmediği veya mevcut işletmelerin yeterli olmadığıhallerde, gümrük antrepolarıaçılmasıve işletilmesi Gümrük Müsteşarlığının izni ile mümkündür. İznin verilmesine ilişkin usul ve esaslar Bakanlar Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. 2. Gümrük antreposu işletmek isteyen kişiler, izin verilmesi için gerekli bilgileri ihtiva eden ve özellikle antrepoculuğa ekonomik yönden ihtiyaç bulunduğunu belirten yazılıbir talepte bulunmak zorundadır. Gümrük antreposunun işletilmesine ilişkin şartlar verilen izinde gösterilir. 3. İzin, yalnızca Türkiye’de yerleşik kişilere verilir. 4. Antrepo işleticisinin hak ve yükümlülükleri, Gümrük Müsteşarlığının izni ile başka bir kişiye devredilebilir. Madde 96 – Antrepo işleticisi; a) Gümrük antreposunda bulunduğu süre içerisinde eşyanın gümrük gözetimi altında bulunmasınısağlamaktan, b) Gümrük antrepo rejimi kapsamında eşyanın muhafaza edilmesiyle ilgili yükümlülükleri yerine getirmekten, c) İzinde belirtilen özel şartlara uymaktan, Sorumludur. Madde 97 – 1. Bir genel antrepo işletilmesi için izin verildiğinde, antrepo veya eşyanın özelliklerine göre 96 ncımaddenin bir istisnasıolarak, aynımaddenin (a) veya (b) bentlerinde belirtilen yükümlülüklerin doğrudan kullanıcıya ait olduğu, işletme izninde belirtilebilir. 2. Kullanıcı, eşyanın antrepo rejimine tabi tutulmasına ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmekten her halükarda sorumludur. Madde 98 – 81 inci maddenin 2 nci fıkrasıhükmü saklıkalmak kaydıyla, gümrük idareleri, antrepo işleticisinden 96 ncımaddede belirtilen sorumluluklarla ilgili olarak yönetmelikle belirlenen esaslar çerçevesinde bir teminat ister. Ancak, fuar ve sergilere konulan veya ithalat vergilerinden muaf olan yahut ihraç edilmek üzere antrepolara konulan eşya için teminat aranmaz. Teminat alınmışolsa bile, gümrük işlemlerine başlanmadan ve bu işlemler bitirilip gümrük idaresinin izni alınmadan, antrepolardan kısmen veya tamamen eşya çıkartılamaz. Madde 99 – Antrepo rejimine tabi tutulan eşya, gümrük antreposuna konuldukları tarihte işletici tarafından kayıtlara geçirilir. Gümrük idareleri tarafından işletilmeyen antrepolardaki tüm eşyanın antrepo kayıtlarıişletici tarafından tutulur. Bu kayıtlar her zaman gümrüğün denetlenmesine hazır halde bulundurulur. Söz konusu antrepo kayıtlarıile 100 üncü maddede belirtilen antrepo kayıtlarına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir. Madde 100 – Gümrük antrepo rejimine tabi tutulmamakla birlikte, ekonomik yönden bir ihtiyaç bulunmasıve gümrük gözetiminin olumsuz etkilenmemesi koşuluyla; a) İhraç amacıdışında, serbest dolaşımda bulunan eşyanın gümrük antrepo tesislerine konulmasına, b) Serbest dolaşımda olmayan eşyanın, gümrük antrepo tesislerinde dahilde işleme veya gümrük kontrolü altında işleme rejimlerine ilişkin hükümler çerçevesinde işçiliğe tabi tutulmasına, Müsteşarlıkça belirlenecek şartlar altında izin verilebilir. Madde 101 – 1. Eşyanın antrepo rejimi altında kalışsüresi sınırsızdır. Ancak, gümrük idarelerince gerek görülen hallerde, eşyaya gümrükçe onaylanmışyeni bir işlem veya kullanım tayin edilmesi için bir süre belirlenebilir. 2. İhracata bağlıönlemlerden yararlanabilecek tarım ürünleri için Müsteşarlıkça özel süreler belirlenebilir. Madde 102 – 1. İthal eşyası, iyi korunmaları, görünüşlerinin veya pazarlama kalitelerinin geliştirilmesi ya da dağıtım veya yeniden satışa hazırlanmalarıyönünden yönetmelikle belirlenen mutat elleçleme işlemlerine tabi tutulabilir. Piyasa düzeninin aksamadan işleyişini sağlamak amacıyla, tarım ürünlerinin antrepolarda tabi tutulacağıelleçleme işlemleri Müsteşarlıkça sınırlandırılabilir. 2. İhracata bağlıönlemlerden yararlanabilecek ve antrepo rejimine tabi tutulmuş tarım ürünlerine uygulanacak elleçleme işlemleri yönetmelikle belirlenir. 3. Bu maddede belirtilen elleçleme işlemleri, gümrük idarelerinin izniyle yapılabilir. Madde 103 – 1. Antrepo rejimine tabi tutulan eşya, gümrük idarelerinden izin alınmak şartıyla geçici olarak gümrük antreposundan çıkarılabilir. Eşya gümrük antreposu dışında bulunduğu süre içinde 102 nci maddede belirtilen şartlar altında elleçleme işlemlerine tabi tutulabilir. 2. Antrepo rejimine tabi tutulmuşeşyanın bir gümrük antreposundan diğerine nakli, gümrük idarelerinin iznine bağlıdır. Madde 104 – 1. İthal eşyasıiçin bir gümrük yükümlülüğü doğduğunda, eşyanın antrepo masraflarıile antrepoda kaldığısürece muhafazasıiçin yapılan masraflar, fiilen ödenen veya ödenecek fiyattan ayrıolarak gösterilmeleri şartıyla gümrük kıymetine dahil edilmez. 2. Söz konusu eşyanın 102 nci madde çerçevesinde elleçleme işlemlerine tabi tutulmasıhalinde, eşyanın ithalat vergileri tutarının belirlenmesinde dikkate alınacak niteliği, gümrük kıymeti ve miktarı, beyan sahibinin talebi üzerine, 193 üncü maddede belirtilen tarihte, eşya söz konusu elleçleme işlemlerine tabi tutulmamışgibi tespit edilir. Ancak, bu hükümlere Müsteşarlıkça istisnalar getirilebilir. 3. Gümrük antrepo rejimine tabi tutulmuşithal eşyasının 71 inci maddenin 1 inci fıkrasının (c) bendi hükmüne göre, gümrüğe sunulmaksızın ve beyannamesi verilmeden önce serbest dolaşıma girmek üzere teslim edildiği hallerde, gümrük vergileri, eşyanın antrepo rejimine tabi tutulduğu tarihte yürürlükte bulunan vergi oranlarıve diğer vergilendirme unsurlarına dayanarak hesaplanır. Bu hükmün uygulanması, eşyanın nitelik, gümrük kıymeti ve miktarıgibi vergilendirme unsurlarının, eşyanın antrepo rejimine tabi tutulduğu tarihte tespit edilmesi şartına bağlıdır. Ancak, yükümlünün serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescil tarihinde eşyanın bulunduğu hal ve niteliği ile diğer vergilendirme unsurlarına göre işlem yapılmasıyönünde talepte bulunmasıhalinde, bu yönde işlem yapılır. 73 üncü maddeye göre eşyanın tesliminden sonra kontrol hükümleri saklıdır. Madde 105 – 1. Genel ve özel antrepo işleticileri yıl sonunda antrepo mevcutlarına ilişkin bir listeyi gümrük idaresine verir. Her yıl, genel ve özel antrepolardaki eşya gümrük idaresince, işletici tarafından verilen liste gözönünde bulundurulmak suretiyle sayılır. Genel antrepolardaki eşyanın kısa sürede sayılamayacak kadar çok olması halinde, bunların gümrük idareleri tarafından örnekleme yöntemiyle sayılması mümkündür. 2. Antrepolarda yapılan sayım sonucunda noksan çıkan eşyanın gümrük vergileri, duruma göre işletici veya kullanıcıdan tahsil edilir. 3. Yapılan sayım sonucunda fazla çıkan eşya kayıtlara alınır. Bu fazlalığın geçerli nedenlerden ileri geldiğine gümrük idaresince kanaat getirilmediği takdirde, söz konusu eşya 177 ila 180 inci madde hükümlerine göre tasfiyeye tabi tutulur. Madde 106 – 1. İşleticiler ile 97 nci maddenin 1 inci fıkrasına göre kullanıcılar antrepolara konulan eşyanın, gümrük idarelerince miktarıbelirlenmiş ise bu miktardan, belirlenmemişise belgelerinde yazılımiktarlar üzerinden gümrük idaresine karşısorumludur. 2. Eşyanın niteliğinden kaynaklanan kayıplar ve fireler ile gümrüğün denetimi altında yapılan işleme faaliyeti sonucunda ortaya çıkan noksanlıklar ve antrepo işleticileri ile kullanıcılarının kusur ve hatalarından ileri gelmediği gümrük idaresine kanıtlanan telef, kayıp ve çalınmalar için gümrük vergileri aranmaz. Eşya, gümrüklenmişkıymeti üzerinden sigorta ettirilmişise noksan çıkan eşyanın vergileri sigorta ettirenden veya lehine sigorta ettirilenden alınır. 3. 1 inci veya 2 nci fıkralarda yazılınedenler dışında kalan noksanlıklar kabul edilmez. Bunların vergi ve cezalarıtoplamından oluşan tutar, yerine göre işletici veya kullanıcıya tazmin ettirilir. 4. Nitelikleri itibariyle antrepolarda ve antrepolar arasıtaşımalarda fire veren eşya ile antrepolarda yapılmasına izin verilen elleçlemeden dolayınoksanlaşan eşyanın fire oranlarıilgili kuruluşların görüşleri alınarak Müsteşarlıkça belirlenir. Madde 107 – Gümrük antrepo rejimine tabi tutulup ihracata ilişkin önlemlerden yararlanabilen ihraç eşyasının, ihraç edilmesi veya bu Kanunda öngörülen gümrükçe onaylanmışdiğer bir işlem ya da kullanıma tabi tutulmasızorunludur. D. DAHİLDE İŞLEME REJİMİ I. GENEL HÜKÜMLER Madde 108 – 1. Serbest dolaşımda olmayan eşya, işlem görmüşürünlerin üretiminde kullanılmasından sonra Türkiye Gümrük Bölgesinden yeniden ihraç edilmesi amacıyla, gümrük vergileri ve ticaret politikasıönlemlerine tabi tutulmaksızın ve vergileri teminata bağlanmak suretiyle, dahilde işleme rejimi kapsamında geçici olarak ithal edilebilir. Eşyanın işlem görmüşürünler şeklinde ihracıhalinde, teminat iade olunur. Eşyanın bu şekilde dahilde işleme rejiminden yararlanmasına şartlı muafiyet sistemi denir. 2. Serbest dolaşımda bulunan eşyanın işlem görmüş ürünlerin üretiminde kullanılmasından sonra Türkiye Gümrük Bölgesinden ihraç edilmesi halinde, bu eşyanın serbest dolaşıma girişi esnasında tahsil edilmişolan ithalat vergileri, dahilde işleme rejimi kapsamında geri verilir. Eşyanın bu şekilde dahilde işleme rejiminden yararlanmasına geri ödeme sistemi denir. 3. “İşleme faaliyetleri” deyimi; a) Eşyanın montajı, kurulmasıve diğer eşya ile birleştirilmesi dahil olmak üzere işçiliğe tabi tutulması, b) Eşyanın işlenmesi, c) Eşyanın yenilenmesi ve düzenli hale getirilmesi dahil olmak üzere tamir edilmesi, d) İşleme sırasında tamamen veya kısmen tüketilseler dahi, işlem görmüşürünler içinde bulunmayan ancak, bu ürünlerin üretilmesini sağlayan veya kolaylaştıran önceden belirlenmişbazıeşyanın kullanılması, Anlamına gelir. 4. “İşlem görmüşürün” deyimi, işleme faaliyetleri sonucunda elde edilen tüm ürünler anlamına gelir. 5. “Asıl işlem görmüşürün” deyimi, dahilde işleme rejimi kapsamında elde edilmesi amaçlanan ürün anlamına gelir. 6. “İkincil işlem görmüşürün” deyimi, işleme faaliyetleri sonucunda elde edilen asıl işlem görmüşürün dışındaki ürünler anlamına gelir. 7. “Eşdeğer eşya” deyimi, işlem görmüşürünlerin imali için ithal eşyasının yerine kullanılan serbest dolaşımda bulunan eşya anlamına gelir. 8. “Verimlilik oranı” deyimi, belirli miktardaki ithal eşyasının işlenmesi sonucunda elde edilen işlem görmüşürünlerin miktarıveya yüzde oranıanlamına gelir. Madde 109 – İşlem görmüşürünlerin eşdeğer eşyadan elde edilmesine veya eşdeğer eşyadan elde edilen işlem görmüşürünlerin ithal eşyasının serbest dolaşıma girmesinden önce Türkiye Gümrük Bölgesi dışına ihraç edilmesine izin verilebilir. Eşdeğer eşya kullanımına yasaklama veya kısıtlama getirilebilir. Eşdeğer eşyanın, ithal eşyasıile aynıözellik ve aynınitelikleri taşımasıgerekir. Ancak, belirlenecek özel hallerde eşdeğer eşyanın ithal eşyasından daha kaliteli veya daha ileri bir imalat aşamasında olmasına izin verilebilir. İşlem görmüşürünlerin eşdeğer eşyadan elde edilmesi durumunda, gümrük işlemlerinde ithal eşyasıeşdeğer eşya, eşdeğer eşya ise ithal eşya olarak değerlendirilir. Henüz ithal edilmemişeşyanın yerine ihracat vergilerine tabi eşdeğer eşyadan elde edilen işlem görmüşürünlerin ihracıhalinde, ithal eşyasının süresi içinde ithal edilmesine karşılık olarak izin hak sahibinden, ihracat vergileri kadar teminat alınır. II. İZİN VERİLMESİ Madde 110 – 1. Dahilde işleme izni, 80 inci madde çerçevesinde, işleme faaliyetlerini yapan veya yaptıran kişinin talebi üzerine verilebilir. 2. Dahilde işleme izni sadece; a) Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik kişilere, b) 108 inci maddenin 3 üncü fıkrasının (d) bendinde belirtilen eşyanın kullanımı hariç, ithal eşyasının işlem görmüşürünler içerisinde mevcudiyetinin veya 109 uncu madde kapsamında eşdeğer eşya için konulmuş koşullara uyulduğunun tespit edilebildiği hallerde, c) Türkiye Gümrük Bölgesindeki üreticilerin temel ekonomik çıkarlarının olumsuz etkilenmemesi şartıyla, dahilde işleme rejiminin işlem görmüşürünlerin ihracıveya yeniden ihracıiçin en iyi imkanların yaratılmasına yardımcıolduğu hallerde, Verilebilir. 3. Ticari nitelikte olmayan dahilde işleme amaçlıithalat için Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik kişilere de izin verilmesi mümkündür. III. REJİMİN İŞLEYİŞİ Madde 111 – 1. İşlem görmüşürünlerin ihracıveya yeniden ihracıya da gümrükçe onaylanmışbaşka bir işleme tabi tutulmasıiçin gerekli süreler, işleme faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi ve işlem görmüşürünlerin elden çıkartılmasıiçin yeterli olacak şekilde belirlenir. 2. Süre, serbest dolaşımda bulunmayan eşya için dahilde işleme rejimine ilişkin iznin alındığıtarihten itibaren işlemeye başlar ve bitimin rastladığıayın son günü sona erer. Bu süre ve ek süreler, Bakanlar Kurulu Kararıyla belirlenir. 3. İthal eşyasının ithalinden önce eşdeğer eşyadan elde edilen işlem görmüş ürünlerin ihracıhalinde, ithal eşyasının rejim beyanıiçin gereken süre Bakanlar Kurulunca belirlenir. Bu süre, ilgili eşdeğer eşyadan elde edilen işlem görmüşürünler için ihracaat beyannamesinin tescil tarihinden itibaren işlemeye başlar. Madde 112 – 1. Bir dahilde işleme izni kapsamıeşyanın verimlilik oranıveya gerekli olduğunda bu oranın belirlenme yöntemi, işleme faaliyetinin gerçekleştiği ya da gerçekleşeceği koşullar gözönünde bulundurularak belirlenir. 2. İlgili kuruluşların görüşleri alınarak hesaplanan standart verimlilik oranları, asli nitelikleri itibariyle aynıözelliklere sahip eşya kullanılmak şartıyla, aynıkalitede işlem görmüşürünlerin elde edilmesi ile sonuçlanan ve belirli teknik koşullar altında yürütülen işleme faaliyetlerine ilişkin, doğruluğu önceden belirlenmişverilere göre tespit edilir. Madde 113 – Değişmemişeşyanın veya işlem görmüşürünlerin serbest dolaşıma girmiş sayılacağıdurum ve koşullar serbest dolaşıma giriş rejimi hükümleri çerçevesinde belirlenir. Madde 114 – 1. Dahilde işleme rejimi kapsamında bir gümrük yükümlülüğünün doğmasıhalinde, 115 inci madde hükümleri saklıkalmak kaydıyla, gümrük vergileri, ithal eşyasının dahilde işleme rejimine ilişkin beyannamenin tescil tarihindeki vergi oranıve diğer vergilendirme unsurlarıgözönünde bulundurularak hesaplanır. 2. İthal eşyası, dahilde işleme rejimine ilişkin beyannamesinin tescil tarihinde, tarife kotalarıve tarife tavanlarıçerçevesinde tercihli tarife uygulamasından yararlanabilir durumda ise söz konusu eşyanın bu tercihli tarifeden yararlanabilmesi, serbest dolaşıma girişbeyannamesinin tescil edildiği tarihte de mevcut tercihli tarifenin yürürlükte olmasına bağlıdır. Madde 115 -a) İlgili kuruluşların görüşleri alınarak yönetmelikle belirlenen listede yer alan işleme faaliyetleri sonucunda, asıl işlem görmüşürünlerle birlikte söz konusu listede belirtilen ikincil işlem görmüşürünlerin elde edilmesi ve bu ikinci ürünlerin serbest dolaşıma sokulmasıhalinde ithalat vergileri; asıl işlem görmüşürünün ihraç edilen kısmıoranında ikinci işlem görmüşürünlerin serbest dolaşıma girişine ilişkin beyannamenin tescil tarihindeki vergi oranıve diğer vergilendirme unsurlarıesas alınarak hesaplanır. Ancak, izin hak sahibi, bu ürünlere ilişkin vergilerin 114 üncü maddede belirtilen usule göre tahakkukunu talep edebilir. Tarım politikasıçerçevesinde bir vergiye konu olan işlem görmüşürünlerin vergiye tabi tutulmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlar Kurulunca belirlenir. b) Bir şartlımuafiyet düzenlemesine tabi tutulan ya da serbest bölgeye konulan işlem görmüşürünlerin ithalat vergileri, söz konusu şartlımuafiyet düzenlemesinin öngördüğü ya da serbest bölgelere ilişkin hükümlerin öngördüğü şekilde hesaplanır. Ancak, işlem görmüşürünlerin, gümrük kontrolü altında işleme rejimi dışında, yukarda düzenlenen gümrükçe onaylanmışişlem veya kullanım şekillerinden birine tabi tutulduğu hallerde, uygulanacak vergi 114 üncü madde uyarınca hesaplanan miktardan az olamaz. İlgili kişi, verginin 114 üncü maddede belirtilen usule göre hesaplanmasını isteyebilir. c) İthal eşyasının, gümrük kontrolü altında işleme rejimine tabi tutulduğu hallerde, işlem görmüşürünler söz konusu rejim çerçevesinde vergiye tabi tutulur. d) Söz konusu ithal eşyasıiçin özel amaca yönelik nihai kullanım nedeniyle indirimli veya sıfır ithalat vergi oranının uygulanmasının öngörüldüğü hallerde, bu uygulamadan işlem görmüşürünler de yararlandırılır. e) Söz konusu ithal eşyasının 167 nci madde uyarınca ithalat vergilerinden muaf olduğu hallerde, işlem görmüşürünler de bu muafiyetten yararlandırılır. IV. TÜRKİYE GÜMRÜK BÖLGESİDIŞINDA İŞLEME FAALİYETLERİ Madde 116 – 1. Gerekli izin alınmasıkoşuluyla, işlem görmüşürünlerin veya değişmemiş eşyanın tamamıveya bir kısmı, hariçte işleme rejimi hükümleri çerçevesinde, daha ileri düzeyde işlenmek üzere Türkiye Gümrük Bölgesi dışına geçici olarak ihraç edilebilir. 2. Yeniden ithal edilen ürünler için bir gümrük yükümlülüğünün doğmasıhalinde, ithalat vergileri; a) 1 inci fıkrada belirtilen işlem görmüşürünler veya değişmemişeşya için 114 ve 115 inci maddeler uyarınca, b) Türkiye Gümrük Bölgesi dışında işlendikten sonra yeniden ithal edilen ürünler için hariçte işleme rejimi hükümleri uyarınca, Hesaplanır. V. GERİÖDEME SİSTEMİNDEN YARARLANMA Madde 117 – 1. Geri ödeme sisteminden her eşya yararlanabilir. Ancak, serbest dolaşıma girişbeyannamesinin tescili sırasında; a) İthalat miktar kısıtlamalarına tabi olan, b) 15 inci maddenin 3 üncü fıkrasının (d), (e) ve (f) bentleri kapsamında, tercihli bir tarife veya özel bir şartlımuafiyet düzenlemesinden kotalar dahilinde yararlanabilen, c) Tarım politikasıveya işlenmiş tarım ürünleriyle ilgili özel düzenlemeler çerçevesinde alınan ithalat vergilerine tabi olan, Eşya geri ödeme sisteminden yararlanamaz. 2. Geri ödeme sistemi, ancak ithal eşyasının serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescili sırasında ve işlem görmüşürünlerin herhangi bir parasal ihracat iadesinden yararlanmadığıhallerde uygulanabilir. 3. Geri ödeme sistemi uygulama izni ancak, işlem görmüşürünlerin ihracına ilişkin beyannamesinin tescili sırasında; a) İthal eşyasının 1 inci fıkranın (c) bendinde belirtilen vergi ve diğer mali yüklerden herhangi birine tabi olmadığı, b) İşlem görmüşürünlerin herhangi bir parasal ihracat iadesinden yararlanmadığı, Hallerde verilir. Madde 118 – Dahilde işleme rejimine tabi tutulacak ithal eşyasına ilişkin serbest dolaşıma girişbeyannamesinde, eşyanın geri ödeme sistemi kapsamında olduğu belirtilir ve izne ilişkin bilgiler beyanname üzerinde gösterilir. Ayrıca, söz konusu izin belgesinin bir örneği beyannameye eklenir. Madde 119 – Dahilde işleme rejiminde geri ödeme sisteminin uygulandığıhallerde; a) Eşdeğer eşyadan elde edilen işlem görmüşürünlerin ithal eşyasının serbest dolaşıma girmesinden önce Türkiye Gümrük Bölgesi dışına ihraç edilmesi hükmü, b) İşlem görmüşürünlerin eşdeğer eşyadan elde edildiği durumlarda, gümrük işlemlerinde ithal eşyasının eşdeğer eşya, eşdeğer eşyanın ise ithal eşyasıgibi değerlendirilmesi hükmü, c) Henüz ithal edilmemişeşyanın yerine ihracat vergilerine tabi eşyadan elde edilen işlem görmüşürünlerin ihracıhalinde, ithal eşyasının süresi içinde ithal edilmesine karşılık olarak izin hak sahibinden, ihracat vergileri kadar teminat alınması hükmü, d) 113, 114 ve 122 nci madde ile 115 inci maddenin (a) bendinin ikinci alt bendi ile (c) bendi hükümleri; Uygulanmaz. Madde 120 – İşlem görmüşürünlerin veya değişmemişeşyanın hariçte işleme rejimi hükümleri çerçevesinde daha ileri düzeyde işlenmek üzere geçici ihracı, söz konusu ürünlerin tespit edilmişsüreler içinde Türkiye Gümrük Bölgesine yeniden ithal edilmemeleri hariç olmak üzere, 121 inci madde çerçevesinde bir ihracat olarak kabul edilmez. Madde 121 – 1. İzin hak sahibi, geri ödeme sistemi çerçevesinde serbest dolaşıma giren ithal eşyasından elde edilmişişlem görmüşürünlerin veya değişmemişeşyanın; a) İhraç edildiklerini, b) Daha sonra yeniden ihraç edilmek üzere transit rejimi, gümrük antrepo rejimi, geçici ithalat rejimi veya şartlımuafiyet sistemine tabi dahilde işleme rejimine tabi tutulduğunu, c) Serbest bölgeye konulduğunu, Belgelendirmek ve rejimin uygulanmasına ilişkin diğer tüm şartlara uyulmuşolmak kaydıyla, ithalat vergilerinin geri verilmesini veya kaldırılmasınıisteyebilir. 2. İşlem görmüşürünler veya değişmemişeşya, 1 inci fıkranın (b) bendinde belirtilen gümrükçe onaylanmışbir işlem veya kullanıma tabi tutulma bakımından, serbest dolaşımda olmayan eşya sayılır. 3. Geri ödeme başvurusunun yapılmasıiçin gereken süre ilgili Bakanlar Kurulu Kararında belirtilir. 4. 115 inci maddenin (b) fıkrasıhükmü saklıkalmak üzere, 1 inci fıkra hükümleri çerçevesinde bir gümrük rejimine tabi tutulan ya da serbest bölgeye konulan işlem görmüşürünler veya değişmemişeşya, yönetmelikle belirlenen esaslar dahilinde yeniden serbest dolaşıma girebilir. Bu şekilde serbest dolaşıma sokulacak eşyanın gümrük vergileri tutarı, 1 inci fıkra hükmüne göre geri verilen veya kaldırılan vergi tutarıkadardır. 5. Geri verilecek veya kaldırılacak ithalat vergileri tutarının tespitinde, gerektiğinde 115 inci maddenin (a) bendinin birinci alt bendi hükmü uygulanır. VI. DİĞER HÜKÜMLER Madde 122 – Şartlımuafiyet sisteminin uygulandığıdahilde işleme rejiminde, ihraç olunan işlem görmüşürünlerin ihracat vergilerine tabi eşdeğer eşyadan elde edilmesi durumunda, söz konusu eşdeğer eşya ihracat vergilerinden muaf tutulur. E. GÜMRÜK KONTROLÜ ALTINDA İŞLEME REJİMİ Madde 123 – 1. Gümrük kontrolü altında işleme rejimi, serbest dolaşıma girmemiş eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesinde, ithalat vergilerine veya ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın, niteliğini veya durumunu değiştiren işlemlere tabi tutulmalarıve bu işlemlerden elde edilen ürünlerin gümrük vergileri üzerinden serbest dolaşıma girmelerine ilişkin hükümlerin uygulandığırejimdir. Elde edilen bu tür ürünler, işlenmişürün olarak adlandırılır. 2. Gümrük kontrolü altında işleme rejiminin uygulanabileceği durumların listesi yönetmelikle belirlenir. Madde 124 – 1. Gümrük kontrolü altında işleme izni, işleme işini yapan veya yaptıran kişinin talebi üzerine gümrük idarelerince verilir. 2. İzin, sadece Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik kişilere; a) İşlenmişürünler içinde ithal eşyasının teşhisinin mümkün olduğu, b) Eşyanın işlenmesinden sonra, rejime tabi tutulduğu sıradaki niteliğine veya durumuna dönüştürülmesinin ekonomik olarak mümkün olmadığı, c) Rejimin uygulanmasının, ithal eşyasının tabi olduğu menşe ve miktar kısıtlaması kurallarının etkilerini saptırmayacağı, d) Türkiye’deki benzer eşyanın üreticilerinin temel ekonomik çıkarlarınıolumsuz etkilemeyen, bir işleme faaliyeti yaratma veya devam ettirme yönündeki ekonomik amaçlara uyulduğu, Hallerde verilir. Madde 125 – Gümrük kontrolü altında işleme rejimine ilişkin süreler ve verimlilik oranları, 111 ve 112 nci maddelerdeki esaslar çerçevesinde yönetmelikle belirlenir. Madde 126 – Değişmemiş eşyaya veya izinde öngörülen işlemin ara aşamalarından birinde bulunan ürünlere ilişkin bir gümrük yükümlülüğü doğduğunda, gümrük vergileri tutarı, ithal eşyasının bu rejime ilişkin beyannamenin tescili sırasında yürürlükte bulunan vergi oranıve diğer vergilendirme unsurlarına dayanılarak belirlenir. Madde 127 – 1. Gümrük kontrolü altında işleme rejimine tabi tutulan ithal eşyasının, tercihli bir tarife uygulanmasından yararlanabildiği ve aynıtercihli tarife uygulamasının serbest dolaşıma giren aynı nitelikteki işlenmiş ürünlere de uygulanabildiği hallerde, işlenmişürünlerin tabi olduğu ithalat vergileri, söz konusu tercihli tarife çerçevesinde belirlenmişvergi oranına göre hesaplanır. 2. Tercihli tarife uygulamasının, tarife kotalarıveya tarife tavanlarına tabi olması halinde, işlenmişürünler için 1 inci fıkrada belirtilen vergi oranının uygulanması, söz konusu tercihli tarifenin serbest dolaşıma girişbeyannamesinin tescili sırasında ithal eşyasına uygulanabilmesi koşuluna bağlıdır. Serbest dolaşıma giren işlenmiş ürünlerin imalatında fiilen kullanılan ithal eşyasımiktarı, serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescili sırasında yürürlükte olan tarife kotalarıve tarife tavanları hesabına katılır. Bu durumda, işlenmişürünlerle aynıolan ürünler için açılmıştarife kotalarıveya tavanlarının hesabına herhangi bir ilave yapılmaz. F. GEÇİCİİTHALAT REJİMİ Madde 128 – Geçici ithalat rejimi, serbest dolaşıma girmemişeşyanın ithalat vergilerinden tamamen ya da kısmen muaf olarak ve ticaret politikasıönlemlerine tabi tutulmaksızın, Türkiye Gümrük Bölgesi içinde kullanılmasıve bu kullanım sırasındaki olağan yıpranma dışında, herhangi bir değişikliğe uğramaksızın yeniden ihracına olanak sağlayan hükümlerin uygulandığırejimdir. Madde 129 – 1. Geçici ithalat izni, eşyayıkullanan veya kullandıran kişinin talebi üzerine gümrük idarelerince verilir. 2. İthal eşyasıile ilgili ayniyet tespitinin mümkün olmadığıhallerde, geçici ithalat rejiminin kullanılmasına izin verilmez. Ancak, eşyanın veya yapılacak işin niteliği itibariyle, ayniyet tespiti ile ilgili önlemlerin alınmamasının rejimin kötüye kullanılmasına sebep olmayacağıhallerde, gümrük idareleri vergilerin tümünü teminata bağlamak suretiyle, geçici ithalat rejiminin kullanılmasına izin verebilirler. Madde 130 – 1. İthal eşyasının yeniden ihraç edilmesi veya gümrükçe onaylanmış yeni bir işlem veya kullanıma tabi tutulmasıiçin gerekli süreler, izin verilen kullanımın amacına uygun olacak şekilde Müsteşarlıkça belirlenir. 2. 131 inci madde uyarınca tespit edilecek özel süreler saklıkalmak üzere, eşyanın geçici ithalat rejimi altında kalma süresi azami yirmidört ay olarak belirlenir. Bununla birlikte, gümrük idareleri ilgili kişinin de kabul etmesiyle daha kısa süreler saptayabilir. 3. Ancak, istisnai hallerde ve ilgilinin talebi üzerine, 1 ve 2 nci fıkralarda belirtilen sürelerin uzatılmasına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir. Madde 131 – İthal vergilerinden tam muafiyet suretiyle geçici ithalat rejiminin uygulanabileceği durumlar ve özel şartlar Bakanlar Kurulunca tespit edilir. Madde 132 – 1. Mülkiyeti, Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik bir kişiye ait olan ve 131 inci madde uyarınca konulmuşhükümlere tabi olmayan veya söz konusu hükümlere tabi olmakla birlikte, tam muafiyet suretiyle geçici ithalat iznine ilişkin hükümlerde öngörülen koşullarıtaşımayan eşyanın, kısmi muafiyet uygulanması suretiyle geçici ithalat rejiminden yararlanmasımümkündür. 2. Kısmi muafiyet suretiyle geçici ithalat rejiminden yararlandırılmayacak eşyaya ilişkin liste Bakanlar Kurulunca belirlenir. Madde 133 – 1. Kısmi muafiyet suretiyle geçici ithalat rejimine tabi tutulan eşyadan her ay için alınacak ithalat vergileri, geçici ithalat rejimine ilişkin beyannamenin tescil tarihinde, söz konusu eşyanın serbest dolaşıma girmişolmasıhalinde alınacak vergiler tutarının %3’ü olarak tespit edilir. Söz konusu vergiler eşyanın bu rejimden yararlandığıher ay için alınır ve bir aydan daha az süreler tam ay olarak değerlendirilir. 2. Alınacak ithalat vergileri tutarı, uygulanacak faizler hariç olmak üzere, söz konusu eşyanın geçici ithalat rejimine tabi tutulduğu tarihte serbest dolaşıma girmesi halinde alınacak vergileri aşamaz. 3. Geçici ithalat rejiminden kaynaklanan hak ve yükümlülüklerin 83 üncü madde uyarınca devri halinde, yeni hak sahibi rejime ilişkin kalan süreyi 130 uncu maddenin 3 üncü fıkrasıhükmü saklıkalmak üzere kullanabilir. 4. 3 üncü fıkrada belirtilen devir işleminin aynıay içerisinde, rejimi kısmi muafiyetle kullanmasına izin verilmişiki kişi arasında gerçekleştirilmesi halinde, ilk hak sahibi söz konusu ayın tamamıiçin tahakkuk eden ithalat vergileri tutarınıödemekle yükümlüdür. Madde 134 – 1. İthal eşyasıiçin gümrük yükümlülüğü doğduğunda, gümrük vergilerinin tutarı, geçici ithalat rejimine ilişkin beyanda bulunulduğu tarihte söz konusu eşyaya ait vergi oranıve diğer vergilendirme unsurlarına istinaden tespit edilir. Ancak, tam muafiyet suretiyle geçici ithal edilen eşya ile ilgili olarak gümrük yükümlülüğü doğmasıhalinde, 193 üncü maddede belirtilen tarihte söz konusu eşyaya ilişkin vergi oranıve diğer vergilendirme unsurlarıesas alınır. 2. Kısmi muafiyet suretiyle geçici ithalat hükümleri dışında herhangi bir nedenle ithal eşyasıiçin gümrük yükümlülüğü doğmasıhalinde, 1 inci fıkra uyarınca hesaplanan vergi tutarından 133 üncü madde hükümlerine göre ödenen vergi miktarı düşülür. G. HARİÇTE İŞLEME REJİMİ I. GENEL HÜKÜMLER Madde 135 – 1. Hariçte işleme rejimi, 144 ila 148 inci maddelerde öngörülen standart değişim sistemine ilişkin hükümler ile 116 ncımadde hükmü saklıkalmak üzere, serbest dolaşımdaki eşyanın hariçte işleme faaliyetlerine tabi tutulmak üzere Türkiye Gümrük Bölgesinden geçici olarak ihracıve bu faaliyetler sonucunda elde edilen ürünlerin ithal vergilerinden tam veya kısmi muafiyet suretiyle yeniden serbest dolaşıma girişine ilişkin hükümlerin uygulandığırejimdir. 2. Serbest dolaşımdaki eşyanın geçici ihracıhalinde, söz konusu eşyaya Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkışıiçin öngörülen ihracat vergileri, ticaret politikası önlemleri ve diğer işlemler uygulanır. 3. Bu rejimde geçen; a) “Geçici ihracat eşyası” deyimi, hariçte işleme rejimine tabi tutulan eşya, b) “İşleme faaliyetleri” deyimi, 108 inci maddenin 3 üncü fıkrasının (a), (b) ve (c) bendlerinde düzenlenen faaliyetler, c) “İşlem görmüşürünler” deyimi, işleme faaliyetleri sonucu elde edilen bütün ürünler, d) “Verimlilik oranı” deyimi, belirli miktardaki geçici ihracat eşyasının işlenmesi sonucunda elde edilen işlem görmüşürünlerin miktarıveya yüzde oranı, Anlamına gelir. Madde 136 – Hariçte işleme rejimi; a) İhracı, ödenmişithalat vergilerinin geri verilmesine veya teminata bağlanmış ithalat vergilerinin kaldırılmasına yol açan, b) İhracından önce, nihai kullanımlarınedeniyle tam muafiyet suretiyle serbest dolaşıma giren ve bu muafiyetin tanınmasıiçin gerekli koşullarıtaşımaya devam eden, c) İhracı, ihracat vergi iadesini gerektiren veya ihracınedeniyle tarım politikası çerçevesinde vergi iadesi dışında bir mali avantaj sağlanan, Serbest dolaşımdaki eşyaya uygulanmaz. (b) bendinin istisnalarıyönetmelikle belirlenir. II. İZNİN VERİLMESİ Madde 137 – 1. Hariçte işleme izni, talep üzerine, 80 inci madde çerçevesinde işleme faaliyetini yaptıracak kişiye verilebilir. 2. Ancak, rejimin uygulanmasının, ithal edilen işlem görmüşürünlerin aynısınıveya benzerini üreten Türkiye’deki üreticilerin temel çıkarlarınıolumsuz etkilemeksizin ihraç eşyasının satışınıteşvik etmesi ve işleme faaliyetinin Türk menşeli eşya ile Türkiye dışında elde edilen eşyanın birleştirilmesiyle oluşan işlem görmüşürün olarak ithal edilmesi halinde, hariçte işleme izni işleme faaliyetini yaptıracak kişi dışında başka bir kişiye de verilebilir. Madde 138 – Hariçte işleme izni; a) Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik kişilere, b) İşlem görmüş ürünlerin geçici ihracat eşyasının işlenmesi sonucu elde edildiğinin tespiti mümkün olan hallerde, c) Talep edilen iznin; Türkiye’deki üreticilerin temel ekonomik çıkarlarına ciddi bir zarar verecek durumda olmadığıhallerde, Verilir. (b) bendinde istisna getirilecek haller ve bu istisnaların uygulanmasına ilişkin şartlar ilgili Bakanlar Kurulu Kararında belirtilir. III. REJİMİN İŞLEYİŞİ Madde 139 – 1. İşlem görmüşürünlerin Türkiye Gümrük Bölgesine yeniden ithal edilmeleri için gereken süre verilen izinde belirtilir. İzin hak sahibinin talebinin uygun bulunmasıhalinde, bu süre uzatılabilir. 2. Faaliyetin verimlilik oranıveya bu oranın belirlenmesine ilişkin usul ve esaslar ilgili Bakanlar Kurulu Kararında belirtilir. Madde 140 – 1. 135 inci maddenin 1 inci fıkrasında belirtilen ithalat vergilerinden tam veya kısmi muafiyet, yalnızca işlem görmüşürünlerin serbest dolaşıma giriş beyanının, izin hak sahibi veya izin hak sahibinin onayıalınmışve izin koşullarına uyulmuşolmak kaydıile Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik bir başka kişi adına ya da hesabına yapılmasıhalinde tanınabilir. 2. Hariçte işleme rejimine ilişkin şartlar veya yükümlülüklerden birine uyulmadığı takdirde, 135 inci maddenin 1 inci fıkrasında belirtilen ithalat vergilerinden tam veya kısmi muafiyet uygulamasıyapılmaz. Ancak, bu durumun, söz konusu rejimin doğru işleyişine önemli bir etkisinin olmadığının tespit edilmesi halinde, ithalat vergilerinden tam veya kısmi muafiyet uygulamasıyapılır. Madde 141 – 1. 135 inci maddenin 1 inci fıkrasında belirtilen ithalat vergileri, işlem görmüşürünlere ait ithalat vergileri tutarından, geçici ihracat eşyasına en son işleme faaliyetine tabi tutulduğu ülkeden aynıtarihte ithal edilse idi uygulanacak olan ithalat vergileri tutarının indirilmesi suretiyle hesaplanır. 2. 1 inci fıkra uyarınca indirilecek tutarın hesaplanmasında geçici ihracat eşyasının, hariçte işleme rejimine ilişkin beyannamenin tescili tarihindeki miktar ve niteliği ile işlem görmüş ürünlerin yeniden serbest dolaşıma girişine ilişkin beyannamenin tescili tarihinde uygulanabilir diğer vergilendirme unsurlarıdikkate alınır. İşlem görmüşürünlerin gümrük kıymetinin belirlenmesinde 27 nci maddenin 1 inci fıkrasının (b) bendinin (i) alt bendi dikkate alınır. Kıymetin bu şekilde belirlenememesi durumunda, işlem görmüşürünlerin gümrük kıymeti ile makul bir yöntemle belirlenen işleme masraflarıarasındaki fark, geçici ihracat eşyasının kıymetini oluşturur. Bununla birlikte; a) Bakanlar Kurulunca yürürlüğe konulacak yönetmelikle belirlenecek giderler, indirilecek tutarın hesaplanmasında dikkate alınmaz. b) Hariçte işleme rejimine tabi tutulmadan önce geçici ihracat eşyasının nihai kullanımınedeniyle indirimli bir orandan serbest dolaşıma girdiği ve bu indirimli oranın tanınmasıiçin gerekli koşulların yürürlükte kalmaya devam ettiği hallerde indirilecek tutar, eşyanın serbest dolaşıma ilk girişi sırasında hesaplanan gerçek ithalat vergileri tutarıdır. 3. Geçici ihracat eşyasının, nihai kullanım amacıyla serbest dolaşıma girişi sırasında indirimli veya sıfır vergi oranından yararlanabildiği hallerde, bu eşyaya en son işleme faaliyetinin gerçekleştiği ülkede de nihai kullanıma uygun işçilik görmesi koşuluyla, söz konusu indirimli veya sıfır vergi oranıuygulanır. 4. İşlem görmüşürünlerin 15 inci maddenin 3 üncü fıkrasının (d) veya (e) bentleri çerçevesinde tercihli bir tarife uygulamasından yararlanmasıve bu tarifenin geçici ihracat eşyasıile aynıtarife pozisyonundaki eşya için de geçerli olmasıhalinde, 1 inci fıkra uyarınca indirilecek tutarın hesaplanmasında dikkate alınacak vergi oranı, söz konusu tercihli tarifenin uygulanabilmesi için gerekli koşullara uygun geçici ihracat eşyasına uygulanmasıgereken orandır. 5. İki veya çok taraflıticaret anlaşmalarıçerçevesinde bazıişlem görmüşürünler için konulmuşveya konulacak olan ithalat vergi muafiyeti içeren hükümler saklıdır. Madde 142 – Tamir amacıyla geçici ihraç edilen eşya, tamiratın garanti nedeniyle sözleşmeye bağlıolarak veya kanuni bir yükümlülüğe dayanarak ya da bir imalat hatasınedeniyle, bedelsiz yapıldığının kanıtlanmasıhalinde, serbest dolaşıma ithalat vergilerinden tam muaf olarak girer. Ancak, söz konusu eşyanın serbest dolaşıma ilk girişi sırasında kusurlu olduğunun dikkate alınarak işlem yapılmışolmasıhalinde, bu hüküm uygulanmaz. Madde 143 – Eşyanın tamir amacıyla geçici ihraç edildiği ve tamiratın bedel karşılığında yapıldığıhallerde, 135 inci maddenin 1 inci fıkrasında belirtilen ithalat vergileri, gümrük kıymeti olarak tamir masraflarına eşit bir tutar dikkate alınarak, işlem görmüşürünlerin serbest dolaşıma girişbeyannamesinin tescil edildiği tarihte, bu ürünlere uygulanacak vergi oranıve diğer vergilendirme unsurlarına istinaden belirlenir. Ancak, izin hak sahibinin tamir masraflarıdışında başka bir ödeme yapmamışolmasıve bu ödemenin izin hak sahibi ile faaliyeti yapan kişi arasındaki ilişkiden etkilenmemesi gerekir. IV. STANDART DEĞİŞİM SİSTEMİNE DAYALI HARİÇTE İŞLEME Madde 144 – 1. Hariçte işleme rejimine ilişkin önceki hükümlerin yanısıra, bu madde ve 145 ila 148 inci madde hükümlerine göre ikame ürün olarak adlandırılan ithal eşyasının bir işlem görmüşürün ile değiştirilmesi, standart değişim sistemi kapsamında mümkündür. 2. Tarım politikasına veya tarım ürünlerinin işlenmesi sonucu elde edilen ve özel düzenlemelere tabi eşya dışında kalan serbest dolaşımdaki eşyanın tamirinin söz konusu olduğu hallerde, gümrük idareleri standart değişim sisteminin uygulanmasına izin verirler. 3. 148 inci madde hükmü saklıkalmak üzere, işlem görmüşürünlere uygulanan hükümler ikame ürünlere de uygulanır. 4. Gümrük Müsteşarlığınca, tespit edilen koşullar altında ve ithalat vergileri tutarını karşılayan bir teminat verilmesi halinde, ikame ürünlerin geçici ihracat eşyasının ihracından önce ithal edilmelerine izin verilir. Madde 145 – 1. İkame ürünlerin, tamirata konu olan geçici ihracat eşyasıile aynı tarife pozisyonuna girmesi, aynıticari nitelikte ve aynıteknik özelliklere sahip olması gerekir. 2. Geçici ihracat eşyasının ihracattan önce kullanılmışolmasıhalinde, ikame ürünlerin de yeni olmamalarıve kullanılmışolmalarıgerekir. Ancak, ikame ürünün satışsözleşmesindeki garanti hükümleri uyarınca veya kanuni bir yükümlülük ya da bir imalat hatasınedeniyle bedelsiz olarak verilmesi halinde, kullanılmışeşya yerine yeni eşya getirilebilir. Madde 146 – İthalatın önceden yapıldığıdurumda, ikame ürünlerin serbest dolaşıma girişbeyannamesinin tescili tarihinden itibaren iki aylık süre içinde geçici ihracat eşyasının ihraç edilmesi gerekir. Ancak, istisnai hallerde, söz konusu süre dolmadan ilgili kişinin talebi üzerine gümrük idareleri bu süreyi makul ölçüde uzatabilirler. Madde 147 – İthalatın önceden yapıldığıdurumda ve 141 inci maddenin uygulanmasıhalinde indirilecek tutar, geçici ihracat rejimine ilişkin beyannamenin tescili tarihinde geçici ihracat eşyasına uygulanabilir vergi oranıve diğer vergilendirme unsurlarına istinaden belirlenir. Madde 148 – Standart değişim çerçevesinde yürütülen işlemler, 137 nci maddenin 2 nci fıkrasıile 138 inci maddenin (b) bendi hükümlerine tabi değildir. V. DİĞER HÜKÜMLER Madde 149 – Hariçte işleme rejimi çerçevesinde öngörülen usuller, tarife dışı ticaret politikasıönlemlerinin yürütülmesi amacıyla da uygulanabilirler. DÖRDÜNCÜ AYIRIM : İHRACAT REJİMİ Madde 150 – 1. İhracat rejimi, serbest dolaşımda bulunan eşyanın ihraç amacıyla Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkışına ilişkin hükümlerin uygulandığırejimdir. İhracat, ticaret politikasıönlemleri ve gerektiği takdirde ihracat vergileri de dahil olmak üzere çıkışişlemlerine ilişkin hükümlerin uygulanmasıyla gerçekleştirilir. 2. Türkiye Gümrük Bölgesinden ihraç edilecek eşya, ihracata ilişkin gümrük beyannamesi ile yetkili gümrük idaresine beyan edilir. 3. Türkiye Gümrük Bölgesinden çıkacak eşyanın gümrük beyannamesine tabi olmayacağıhal ve şartlar yönetmelikle belirlenir. 4. Müsteşarlık, gerektiğinde ihraç eşyasının cinsine, niteliklerine ve ihracatın özelliğine göre ihracatın daha kolay yapılmasınısağlayacak usul ve esasları belirlemeye yetkilidir. Madde 151 – İhraç eşyası, buna ilişkin gümrük beyannamesinin tescili sırasında bulunduğu durum ve niteliğini gümrük denetiminden çıktığısırada da aynen muhafaza etmesi ve bu haliyle Türkiye Gümrük Bölgesini terk etmesi koşuluyla fiilen ihraç edilmişsayılır. Bu durumda, ihraç eşyasıüzerindeki gümrük denetimi sona erer. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM : GÜMRÜKÇE ONAYLANMIŞ DİĞER İŞLEM VEYA KULLANIM ŞEKİLLERİ BİRİNCİAYIRIM : SERBEST BÖLGELER A. GENEL HÜKÜMLER Madde 152 – Serbest bölgeler, Türkiye Gümrük Bölgesinin parçalarıolmakla beraber; a) Serbest dolaşımda olmayan eşyanın herhangi bir gümrük rejimine tabi tutulmaksızın ve serbest dolaşıma sokulmaksızın, gümrük mevzuatında öngörülen haller dışında kullanılmamak ya da tüketilmemek kaydıyla konulduğu, ithalat vergileri ile ticaret politikasıönlemlerinin ve kambiyo mevzuatının uygulanmasıbakımından, Türkiye Gümrük Bölgesi dışında olduğu kabul edilen; b) Serbest dolaşımdaki eşyanın, bir serbest bölgeye konulmasınedeniyle normal olarak eşyanın ihracına bağlıolanaklardan yararlandığı; Yerlerdir. Madde 153 – 1. Serbest bölgelerin sınırlarıile girişve çıkışnoktalarıgümrük idarelerinin denetimine tabidir. 2. Bir serbest bölgeye girişveya çıkışyapan kişiler ve nakil araçlarıgümrük muayenesine tabi tutulur. 3. Gümrük idareleri, serbest bölgeye giren, burada kalan veya çıkan eşyayı muayene edebilirler. Muayenenin yapılmasınısağlamak üzere eşyaya girişveya çıkışlarda eşlik etmesi gereken taşıma belgesinin bir nüshasının gümrük idaresine verilmesi veya tetkike hazır tutulmasıgerekir. Muayene gerektiği takdirde, eşya gümrük idarelerine sunulur. B. SERBEST BÖLGELERE EŞYA KONULMASI Madde 154 – Serbest dolaşımda olan veya olmayan her türlü eşya serbest bölgelere konulabilir. Ancak, parlayıcıve patlayıcıveya bir arada bulunduklarıeşya için tehlikeli olan veya korunmalarıözel düzenek veya yapılara gerek gösteren eşya serbest bölgelerdeki bu niteliklere uygun yerlere konulur. Madde 155 – 1. 153 üncü maddenin 3 üncü fıkrasıhükmü saklıkalmak üzere, serbest bölgeye giren eşyanın gümrük idarelerine sunulmasına ve beyanname verilmesine gerek yoktur. 2.a) Serbest bölgeye girişiyle sona erecek olan bir gümrük rejimine tabi tutulan, b) Bir serbest bölgeye ithalat vergilerinin geri verilmesi veya kaldırılmasına ilişkin bir karardan sonra konulan, c) Bir serbest bölgeye ihracat kaydıyla konulan, Eşyanın gümrük idarelerine sunulmasıve gerekli gümrük işlemine tabi tutulması şarttır. Ancak, (a) bendinde belirtilen gümrük rejimi hükümlerinin böyle bir zorunluluğu aramadığıhallerde, eşyanın gümrüğe sunulmasıgerekmez. 3. İhracat vergilerine veya ihracatla ilgili diğer hükümlere tabi olan eşyanın gümrük idarelerine bildirilmesi gerekir. 4. İlgilinin talebi üzerine, gümrük idareleri serbest bölgeye konulmuşeşyanın gümrük statüsünü onaylayan bir belge verebilirler. C. SERBEST BÖLGELERİN İŞLEYİŞİ Madde 156 – Eşyanın serbest bölgelerde kalabileceği süre sınırsızdır. Madde 157 – 1. Bir serbest bölgeye konulmuşserbest dolaşımda olmayan eşya; a) Serbest dolaşıma girişrejimi kapsamında ve 161 inci maddede belirtilen koşullar altında, serbest dolaşıma girebilir. b) İzne gerek olmaksızın mutat elleçleme işlemlerine tabi tutulabilir. c) Dahilde işleme rejimine tabi tutulabilir. d) Gümrük kontrolü altında işleme rejimine tabi tutulabilir. e) Geçici ithalat rejimine tabi tutulabilir. f) 164 üncü maddeye göre gümrüğe terk edilebilir. g) İlgili kişinin, gümrük idarelerince gerekli görülen tüm bilgileri vermesi şartıyla imha edilebilir. Eşyanın (c), (d) ve (e) bentlerinde belirtilen rejimlerden birine tabi tutulması halinde, serbest bölgelerin işletilmesine ve gümrük gözetimine ilişkin koşullar da gözönünde bulundurularak, ilgili rejimin gerektirdiği düzenlemeler yönetmelikle belirlenir. 2. Normal olarak ihracata bağlıolanaklardan yararlanan tarım politikası kapsamındaki eşya, yalnızca mutat elleçleme işlemine tabi tutulabilir. Bu işlemler izin alınmaksızın da yapılabilir. Madde 158 – 1. 160 ıncımadde hükümleri uygulanmaksızın, serbest dolaşımda olmayan eşya ile 152 nci maddenin (b) bendinde belirtilen serbest dolaşımda olan eşya, serbest bölgelerde tüketilemez veya kullanılamazlar. 2. Yönetmelikle belirlenen teçhizat ve tedarik ürünlerine ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla ve ilgili rejimde öngörülen hallerde 1 inci fıkra uygulaması, eşyanın serbest dolaşıma girişi veya geçici ithalata tabi tutulmasına ilişkin ithalat vergileri veya tarım politikası ya da ticaret politikası önlemlerinin uygulanmasını gerektirmemesi halinde, bu eşyanın kullanılmasına veya tüketilmesine engel oluşturmaz. Ancak, söz konusu eşyanın bir kota veya tarife tavanına tabi olması halinde, bu eşya ile ilgili olarak gümrük beyannamesi verilmesi zorunludur. Madde 159 – 1. Serbest bölgelerde depolama, işçilik, işleme veya alım ve satım faaliyetlerinde bulunan kişiler tarafından, gümrük idarelerince kabul edilen forma uygun olarak envanter kayıtlarıtutulur. Eşya, söz konusu kişiye ait yere konulmasından sonra kırksekiz saat içinde envanter kayıtlarına geçirilir. Söz konusu envanter kayıtları, gümrük idarelerine eşyayıteşhis ve eşya hareketlerini izleme olanağınıverecek şekilde tutulmak zorundadır. 2. Eşyanın serbest bölge içinde bir yerden bir yere aktarılmasıile ilgili belgeler yetkili gümrük idaresinin incelemesine hazır bulundurulur. Bu uygulamada, eşyanın kısa süreli depolanması, aktarma işleminin bir parçasıolarak kabul edilir. D. EŞYANIN SERBEST BÖLGELERDEN ÇIKIŞI Madde 160 – Yürürlükteki hükümlerin aksini öngörmediği hallerde, bir serbest bölgeden çıkan eşya, Türkiye Gümrük Bölgesi dışına ihraç veya yeniden ihraç edilebilir veya Türkiye Gümrük Bölgesine getirilebilir. Bir serbest bölgeden, transit veya başka bir gümrük rejimine tabi tutulmaksızın, deniz ya da hava yoluyla çıkan eşya hariç olmak üzere, Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşya, Üçüncü Kısım hükümlerine tabidir. Ancak, söz konusu eşyanın serbest dolaşımında bulunan eşya olmasıhalinde, 46 ila 50 nci madde hükümleri uygulanmaz. Eşyanın bir serbest bölgeden ihracıveya yeniden ihracıhalinde, bu işlemlere ilişkin hükümlere uyulmasızorunludur. Madde 161 – 1. Serbest dolaşımda olmayan eşya için bir gümrük yükümlülüğü doğduğunda, bu eşyanın gümrük kıymetinin serbest bölgede kalışsüreleri içinde depolanma ve muhafaza edilme masraflarınıda içeren fiilen ödenmişveya ödenecek fiyata dayandığıhallerde ve söz konusu masraflar bu fiyattan ayrıolarak gösterildiği takdirde, gümrük kıymetine dahil edilmez. 2. Serbest bölgede mutat elleçlemelere tabi tutulan eşyanın gümrük vergilerinin hesaplanmasında, söz konusu eşyanın dikkate alınacak niteliği, gümrük kıymeti ve miktarı; beyan sahibinin talebi ve söz konusu elleçlemelerin yapılmasına izin verilmiş olmasıkaydıyla, bu eşyanın 193 üncü maddede belirtilen tarihte söz konusu elleçlemelere tabi tutulmamışgibi dikkate alınacak niteliği, gümrük kıymeti ve miktarıdır. Bu hükme Bakanlar Kurulunca istisna getirilebilir. Madde 162 – 1. Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine getirilmesi veya geri gelmesi ya da bir gümrük rejimine tabi tutulmasıhalinde, 155 inci maddenin 4 üncü fıkrasında belirtilen onay belgesi, eşyanın gümrük statüsünün tespitinde kanıt olarak kullanılır. 2. Onay belgesi ile veya başka yoldan eşyanın gümrük statüsünün kanıtlanamamasıhalinde, söz konusu eşya; a) İhracat vergilerinin, ihracat lisanslarının veya ticaret politikasıönlemlerinin uygulanmasıbakımından, serbest dolaşımda bulunan eşya, b) Diğer tüm hallerde serbest dolaşımda olmayan eşya, Olarak kabul edilir. İKİNCİAYIRIM : YENİDEN İHRACAT, İMHA VE TERK Madde 163 – 1. Serbest dolaşımda olmayan eşyanın, Türkiye Gümrük Bölgesinden yeniden ihracımümkündür. 2. Ticaret politikasıönlemleri dahil olmak üzere, eşyanın ihracıiçin öngörülen işlemler, gerektiğinde yeniden ihraç edilecek eşyaya da uygulanır. Serbest dolaşımda olmayan eşyanın, Türkiye Gümrük Bölgesinde ihracata ilişkin ticaret politikasıönlemlerinin uygulanmayacağınıöngören şartlımuafiyet içeren bir gümrük rejimine tabi tutulabileceği haller, yönetmelikle belirlenir. Madde 164 – 1. Serbest dolaşımda olmayan eşyanın Hazineye hiçbir masraf getirmeyecek şekilde, gümrük idaresinin gözetiminde imhasıveya gümrüğe terk edilmesi mümkündür. 2. İmha sonucunda çıkan artık ve atıklar, serbest dolaşımda olmayan eşya için öngörülen bir işlem veya kullanıma tabi tutulur. Söz konusu artık ve atıklar, 36 ncı maddenin 2 nci fıkrasında belirlenen işlemler tamamlanıncaya kadar gümrük gözetimi altında kalır. Madde 165 – Müsteşarlıkça belirlenen haller saklıkalmak üzere, yeniden ihracat veya imha, gümrük idarelerine önceden bildirilir. Gümrük Müsteşarlığı, ticaret politikasıönlemleri dahil olmak üzere eşyanın ihracıveya yeniden ihracına ilişkin işlemlerin veya önlemlerin gerektirdiği hallerde, yeniden ihracatıyasaklar. Türkiye Gümrük Bölgesinde bulunduklarısırada ekonomik etkili bir gümrük rejimine tabi tutulan eşyanın yeniden ihraç edilmek istenmesi halinde, 58 ila 71 inci maddeler çerçevesinde bir gümrük beyannamesinin verilmesi gerekir. Bu gibi hallerde, 150 nci maddenin 2 nci ve 4 üncü fıkralarıuygulanır. BEŞİNCİKISIM : TÜRKİYE GÜMRÜK BÖLGESİNDEN ÇIKAN EŞYA Madde 166 – Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkan eşya, yürürlükteki hükümlere göre gümrük idareleri tarafından yapılan denetimlere tabi olup, bunlar önceden belirlenen yollardan ve gümrüğün gözetimi altında yurtdışıedilir. ALTINCI KISIM : ÖZELLİK GÖSTEREN FAALİYETLER BİRİNCİBÖLÜM : GÜMRÜK VERGİLERİNDEN MUAFİYET VE İSTİSNA Madde 167 – Aşağıda sayılan hallerde, serbest dolaşıma sokulacak eşya gümrük vergilerinden muaftır: 1. Cumhurbaşkanının zat ve ikametgahıiçin gelen eşya, 2. Mütekabiliyet esasına göre ithal edilen diplomatik eşya, 3.a) Milli Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığıve Sahil Güvenlik Komutanlığıihtiyaçlarıiçin gümrük beyannamesi bu kuruluşlar adına düzenlenmiş olmak kaydıyla, yurt dışından tedarik olunan her türlü harp silah, araç, gereç, teçhizat, makine, cihaz ve sistemleri ile bunların yapım, bakım ve onarımlarında kullanılacak yedek parçalar, akaryakıt ve yağlar, hammadde, malzeme ve harp ganimetleri, b) Milli Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığıve Sahil Güvenlik Komutanlığıihtiyacıiçin bedelsiz olarak dışkaynaklardan alınan her türlü yardım malzemesi, c) Emniyet Genel Müdürlüğü ile Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü tarafından emniyet ve gümrük muhafaza hizmetleri ihtiyacıiçin dışmemleketlerden mubayaa ve ithal olunacak (a) bendinde yazılıaraç, gereç ve silahlar ile bunların teferruatı, 4. Değeri 100 EURO’yu geçmeyen eşya, 5. Gerçek kişiler tarafından ithal edilen kullanılmışşahsi eşyadan; a) Kanuni ikametgahlarınıTürkiye Gümrük Bölgesine nakleden gerçek kişilere ait alındığıtarihte üç yaşından büyük olmayan kullanılmışmotorlu veya motorsuz özel kara nakil vasıtaları, b) Kanuni ikametgahlarınıTürkiye Gümrük Bölgesine nakleden gerçek kişilere ait her türlü kullanılmışev eşyası, c) İkametgahıTürkiye’de olan bir Türk ile evlenerek veya evlenmek üzere Türkiye’ye gelen kişilere ait çeyiz eşyası, d) Miras yoluyla intikal eden kişisel eşya, e) Türkiye’ye öğrenim görmek amacıyla gelen öğrencilere ilişkin eğitimle ilgili malzemeler ve eğitimle ilgili diğer ev eşyaları, f) Türkiye Gümrük Bölgesinden geçici olarak çıkan gerçek kişilerin geri getirdiği kullanılmışev eşyası, 6. Gerçek kişilerce ithal edilen diğer eşyadan; a) Değeri 300 EURO’yu geçmemek üzere gerçek bir kişiden diğerine gönderilen veya yolcular tarafından ithal edilen hediyelik eşya, b) Şeref nişanlarıveya ödülleri, c) Uluslararasıilişkiler çerçevesinde alınan hediyeler, 7. Kamu kurum ve kuruluşlarıile kamu yararına çalışan dernekler ve Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflar tarafından ticari gaye güdülmemek ve kuruluşamaçlarıdoğrultusunda kullanılmak üzere ithal edilen eşyadan; a) Eğitim, bilim ve kültürel amaçlıeşya ile bilimsel alet ve cihazlar, b) Tıbbi teşhis, tedavi ve araştırma yapılmasına mahsus alet ve cihazlar, c) Bilimsel araştırma amacına yönelik hayvanlar ile biyolojik veya kimyasal maddeler, d) İnsan kaynaklıtedavi edici maddeler ile kan gruplama ve doku tipi ayırma belirteçleri, e) İlaç özelliği olan ürünlerin kalite kontrolü amacına yönelik maddeler, 8. Bir ticari faaliyetin yürütülmesi ile bağlantılıithalat; a) İşyeri nakli suretiyle ithal edilen sermaye mallarıve diğer malzemeler, b) Türkiye Gümrük Bölgesinde, faaliyette bulunan çiftçilerin, komşu ülkedeki mülklerinden elde ettikleri ürünler, c) Komşu ülkelerdeki çiftçiler tarafından Türkiye Gümrük Bölgesindeki mülklerinde kullanılmak üzere getirilen, toprak ve ekinlerin işlenmesi amacına yönelik tohum, gübre ve diğer ürünler, d) Ticari mahiyet arz etmeyen numuneler, i – Önemli değeri olmayan numunelik eşya ve modeller, ii – Basılıreklamcılık dökümanlarıve reklamcılık amacına yönelik malzemeler, iii – Bir ticari fuarda veya benzeri bir faaliyette kullanılan veya tüketilen ürünler, e) İnceleme, analiz veya test amaçlıolarak ithal edilen eşya, 9. Ulaştırmacılıkta kullanılan eşya; a) Taşıma sırasında eşyanın istifi ve korunmasıiçin yardımcımaddeler, b) Canlıhayvanların nakli sırasında kullanılan kuru ot, yem ve yiyecek maddeleri ile ilaçları, c) Ulaşım araçlarıile özel konteynerlerde mevcut bulunan akaryakıt ve madeni yağları, d) Deniz ve hava ulaşım araçlarına ait donatım ve işletme malzemesi, 10. Bilgi materyali ithalatı; a) Yayın haklarıveya endüstriyel ve ticari patent haklarınıkoruyan örgütlere gönderilen eşya, b) Turistik reklamcılık malzemeleri, c) Ticari değeri olmayan çeşitli belge ve eşya, 11. Cenaze ve cenaze ile ilgili eşyanın ithali; a) Savaşkurbanlarıanıtlarıile mezarlıkların yapımı, bakımıve süslenmesi amacına yönelik eşya, b) Tabutlar, cenaze kül kaplarıve süsleme niteliği olan cenaze levazımatı, 12. Diğer eşya; a) Malül ve sakatların kullanımına mahsus eşya, b) Doğal afetlerden zarar görenlere gönderilen eşya, c) Türkiye’de düzenlenen uluslararasıspor müsabakalarında kullanılmak üzere getirilen eczacılık ürünleri, Bu maddenin 4 ila 12 nci fıkralarında yer alan eşyayıtanımlamaya, bunların cins, nevi ve miktarlarıile muafiyet ve istisna uygulanacak tutarlarıbelirlemeye, maktu hadleri sıfıra kadar indirmeye veya iki katına kadar çıkartmaya ve sürelerle ilgili alt ve üst sınırlarıbelirlemeye ve bu muafiyet ve istisnayıfarklıeşyalar itibariyle birlikte veya ayrıayrıuygulatmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir. İKİNCİBÖLÜM : GERİGELEN EŞYA Madde 168 – 1. Serbest dolaşımda bulunan eşya, Türkiye Gümrük Bölgesinden ihraç edildikten sonra üç yıl içinde yeniden serbest dolaşıma girmesi halinde ve beyan sahibinin talebi üzerine, ithalat vergilerinden muaf tutulur. Üç yıllık süre, beklenmeyen haller veya mücbir sebeplerle uzatılabilir. Geri gelen eşyanın, Türkiye Gümrük Bölgesinden ihraç edilmeden önce, nihai kullanımınedeniyle indirimli veya sıfır vergi oranından yararlanarak serbest dolaşıma girmişolduğu hallerde, eşyanın aynıamaca yönelik olarak tekrar serbest dolaşıma sokulmak istenmesi durumunda, bu eşyaya indirimli veya sıfır vergi oranıuygulanır. İthal amacının aynıolmamasıhalinde, söz konusu eşyaya uygulanacak ithalat vergileri tutarı, serbest dolaşıma ilk girişi sırasında alınmıştutar kadar indirilir. Ancak, serbest dolaşıma ilk girişi sırasında alınmıştutarın geri gelen eşyanın yeniden serbest dolaşıma girişi sırasında alınacak tutardan daha fazla olmasıhalinde hiçbir iade yapılmaz. 2. 1 inci fıkrada belirtilen ithalat vergilerinden muafiyet; a) Aynen ihraç edildiği durumda olmasıhali hariç, hariçte işleme rejimi çerçevesinde Türkiye Gümrük Bölgesinden ihraç edilen eşyaya, b) İhracı, bir dışticaret önlemine konu olan eşyaya, Tanınmaz. (b) fıkrasına istisna getirilmesine ilişkin hal ve şartlar Bakanlar Kurulunca belirlenir. Madde 169 – 168 inci maddede belirtilen ithalat vergilerinden muafiyet, geri gelen eşyanın ihracısırasındaki ayniyeti değişmeden yeniden ithali halinde tanınır. Bu koşula istisna getirilmesine ilişkin hal ve şartlar Bakanlar Kurulunca belirlenir. Madde 170 – 168 ve 169 uncu madde hükümleri, dahilde işleme rejiminin uygulanmasından sonra ihraç edilen ve daha sonra geri gelen işlem görmüşürünlere de uygulanır. Aynıhüküm yeniden ihraç edilen işlem görmüşürünler için de geçerlidir. Bu gibi hallerde, eşyanın yeniden ihraç tarihi, serbest dolaşıma giriştarihi olarak kabul edilir ve kanunen alınmasıgereken ithalat vergileri tutarı, dahilde işleme rejimi hükümlerine göre belirlenir. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM : DENİZ BALIKÇILIĞI ÜRÜNLERİ VE DENİZDEN ÇIKARTILAN DİĞER ÜRÜNLER Madde 171 – 18 inci maddenin 2 nci fıkrasının (f) bendi saklıkalmak kaydıyla, serbest dolaşıma giren; a) Türkiye’de kayıtlıveya tescilli ve Türk bandırasınıtaşıyan gemilerin başka ülkelerin kara sularından çıkarttığıdeniz balıkçılığıürünleri ve diğer deniz ürünleri, b) (a) fıkrasında öngörülen koşullarıtaşıyan fabrika gemilerde, aynıfıkrada belirtilen ürünlerden elde edilen ürünler, İthalat vergilerinden muaftır. YEDİNCİKISIM : SINIR TİCARETİ Madde 172 – (Değişik madde: 26/06/2003 – 4910 S.K./1. md.) Türkiye ile komşu ülkeler arasında coğrafi durum ve bölge ihtiyaçlarıgöz önünde bulundurularak yapılacak sınır ticaretinin kapsamınıbelirlemeye, sınır ticareti yapılacak sınır ticaret merkezlerinin kurulmasına ve buralardan yapılacak ihracat ve ithalatın usul ve esaslarınıbelirlemeye veya sınır ticareti yoluyla serbest dolaşıma girecek eşyadan alınacak vergileri göstermek üzere ilgili kanunlarda belirtilen azami hadleri geçmemek şartıyla tek ve maktu bir tarife uygulamaya Bakanlar Kurulu yetkilidir. Sınır ticaret merkezleri, gümrük işlemlerinin yürütülmesinde Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesi dışında addedilir. Sınır ticaretine ilişkin gümrük işlemleri Müsteşarlıkça belirlenir. SEKİZİNCİKISIM : DİĞER GÜMRÜK İŞLEMLERİ BİRİNCİBÖLÜM : POSTA GÜMRÜK İŞLEMLERİ Madde 173 – 1. Posta yoluyla Türkiye Gümrük Bölgesine gelen, Türkiye’den gönderilen veya Türkiye’ye iade edilen eşya, posta çantalarıve koliler gümrük idaresinin denetimine ve muayenesine tabidir. İçinde eşya bulunmadığıanlaşılan mektuplar bu hükmün dışındadır. 2. Türkiye Gümrük Bölgesine gelen bütün posta çantalarıve koliler ilk giriş kapısından itibaren gümrük gözetimi altında posta idarelerine sevk edilir ve buralarda gümrük muayenesine tabi tutulur. 3. Türkiye Gümrük Bölgesinden gönderilecek posta çantalarıve koliler de gümrük denetlemesine tabi olup, bunların daha önce gümrükçe kontrol edildiğine ilişkin gümrük idarelerinin mühür veya diğer işaretlerinin bulunup bulunmadığıve kapların sağlamlığıtespit edildikten sonra çıkışgümrüğünden, ihracına izin verilir. 4. Posta gönderilerine ait gümrük denetlemelerinin kapsamıve yöntemi, Ulaştırma Bakanlığı ve Gümrük Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanlıkça müştereken hazırlanacak bir yönetmelikle belirlenir. Madde 174 – Posta yoluyla Türkiye Gümrük Bölgesine gelen veya Gümrük Bölgesinden giden eşya, 93 ila 107 nci maddelerde belirtilen hükümlere tabi genel antrepo sayılan yerlere, posta idaresinin sorumluluğu ve gümrük idaresinin gözetimi altında konulur. Eşyanın buralarda bekleme süresi, Türkiye’nin taraf olduğu uluslararasıposta anlaşmalarıhükümlerine tabidir. Madde 175 – 1. Posta yoluyla Türkiye Gümrük Bölgesine gelen veya Türkiye’den gönderilecek olan ticari mahiyetteki eşya, 58 ila 71 inci madde hükümleri uyarınca gümrük idarelerine beyan edilir. 2. Ticari mahiyette olmayan eşyanın gümrük idaresine sunulmasısırasında, ibraz edilen uluslararasıkabul görmüşbelgeler beyanname hükmünde olup, ayrıca beyanname aranmaz. İKİNCİBÖLÜM : AKARYAKIT VE KUMANYA İLE İLGİLİHÜKÜMLER Madde 176 – 1. Gemilerin, botların, diğer deniz taşıtlarının ve hava gemilerinin dış seferlerde kullanacakları yakıt ve yağları ile karaya çıkarılmamak şartıyla yurtdışından getirdikleri kumanyalarıithalat vergilerinden muaftır. 2. Antrepolarda bulunan ve henüz serbest dolaşıma girmemişolan yakıt ve yağlar ile kumanyalar, transit hükümlerine göre 1 inci fıkrada belirtilen taşıtlara verilir. Serbest dolaşımda bulunan yakıt ve yağlar ile kumanyaların dışsefere çıkan gemi, bot ve diğer deniz taşıtlarıile hava gemilerine verilmesi ihracat hükmündedir. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM : TASFİYE EDİLECEK EŞYAYA İLİŞKİN İŞLEMLER Madde 177 – Bu Kanunun; 1.a) 48 inci maddesinin 2 nci fıkrasına göre yolcu eşyasına mahsus gümrük ambarlarına konulan ve buralarda bekleme süresi dolan yolculara ait eşya, b) 50 nci maddesine göre verilen süre içinde kendilerine gümrükçe onaylanmışbir işlem veya kullanım tayini için gerekli işlemlere başlanmamışeşya, c) 66 ncımaddesinin 5 inci fıkrasına göre tahlilden arta kalan ve ilgilisi tarafından bir ay içerisinde alınmayan numunelik eşya, d) 70 inci maddesinin 1 inci fıkrasına göre beyannamesi tescil edilen ve süresi içinde işlemleri tamamlanmayan eşya, e) 70 inci maddesinin 2 nci fıkrasına göre antrepoda bulunan eşya için gümrükçe onaylanmışbir işlem veya kullanım tayin edilmesine ilişkin beyannamenin tescilinden sonra otuz gün içinde işlemleri bitirilmeyen eşya, f) 101 inci maddesine göre belirlenen süreleri dolan eşya, g) 105 inci maddesinin 3 üncü fıkrasına göre antrepolarda yapılan sayım sonucunda fazla çıkan eşya, h) 164 üncü maddesine göre gümrüğe terk edilen eşya, ı) 174 üncü maddesine göre posta gönderileri ile gelen ve süresi içinde alıcısıveya göndericisi tarafından kabul edilmeyen eşya, j) İlgili maddelerinde yazılısüreleri dolduktan sonra beyan hak sahibine ya da Türkiye’deki temsilcisine yapılacak yazılıtebligata karşın, altmış gün içinde bulunduğu yerden kaldırılmayan gümrük gözetimi altında bulunan yerlere konulmuş transit eşyası, k) İlgili maddelerine göre kanuni bekleme süreleri bulunup bulunmadığına bakılmaksızın, çabuk bozulma ve telef olma tehlikesine maruz bulunan veya saklanmasımasraflıve külfetli olan eşya, l) 237 nci maddesinin 3 üncü fıkrasına göre el konulan eşya, 2. 07/01/1932 tarihli ve 1918 sayılıKaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanun ile 20/01/1993 tarihli ve 3864 sayılıKaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanuna Göre Kaçak ve Kaçak Zannıile Tutulan Her Çeşit Eşya, Alet ve Taşıma Vasıtalarının Tasfiyesi Hakkındaki Kanun hükümleri uyarınca tasfiye edilebilecek duruma gelen eşya; 178 inci madde hükümlerine göre tasfiye edilir. Bu maddeye göre tasfiyelik hale gelen eşyanın tespit ve tahakkuk belgeleri otuz gün içinde Tasfiye İdaresine intikal ettirilir. Tasfiye İdaresi de, tasfiyeye konu eşyayı otuz gün içinde teslim almakla mükelleftir. Madde 178 – 177 nci maddede belirtilen eşya; a) İhale yoluyla satışsuretiyle, b) Yeniden ihraç amaçlısatışsuretiyle, c) Perakende satılmak suretiyle, d) Kamu kuruluşlarıile özel kanunla kurulmuşvakıf ve derneklere tahsis edilmek suretiyle, e) İmha suretiyle, Tasfiyeye tabi tutulur. Tasfiyeye ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığıile Gümrük Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanlıkça müştereken hazırlanacak bir tüzükle belirlenir. Madde 179 – 1. 178 inci maddenin (a) bendine göre ihaleye çıkarılan eşyanın beyan sahibi, ihale ilanının yayımlandığıtarihe kadar, gümrük idaresine başvurarak söz konusu eşyanın serbest dolaşıma girişrejimine tabi tutulmasınıisteyebilir. Ancak, bu talebin kabulü, söz konusu eşyaya ait tüm ithalat vergileri, cezalar ile ambarlama ve elleçleme giderleri ve diğer giderlerin beyan sahibi tarafından üstlenilmesine bağlıdır. 2. 178 inci maddenin (c) bendine göre tasfiyeye tabi eşya perakende satışına karar verildikten sonra, beyan sahibi bu maddenin 1 inci fıkrasına göre talepte bulunamaz. 3. 177 nci maddenin 1 numaralıbendinin (h) ve (l) alt bentleri ile 2 numaralı bendinde belirtilen eşya için, 1 inci fıkra hükümleri uygulanmaz. Madde 180 – 1. 177 nci maddenin 1 numaralıbendinin (b), (d), (e), (f), (j) ve (k) alt bentlerinde belirtilen eşyanın satışbedelinden; a) Hizmet karşılığıalacaklar ve yapılmışmasraflar, b) İthalat vergileri, c) Satışiçin yapılmışmasraflar, d) Para cezaları, Ayrılarak, hak sahiplerine dağıtılır. Satışbedeli alacakların tamamınıkarşılamazsa garameten paylaştırma yapılır. Bu bedellerin dağıtımından sonra artan para olursa, eşya sahipleri adına emanet hesabına alınır. Emanete alındığıtarihten itibaren bir yıl içinde alınmayan para Hazineye irat kaydedilir. 2. 177 nci maddenin 2 numaralıbendine göre satılan eşyanın satışbedelinden, bu maddenin 1 inci fıkrasıhükümlerine göre yapılan dağıtımdan sonra artan ve emanete alınan para olduğunda, bu miktar, eşya ile ilgili dava sonucuna göre Hazineye irat kaydedilir veya sahibine ödenir. 3. 177 nci maddenin 1 numaralıbendinin (a), (c), (g), (h), (ı) ve (l) alt bentlerinde belirtilen eşyanın satışbedelinin 1 inci fıkra ile 16/05/1984 tarihli ve 3007 sayılı Gümrük Mevzuatına Göre Tasfiye Edilecek Eşya Hakkında Döner Sermaye Kanunu hükümlerine göre dağıtımından sonra artan para, doğrudan Hazineye irat kaydedilir. DOKUZUNCU KISIM : GÜMRÜK YÜKÜMLÜLÜĞÜ BİRİNCİBÖLÜM : GÜMRÜK YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN DOĞMASI Madde 181 – 1. İthalatta gümrük yükümlülüğü; a) İthalat vergilerine tabi eşyanın serbest dolaşıma girmesi, b) İthalat vergilerine tabi eşyanın ithalat vergilerinden kısmi muafiyet suretiyle geçici ithali halinde, Doğar. 2. Gümrük yükümlülüğü, sözkonusu gümrük beyannamesinin tescil tarihinde başlar. 3. İthalatta gümrük yükümlülüğünde yükümlü, beyan sahibidir. Dolaylıtemsil durumunda, hesabına gümrük beyanında bulunulan kişi de yükümlüdür. 1 inci fıkrada belirtilen rejimlerden biri için bulunulan beyanda kullanılan veriler, kanunen alınmasıgereken vergilerin tamamen veya kısmen tahsil edilememesine sebep olduğu takdirde, beyanın yapılabilmesi için bu verileri veren ve bu verilerin yanlışolduğunu bilen veya normal olarak bilmesi gereken kişiler de gümrük vergilerinden sorumludur. Madde 182 – 1. İthalat vergilerine tabi eşyanın, bu Kanuna aykırışekilde Türkiye Gümrük Bölgesine girmesi ya da bir serbest bölgede bulunan ithalat vergilerine tabi eşyanın, bu Kanuna aykırıolarak Gümrük Bölgesinin başka bir yerine gitmesi hallerinde, gümrük yükümlülüğü doğar. 2. Gümrük yükümlülüğü, eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine bu Kanuna aykırı olarak girişi tarihinde başlar. 3. Bu Kanun hükümlerine göre; a) Eşyanın kanuna aykırıolarak girişini gerçekleştiren kişiler, b) Eşyanın kanuna aykırıgirişine iştirak eden ve girişin kanuna aykırıolduğunu bilen veya normal olarak bilmesi gereken kişiler, c) Sözkonusu eşyayıelde eden veya elinde bulunduran ve bu eşyayıelde ettiği veya aldığısırada eşyanın kanuna aykırıolarak girdiğini bilen veya normal olarak bilmesi gereken kişiler, Gümrük vergilerinden sorumludurlar. Madde 183 – 1. Gümrük gözetimi altındaki ithalat vergilerine tabi eşyanın, kanuna aykırıolarak gümrük gözetimi dışına çıkarılmasıhalinde gümrük yükümlülüğü doğar. 2. Gümrük yükümlülüğü, eşyanın gümrük gözetiminden çıkarıldığıtarihte doğar. 3. Bu Kanun hükümlerine göre; a) Eşyayıgümrük gözetiminden çıkaran kişiler, b) Bu çıkarma işine iştirak eden ve eşyanın gümrük gözetiminden çıkarıldığını bilen veya normal olarak bilmesi gereken kişiler, c) Sözkonusu eşyayıelde eden veya elinde bulunduran ve bu eşyayıelde ettiği veya aldığısırada gümrük gözetiminden çıkarıldığınıbilen veya normal olarak bilmesi gereken kişiler, d) Eşyanın geçici depolanmasında veya tabi tutulmuşolduğu gümrük rejiminin kullanılmasından doğan yükümlülükleri yerine getirmesi gereken kişiler, Gümrük vergilerinden sorumludurlar. Madde 184 – 1. 183 üncü maddede belirtilen haller dışında; a) İthalat vergilerine tabi eşyanın geçici depolanmasından veya tabi tutulmuş olduğu gümrük rejiminin uygulanmasından doğan yükümlülüklerden birinin yerine getirilememesi, b) Eşyanın sözkonusu gümrük rejimine tabi tutulmasına veya nihai kullanımı nedeniyle indirimli yahut sıfır ithalat vergi oranıuygulanmasına ilişkin koşullardan birine uyulmamasıhallerinde ve bu fiillerin geçici depolamanın veya ilgili gümrük rejiminin yanlışuygulanmasısonucunu yarattığının tespit edilmesi durumunda, ithalat nedeniyle gümrük yükümlülüğü başlar. 2. Gümrük yükümlülüğü; a) 1 inci fıkranın (a) bendinde belirtilen hükmün yerine getirilmemesinin bir gümrük yükümlülüğü doğurmasıhalinde, bu tarihte, b) Eşyanın sözkonusu gümrük rejimine tabi tutulmasına veya özel amaçlıkullanımı nedeniyle indirimli ya da sıfır ithalat vergi oranıuygulanmasına ilişkin bir koşula uyulmadığının sonradan tespiti halinde, ilgili rejime tabi tutulduğu tarihte, Başlar. 3. Yükümlü, ithalat vergilerine tabi eşyanın geçici depolanmasından veya tabi tutulduğu gümrük rejiminin uygulanmasından doğan yükümlülükleri yerine getirmesi gereken kişi ya da söz konusu rejime tabi tutulmasıiçin konulmuşkoşullara uyması gereken kişidir. Madde 185 – 1. Serbest bölgelerde bulunan ithalat vergilerine tabi eşyanın, bu Kanuna aykırıolarak tüketilmesi veya kullanılmasıhalinde gümrük yükümlülüğü doğar. Eşyanın kaybolmasıve bu kaybın kanıtlanamamasıhalinde, eşya serbest bölgede tüketilmişveya kullanılmışsayılır. 2. Gümrük yükümlülüğü, serbest bölgede bulunan eşyanın bu Kanuna aykırı olarak tüketildiği veya ilk kez kullanıldığıtarihte başlar. 3. Yükümlü, eşyayıtüketen veya kullanan, buna iştirak eden ve tüketimin veya kullanımın bu Kanuna aykırıolduğunu bilen veya normal olarak bilmesi gereken kişilerdir. Gümrük idarelerinin kaybolan eşyayıserbest bölgede tüketilmişveya kullanılmış saydığıve bu fıkranın uygulanmasına imkan bulunmadığıhallerde, eşyanın gümrük idarelerince bilinen en son kullanıcısı, gümrük vergilerini ödemekle yükümlü kişidir. Madde 186 – 1. 182 nci madde ile 184 üncü maddenin 1 inci fıkrasının (a) bendi hükümleri saklıkalmak kaydıyla, yükümlünün; a) 37 ila 40 ıncımadde hükümlerinden, b) Bir serbest bölgeden Türkiye’ye eşya sokulmasından, c) Eşyanın geçici depolanmasından, d) Eşyanın tabi tutulduğu gümrük rejiminin kullanılmasından, Doğan yükümlülüklerini yerine getirememesinin eşyanın tahrip olmasının veya tekrar yerine konulamamasışeklinde kaybının, eşyanın özelliklerine bağlıbir nedenden veya beklenmeyen hal veya mücbir sebepten ya da gümrük idarelerinin izninden kaynaklandığınıkanıtlamasıhalinde, ithalat nedeniyle gümrük yükümlülüğü doğmuşsayılmaz. Eşyanın tekrar yerine konulamaz şekilde kaybı, bunun kullanılamaz hale gelmiş olmasınıifade eder. Gümrük idarelerinin izninden kaynaklanmayan hallerde, eşyanın telef olmasıveya kaybı, idarenin taraf olduğu mahkeme kararıile kanıtlanır. Ancak; a) Suçüstü şeklindeki hırsızlıklar, hazırlık tahkikatı üzerine Cumhuriyet Savcılığınca verilen belge ile, b) Hasar, telef veya kayıp herkesçe bilinen ve duyulan başka olaylar yüzünden olmuşsa o yerin en büyük mülki idare amiri tarafından verilecek belge ile, Kanıtlanır. 2. Nihai kullanımınedeniyle indirimli veya sıfır ithalat vergi oranından yararlanarak serbest dolaşıma giren eşyanın, gümrük idarelerinin izni ile ihraç veya yeniden ihraç edilmesi halinde de ithalat nedeni ile bir gümrük yükümlülüğü doğmuşsayılmaz. Madde 187 – 1. Özel amaçlıkullanım nedeni ile indirimli veya sıfır ithalat vergi oranından yararlanarak ithal edilen eşya için 186 ncımaddenin 1 inci fıkrasıuyarınca, bir gümrük yükümlülüğünün doğmadığının kabulü halinde, söz konusu fıkrada belirtilen tahribattan kaynaklanan atık ve atıklar serbest dolaşımda olmayan eşya sayılır. 2. Özel amaçlınihai kullanım nedeniyle indirimli veya sıfır ithalat vergi oranından yararlanarak serbest dolaşıma giren eşya için 183 ve 184 üncü madde uyarınca, gümrük vergileri tahakkuk ettiğinde, serbest dolaşıma girişsırasında ödenen gümrük vergileri tutarı, tahakkuk eden gümrük vergileri tutarından indirilir. Bu hüküm, gerektiğinde bu tür eşyanın tahribi sonucu kalan atık ve artıklar için bir gümrük yükümlülüğü doğduğunda da uygulanır. Madde 188 – 1. İhracat vergilerine tabi eşyanın bir gümrük beyannamesi kapsamında Türkiye Gümrük Bölgesi dışına ihraç edilmesi halinde, gümrük yükümlülüğü doğar. 2. Gümrük yükümlülüğü, sözkonusu gümrük beyannamesinin tescili tarihinde başlar. 3. Yükümlü, beyan sahibidir. Dolaylıtemsil durumunda, hesabına beyanda bulunulan kişi de yükümlüdür. Madde 189 – 1. İhracat vergilerine tabi eşyanın gümrük beyanında bulunulmaksızın Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkartılmasıhalinde gümrük yükümlülüğü doğar. 2. Gümrük yükümlülüğü, sözkonusu eşyanın fiilen Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıktığıtarihte başlar. 3. Sözkonusu eşyayıTürkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkaran, bu fiile iştirak eden, beyanda bulunulmasıgerektiğini bildiği veya bilmesi gerektiği halde bulunmayan kişiler, gümrük vergilerinden sorumludur. Madde 190 – 1. Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesi dışına ihracat vergilerinden tam veya kısmi muafiyete tabi tutularak çıkmasına ilişkin hükümlere uyulmamasıhalinde, gümrük yükümlülüğü doğar. 2. a) İhracat vergilerinin tam veya kısmi muafiyete tabi tutularak, Türkiye Gümrük Bölgesi dışına gönderilmesine izin verilen eşyanın gümrük yükümlülüğü, izin verilen yerden başka bir varışyerine ulaştığıtarihte başlar. b) Gümrük idarelerinin (a) bendinde belirtilen tarihi tespit edememesi halinde, eşyanın sözkonusu muafiyete hak kazanmasına ilişkin hükümlere uyulduğunu kanıtlayan bir belgenin ibrazıiçin rejim hak sahibine süre verilir. Sözkonusu belgenin ibraz edilememesi halinde, verilen sürenin bittiği tarihte gümrük yükümlülüğü doğar. 3. Yükümlü, beyan sahibidir. Dolaylıtemsil durumunda, hesabına beyanda bulunulan kişi de yükümlüdür. Madde 191 – İthali ve ihracıyasaklama veya kısıtlamaya tabi eşya için de 181 ila 185 ve 188 ila 190 ıncımaddelerde belirtilen gümrük yükümlülüğü doğar. Ancak, sahte paralar ile tıbbi ve bilimsel amaçlıkullanımlarınedeniyle yetkili idareler tarafından sıkıbir şekilde denetlenen ekonomik dolaşıma girmeyen narkotik uyuşturucu ve uyarıcımaddelerin Türkiye Gümrük Bölgesine kanuna aykırıolarak girmesi halinde, kaçakçılık ve diğer ceza koyan kanun hükümlerine göre işlem yapılacağından, gümrük yükümlülüğü doğmaz. Bununla birlikte, cezai hükümler koyan kanunlar gereğince, gümrük vergilerinin ceza tespitine esas olmasıveya cezai kovuşturmaların gümrük yükümlülüğünün varlığına bağlıolmasıhallerinde, gümrük yükümlülüğü doğmuşsayılır. Madde 192 – Aynıgümrük vergilerinin ödenmesinden birden çok yükümlünün sorumlu olduğu hallerde, bunlar söz konusu vergilerin ödenmesinden müştereken ve müteselsilen sorumludurlar. Madde 193 – 1. Bu Kanunla konulmuşaksine hükümler ve 2 nci fıkra hükümleri saklıkalmak kaydıyla, bir eşyaya uygulanacak ithalat veya ihracat vergileri tutarı, bu eşyaya ilişkin gümrük yükümlülüğünün doğduğu tarihteki vergi oranlarıve diğer vergilendirme unsurlarına göre belirlenir. 2. Gümrük yükümlülüğünün doğduğu tarihi kesin olarak tespit etmenin mümkün olmadığıhallerde, ilgili eşyaya ilişkin vergi oranlarıve diğer vergilendirme unsurlarının uygulanmasıiçin dikkate alınacak tarih, gümrük idarelerinin bu eşya için bir gümrük yükümlülüğü doğduğu sonucuna vardıklarıtarihtir. Ancak, gümrük idarelerinin elde ettikleri bilgilerin gümrük yükümlülüğünün daha önceki bir tarihte doğduğunu tespit etmelerine imkan vermesi halinde, eşyanın ithalat veya ihracat vergileri tutarı, elde edilen bilgilere göre söz konusu yükümlülüğün doğduğunun anlaşıldığıen eski tarihteki vergi oranlarıve diğer vergilendirme unsurlarına dayanılarak tespit edilir. 3. Gümrük yükümlülüğünün doğmasından sonra yükümlü tarafından gümrük vergileri için ihtilaf yaratılarak idari yargımercilerine başvurulmasıve yargı kararlarının kısmen veya tamamen idare lehine kesinleşmesi durumunda, itiraz edilerek ihtilaf yaratılan tarih ile amme alacağının kesinleştiği tarih arasındaki süre için kesinleşen kısma 21/07/1953 tarihli ve 6183 sayılıAmme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre belirlenen gecikme zammıoranında gecikme faizi uygulanır. Madde 194 – 1. Türkiye’nin taraf olduğu anlaşma hükümlerine göre dahilde işleme rejimi altında elde edilen Türk menşeli eşyanın anlaşmalara taraf ülkelere ithalinde, tercihli tarife uygulamasından yararlanmasının, bunların bünyelerine giren serbest dolaşımda olmayan eşyanın ithalat vergilerinin ödenmesi ve buna ilişkin belgelerin onaylanmasıkoşuluna bağlıolmasıhalinde, ithalata ilişkin bir gümrük yükümlülüğü doğar. 2. Bu halde gümrük yükümlülüğü, söz konusu eşyanın ihracına ilişkin gümrük beyannamesinin gümrük idaresi tarafından tescil edildiği tarihte başlar. 3. Yükümlü, beyan sahibidir. Dolaylıtemsil durumunda, hesabına beyanda bulunulan kişi de yükümlüdür. 4. Dahilde işleme rejimine tabi tutulan serbest dolaşımda bulunmayan eşyaya ilişkin ithalat vergileri, ihracata ilişkin beyannamenin tescili tarihindeki vergi oranıve diğer vergilendirme unsurlarına göre hesaplanır. İKİNCİBÖLÜM : GÜMRÜK VERGİLERİNİN TAHAKKUKU, TEBLİĞİVE ÖDENMESİ Madde 195 – 1. Gümrük idaresi tarafından gerekli bilgiler kullanılarak tahakkuk ettirilen gümrük vergileri, Gümrük Vergileri Tahakkukunu İzleme Defterine veya bilgisayara kaydedilir. Bilgisayara kayıt halinde, bilgisayar çıktılarıGümrük Vergileri Tahakkukunu İzleme Defteri yerine geçer. Ancak; a) Geçici bir anti – damping vergisi veya fark giderici vergi uygulandığı, b) Kanunen alınmasıgereken vergi tutarının, bir bağlayıcıtarife ve menşe bilgisine istinaden belirlenen tutarlardan yüksek olduğu, c) Vergi tutarının Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen seviyenin altında kaldığı, Hallerde, hesaplanan vergiler Gümrük Vergileri Tahakkukunu İzleme Defterine kaydedilmekle birlikte, bunların özel durumu defterde belirtilir. 2. Gümrük Vergilerinin Tahakkukunu İzleme Defterinin şekli ile bu defterin tutulmasına ilişkin usul ve esaslar Müsteşarlıkça belirlenir. Madde 196 – Gerekli teminatın sağlanmasışartıyla, belirli aralıklarla ve aynıkişiye teslim edilen aynıcins eşyanın gümrük vergileri otuz günü geçmeyecek şekilde belirlenecek bir süre içinde tahakkuk ettirilerek Gümrük Vergilerinin Tahakkukunu İzleme Defterine kaydedilebilir. Madde 197 – 1. Gümrük vergileri, tahakkukundan hemen sonra beyanname veya beyanname yerine geçen belge üzerinde yükümlüye tebliğedilir. 2. Yapılan denetlemeler sonucunda hiç alınmadığıveya noksan alındığıbelirlenen veya 1 inci fıkrada belirtilen şekilde tebliğedilemeyen gümrük vergilerine ilişkin tebligat, gümrük yükümlülüğünün doğduğu tarihten itibaren üç yıl içinde yapılır. Şu kadar ki, gümrük yükümlülüğünün doğduğu olayla ilgili olarak dava açılmasızaman aşımınıdurdurur. 3. Yükümlü tarafından gümrük beyannamesinde gösterilen vergi tutarıile gümrük idaresince hesaplanan vergi tutarının eşit olmasıhalinde, gümrük idarelerinin eşyayı teslim etmesi, gümrük vergilerinin yükümlüye tebliği yerine geçer. 4. Gümrük vergileri alacakları, ceza uygulamasınıgerektiren bir fiile ilişkin olması ve suçun zamanaşımının daha uzun bulunmasıhalinde, bu alacaklar Türk Ceza Kanunundaki dava ve ceza zamanaşımısüreleri içerisinde kovuşturulup tahsil edilir. Madde 198 – 1. 69 uncu madde hükümleri saklıkalmak kaydıyla, yapılan kontrol ve denetlemeler sonucunda hiç alınmadığıveya noksan alındığıbelirlenen gümrük vergileri ile işlemleri daha sonra yapılmak üzere teslim edilen eşyaya ilişkin gümrük vergilerinin, yükümlüye tebliğ edildiği tarihten itibaren on gün içinde ödenmesi zorunludur. Bununla birlikte, bu sürelerin bittiği tarihten itibaren ilgilinin yazılıistemde bulunmasıve teminat alınmasıkoşuluyla bu süre otuz gün daha uzatılabilir. Bu süre uzatımıbir beyanname kapsamıeşyanın her bir kalemi için ayrıayrıda yapılabilir. Uzatılan süre için 6183 sayılıAmme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre gecikme zammıoranında faiz alınır. 2. İdarenin yürüttüğü işlemlerin gecikmesi nedeniyle veya adli mercilerce ya da eşyanın ithaline veya ihracına ilişkin olarak resmi mercilerce yürütülen herhangi bir işlem nedeniyle geçecek süreler ödeme süresini durdurur. 3. Yükümlü, vergi tutarının tamamınıveya bir kısmınıverilen sürenin bitimini beklemeksizin ödeyebilir. Madde 199 – Basitleştirilmişusule göre tescil edilen bir beyannamede eksik bulunan bilgi veya belgenin tamamlanmasıiçin gümrük idaresi tarafından verilen süre içinde bu eksikliklerin tamamlanmamasıhalinde, söz konusu beyanname kapsamı eşyanın ödenmesi gereken vergileri ertelenmez. Madde 200 – 1. Gümrük vergileri Türk Lirasıolarak ödenir. Bu ödeme 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunda öngörülen usullere göre yapılır. 2. Gümrük vergileri, yetki verilen bankalar aracılığıyla da tahsil edilebilir. Madde 201 – Süresi içinde ödenmeyen kesinleşmişgümrük vergileri hakkında 6183 sayılıAmme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanır. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM : TEMİNAT Madde 202 – 1. Gümrük mevzuatıuyarınca, gümrük idarelerinin gümrük vergilerinin ödenmesini sağlamak üzere bir teminat verilmesini gerekli görmeleri halinde, bu teminat yükümlü veya yükümlü olmasımuhtemel kişi tarafından verilir. 2. Gümrük idareleri, teminat vermesi istenen kişinin yerine başka bir kişinin de teminat vermesini kabul edebilir. 3. Genel ve katma bütçeye dahil kamu kuruluşlarının, belediyelerin, sermayesinin tamamıDevlete ait olan kamu iktisadi kuruluşlarının ve Türkiye’deki yabancımisyon şeflerinin verecekleri garanti mektuplarınıteminat olarak kabule Müsteşarlık yetkilidir. 4. Teminat aranmayacak ve kısmi teminat uygulanacak halleri belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir. Madde 203 – 202 nci maddenin 1 inci veya 3 üncü fıkrasında belirtilen kişilerin talebi üzerine, gümrük idareleri, bir gümrük yükümlülüğünü gerektiren veya gerektirebilecek iki veya daha fazla işlemi kapsamak üzere toplu teminat verilmesine izin verirler. Madde 204 – 1. Teminat tutarı, teminata konu gümrük vergileri tutarının kesin olarak tespiti halinde bu miktar, diğer hallerde ise tahakkuk edilen veya edilebilecek gümrük vergilerinin en yüksek tutarına eşit düzeyde saptanır. Zaman içinde değişkenlik gösteren gümrük vergileri için verilen toplu teminat tutarları, sözkonusu gümrük vergilerini her zaman karşılayabilecek biçimde belirlenir. 2. Götürü teminat alınmasına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir. Madde 205 – Gümrük vergileri için kabul edilecek teminatlar ile bunların değerlendirilmesi 6183 sayılıAmme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine tabidir. Yabancıparaların T.C. Merkez Bankasıefektif alış kuru üzerinden hesaplanan değeri üzerinden teminat olarak kabulüne Müsteşarlık yetkilidir. Madde 206 – 1. Teminatın zaman içinde değerini yitirmesi veya yetersiz kalması halinde, ilgili gümrük idaresi ek teminat verilmesini veya ilk teminatın yeni bir teminat ile değiştirilmesini isteyebilir. 2. Teminatın alınmasınıgerektiren gümrük yükümlülüğü sona erdiğinde teminat çözülür. 3. Gümrük yükümlülüğü kısmen sona erdiğinde, ilgilinin talebi üzerine verilmiş teminat kısmen çözülür. Ancak, söz konusu teminatın kısmen çözülmeye uygun olmasıgerekir. Madde 207 – Nakdi teminat dışında, bu Kanuna göre; a) Tahakkuk ettirilip tahsili gereken gümrük vergileri için verilen teminatın kabulü tarihinden itibaren, b) Bir şartlımuafiyet düzenlemesine ve ekonomik etkili gümrük rejimine tabi tutulan eşyanın ilgili rejimin öngördüğü hükümlere uyulmamasınedeniyle bir gümrük yükümlülüğü doğmasıhalinde, buna ilişkin teminatın kabulü tarihinden itibaren, Başlamak üzere, 6183 sayılıAmme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre belirlenen gecikme zammıoranında faiz tahsil edilir. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM : GÜMRÜK YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN SONA ERMESİ Madde 208 – 6183 sayılıAmme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri saklıkalmak üzere, gümrük yükümlülüğü; a) Vergilerin ödenmesi, b) Vergilerin kaldırılmasına karar verilmesi, c) Gümrük beyannamesinin iptal edilmesi, d) Eşyanın bir gümrük rejimi kapsamında tesliminden önce zapt ve müsadere edilmesi veya imha edilmesi, 164 üncü madde uyarınca imha veya terk edilmesi, doğal özellikleri veya beklenmeyen haller yahut mücbir sebep nedeniyle telef veya kaybı, e) 182 nci madde uyarınca gümrük yükümlülüğü doğan eşyanın kanuna aykırı girişi nedeniyle müsadere edilmesi, Hallerinde sona erer. Madde 209 – 194 üncü maddenin 1 inci fıkrasıuyarınca doğan gümrük yükümlülüğü, bu işlemlerin iptal edilmesiyle ortadan kalkar. BEŞİNCİBÖLÜM : VERGİLERİN GERİVERİLMESİVEYA KALDIRILMASI Madde 210 – Bu Kanunda geçen; a) “Geri verme” deyimi, ödenmişolan gümrük vergilerinin tamamen veya kısmen geri ödenmesi, b) “Kaldırma” deyimi, henüz ödenmemişolan gümrük vergilerinin tamamen veya kısmen alınmamasına karar verilmesi, Anlamına gelir. Madde 211 – 1. Kanunen ödenmemeleri gerektiği halde ödenmişolduğu belirlenen gümrük vergileri geri verilir. Kanunen tahakkuk ettirilmemeleri gerektiği halde tahakkuk ettirilen gümrük vergileri kaldırılır. Ancak, kanunen ödenmemesi veya tahakkuk ettirilmemesi gereken gümrük vergileri ilgili kişinin kasten yaptığıbir tahrifat sonucunda ödenmişveya tahakkuk ettirilmişse, bu vergilerin geri verilmesine veya kaldırılmasına ilişkin talepler kabul edilmez. 2. Kanunen ödenmemeleri gereken gümrük vergileri, söz konusu vergilerin yükümlüye tebliğedilmesi ve ilgilinin üç yıl içinde gümrük idaresine müracaatıüzerine geri verilir veya kaldırılır. Kontrol ve denetleme sonucunda, geri verme veya kaldırma hallerinden birinin tespiti durumunda, aynısüre içinde geri verme veya kaldırma işlemi doğrudan yapılır. Bu süre mücbir sebep veya beklenmeyen hallerde uzatılabilir. Madde 212 – Bir gümrük beyannamesine dayanılarak ödenmişolan gümrük vergileri bu beyannamenin iptal edilmesi üzerine ilgilinin talebiyle geri verilir. Bu istemin, gümrük beyannamesinin iptal edilmesi amacıyla müracaatta bulunulmasıiçin öngörülen süreler içerisinde yapılmasıgerekir. Madde 213 – 1. Beyannamenin tescili tarihi itibariyle, kusurlu veya ithallerine esas teşkil eden sözleşme hükümlerine aykırıolduklarından bahisle, ithalatçıtarafından kabul edilmeyen eşyaya ilişkin ithalat vergileri geri verilir veya kaldırılır. Kusurlu eşyaya, teslimden önce hasar gören eşya da dahildir. 2. Bu tür eşyaya ilişkin ithalat vergilerinin geri verilmesi veya kaldırılması, kusurlu veya sözleşme hükümlerine aykırıolduklarının tespiti için gerekli olan ilk kullanım dışında eşyanın kullanılmamışolmasıve eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesi dışına ihraç edilmesi koşullarına bağlıdır. Gümrük idareleri, ilgilinin talebi üzerine, eşyanın ihracıyerine; imhasına, yeniden ihraç amacıyla transit veya gümrük antrepo rejimine tabi tutulmasına veya serbest bölgeye konulmasına izin verirler. Sözkonusu işlem veya kullanımlardan birine tabi tutulan eşya, serbest dolaşımda olmayan eşya olarak değerlendirilir. 3. Gümrük beyanından önce denenmek üzere geçici olarak teslim edilen eşyanın vergileri, eşyanın kusurlu veya sözleşme hükümlerine aykırıolduğu hususlarının deneme sırasında anlaşılamadığıkanıtlanmadıkça geri verilmez veya kaldırılmaz. 4. Bu madde uyarınca geri verilecek veya kaldırılacak gümrük vergileri için vergilerin yükümlüye tebliği tarihinden itibaren bir yıl içerisinde gümrük idaresine müracaat edilmesi gerekir. Mücbir sebebin tespiti halinde bu süre Müsteşarlıkça uzatılır. Madde 214 – Gümrük vergileri 211, 212 ve 213 üncü maddelerde belirtilen haller dışında, Türkiye’nin taraf olduğu uluslararasıanlaşma hükümleri çerçevesinde, Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek hallerde geri verilir veya kaldırılır. Bu maddede belirlenen geri verme ve kaldırma işlemleri, gümrük vergilerinin yükümlüye tebliği tarihinden itibaren bir yıl içinde ilgili gümrük idaresine başvurulması üzerine yapılır. Ancak, mücbir sebebin tespiti halinde, bu sürenin aşılmasına Müsteşarlıkça izin verilir. Madde 215 – Geri verme veya kaldırma işlemine tabi olmayacak gümrük vergileri miktarıBakanlar Kurulu Kararıile belirlenir. Madde 216 – Yetkili idareler tarafından, gümrük vergileri ile bunların ödenmelerine bağlıolarak tahsil edilmişgecikme faizinin veya gecikme zammının geri verilmesinde idarece faiz ödenmez. Ancak, geri verme kararının alındığıtarihten itibaren üç ay içerisinde idarece sözkonusu kararın uygulanmamasıhalinde, ilgilinin talebi üzerine, üç aylık sürenin bitiminden itibaren faiz ödenir. Bu faiz, 6183 sayılıAmme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun tecil faizine ilişkin hükümlerine göre hesaplanır. Madde 217 – Gümrük vergilerinin hatalıolarak kaldırılmasıveya geri verilmesi halinde, başlangıçta tahakkuk eden vergiler ile 216 ncımadde uyarınca ödenmiş faizler yeniden tahsil edilir. Tahsil edilmeyen miktarlar tebliğtarihinden itibaren on gün içinde ödenir. Bu süre içinde ödenmeyenler için 6183 sayılıAmme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre işlem yapılır. ONUNCU KISIM : DİĞER HÜKÜMLER BİRİNCİ BÖLÜM : LİMAN VE ANTREPO İŞLETMELERİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ Madde 218 – 1. Türkiye ile diğer ülkeler arasında demiryolu dahil kara, deniz ve hava yoluyla yapılan eşya ve yolcu taşımalarında yararlanılan istasyon, deniz ve hava limanlarınıişleten kuruluşlar ile posta idareleri, bu Kanun hükümlerine göre gerekli gümrük gözetim ve denetim işlemlerinin yapılmasınısağlamak üzere; yolcu salonları, geçici depolama yerleri, antrepolar ile görevli gümrük ve gümrük muhafaza idarelerinin çalışmalarına elverişli ve yeterli bürolar ve gözetleme kuleleri tesis etmek; buraların aydınlatma, ısıtma ve temizlik ihtiyaçlarınıkarşılamak; demirbaşeşya ile telefon ve diğer teknik donanımlarınıbedelsiz olarak sağlamak; limanlarda ve gümrük kapılarında gümrük gözetimine tabi eşya ve kişiler ile diğerlerinin birbirine karışmasınıönlemeye yönelik her türlü fiziki yapıların sağlanmasıkonusunda Gümrük Müsteşarlığının isteklerini yerine getirmek zorundadırlar. 2. Posta idareleri, 1 inci fıkrada sayılanların yanısıra posta kolilerinin muayene ve tahlili için gerekli ölçü aletleri ve diğer donanımlarısağlamakla yükümlüdür. Madde 219 – 1. Antrepo işleticileri buralardaki eşyanın güvenliği ve hizmetlerin çabuk görülmesi bakımından, zaman içerisinde Müsteşarlıkça gerekli görülecek ek donanımlarıve değişiklikleri yapmak ve ileri teknolojinin gerektirdiği araçları sağlamak zorundadırlar. 2.a) Özel antrepo işleticileri, buralarda görevlendirilmesini istedikleri gümrük veya gümrük muhafaza memurlarına ödenecek olan ve miktarıMüsteşarlıkça belirlenecek fazla çalışma ücretlerini ve yolluklarınıpeşin olarak gümrük veznesine ödemekle yükümlüdürler. b) Doğrudan doğruya belirli bir özel veya genel antrepo ile ilgili gümrük işlemlerini yerine getirmek üzere kurulan gümrük ve gümrük muhafaza idarelerinde görevli memurların Devlet tarafından belirlenen maaş, fazla çalışma ücreti ve diğer tahsisat tutarları, antrepo işleticileri tarafından her ay peşin olarak gümrük veznesine yatırılmak zorundadır. c) Posta idarelerinde yapılacak gümrük denetimleri ve gümrük işlemleri nedeniyle gümrük memurlarına ödenecek olan ve Müsteşarlıkça belirlenen fazla çalışma ücretleri, posta idareleri tarafından gümrük veznesine yatırılır. İKİNCİBÖLÜM : ÇALIŞMA ZAMANLARI, GÜMRÜK PERSONELİNİN KIYAFETİ VE GÜMRÜK BAYRAĞI BİRİNCİAYIRIM : ÇALIŞMA ZAMANI VE FAZLA ÇALIŞMA ÜCRETİ Madde 220 – Gümrük idarelerinde normal çalışma saatleri; iklim, mevsim ve bölgenin ekonomik durumu ve ihtiyaçlarıgözönünde bulundurularak Müsteşarlıkça belirlenir. 35 inci madde hükümleri saklıkalmak üzere, gece ve gündüzün her saatinde yolcu ve yük alıp verme işleri yapılan veya taşıtların gelişve gidişleri normal çalışma saatlerine uymayan kara hudut kapıları, demiryolu istasyonlarıile deniz ve hava limanlarındaki gümrük idareleri devamlısurette açık bulundurulur. Buralarda görevli memurların çalışma saatleri, aralarında nöbet esasına göre düzenlenir. Madde 221 – (Değişik madde: 14/07/2004 – 5217 S.K./22.mad) *1* *2* 1. Yolcuların ve taşıt araçlarının girişve çıkışlarına ait işlem dışında, yükleme ve boşaltma ile her türlü gümrük işlemlerinin normal çalışma saatleri içinde yapılması gerekir. Ancak, bu saatler dışında veya tatil zamanlarında hizmet talebinde bulunulduğunda, yazılıolarak yapılacak bu talep, işin yapılacağıgümrük idarelerince yerinde görülürse, gerekli önlemler alınmak ve çalışacak personelin fazla çalışma ücreti ve varsa kanunî yolluklarıkarşılığıtutarlar, talep sahipleri tarafından ilgili saymanlık hesabına yatırılmak koşuluyla kabul edilir. Memurlar (gümrüklerdeki sorumlu saymanlık ve TASİŞpersoneli dahil) bu suretle kendilerine verilecek işleri yapmakla görevlidirler. Başmüdür, müdür veya vekilleri normal çalışma saatleri dışında verilecek hizmetleri düzenler ve kontrol ederler. 2. Normal çalışma saatleri içinde veya dışında olduğuna bakılmaksızın, çalışma ücretinin yatırılmasıhalinde, özel kurye taşımacılığıgümrük hizmeti ile özel yolcu servisi taleplerinin yetkili gümrük idarelerince karşılanmasımümkündür. 3. Bu şekilde tahsil edilen fazla çalışma ücretleri tutarının % 50’si ile varsa kanunî yolluklarının tamamıhak sahibi personele ödenir. Fazla çalışma ücreti olarak yatırılan tutarların geriye kalan % 50’si ise bütçeye gelir kaydedilir. Ayrıca, gümrük idaresinin ihtiyaçlarında kullanılmak üzere Kurum bütçesine gerekli ödenek konulur. 4. İlgililerden tahsil edilecek çalışma ücretlerinin miktarı, dağıtımıve tahsiline ilişkin usul ve esaslar Müsteşarlığın bağlıolduğu Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. Madde 222 – (Değişik madde: 14/07/2004 – 5217 S.K./22.mad) *1* *2* Gümrük Müsteşarlığımerkez ve taşra teşkilâtıkadrolarında fiilen çalışan memurlar ile sözleşmeli personele, en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) % 200’ünü geçmemek üzere ek ödeme yapılır. Ek ödemenin miktarıile esas ve usulleri; görev yapılan birim ve işhacmi, görevin önem ve güçlüğü, çalışma süresi, personelin sınıfı, kadro unvanıve derecesi, atanma usulü ile personele aylık ve özlük hakları dışında ilgili mevzuatına göre yapılan diğer ilave ödemeler gibi kriterler dikkate alınarak Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine Gümrük Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan tarafından belirlenir. Bu ödemede 657 sayılıKanunun aylıklara ilişkin hükümleri uygulanır ve bu ödemelerden damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesinti yapılmaz. İKİNCİAYIRIM : GÜMRÜK PERSONELİNİN KIYAFETİVE GÜMRÜK BAYRAĞI Madde 223 – 1. Gümrük muhafaza bölge ve kısım amirleri, memurları; yolcu veya işsahipleriyle doğrudan temas halinde olan gümrük memurlarıresmi kıyafet giymek zorundadır. Resmi kıyafetlerin ve bunlara takılacak kokart, isim plaketleri ve diğer işaretlerin şekli Müsteşarlıkça belirlenir. 2. Başmüdür ve başmüdür yardımcılarıile Müsteşarlık merkez teşkilatında çalışan personel 1 inci fıkra hükmünün dışındadır. Madde 224 – Günün her saatinde hizmet veren gümrük kapılarında gümrük bayrağısürekli olarak çekili kalır. Diğer gümrük binalarında ise yalnız kanuni çalışma saatlerinde gümrük bayrağıçekilir. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM : GÜMRÜKLERDE İŞTAKİBİVE GÜMRÜK MÜŞAVİRLERİ Madde 225 – 1. Eşyanın gümrükçe onaylanmışbir işlem veya kullanıma tabi tutulmasına ilişkin faaliyetler, 5 inci madde hükümleri çerçevesinde, sahipleri ile bunların adına hareket edenler tarafından doğrudan temsil yoluyla veya gümrük müşavirleri tarafından dolaylıtemsil yoluyla takip edilir ve sonuçlandırılır. 2. Devlet, belediye, il özel idareleri ve diğer kamu tüzel kişilerinin amir ve memurları, özel hukuk tüzel kişilerinin kendilerini temsile yetkili personeli, tüm gümrük işlemlerini doğrudan temsil yoluyla takip edebilirler. Kara, deniz ve havayolu işletmeleri ile nakliyeci kuruluştemsilcileri, taşıdıkları eşyanın sadece transit işlemlerini doğrudan temsil yoluyla takip edebilirler. Madde 226 – 1. Gümrük müşavirleri her türlü gümrük işlemini takip ederek sonuçlandırabilirler. 2. Gümrük müşavir yardımcılarıbir gümrük müşavirinin yanında çalışır ve onun adına gümrük idarelerinde iş takip edebilirler. Gümrük müşavir yardımcılarının gümrüklerde iş takibine ilişkin sınırlandırmalar yapmaya Gümrük Müsteşarlığı yetkilidir. Madde 227 – 1. Gümrük müşavir yardımcısıolabilecek kişilerin aşağıda belirtilen koşullara sahip olmalarıgerekir: a) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşıolmak, b) Medeni haklarıkullanma ehliyetine sahip bulunmak, c) Kamu haklarından mahrum bulunmamak, d) Taksirli suçlar hariç olmak üzere; affa uğramışolsalar dahi, ağır hapis veya beş yıldan fazla hapis ya da kaçakçılık, zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancıkötüye kullanma, dolanlıiflas, yalan yere şahadet, suç tasnii, iftira gibi yüz kızartıcısuçlar ile resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma veya Devlet sırlarınıaçığa vurma, vergi kaçakçılığıveya vergi kaçakçılığına teşebbüs suçlarından dolayıhüküm giymişbulunmamak, e) Ceza veya disiplin soruşturmasısonucunda memuriyetten çıkarılmışolmamak, f) i) Hukuk, iktisat, maliye, işletme, muhasebe, bankacılık, kamu yönetimi, siyasal bilgiler ve endüstri mühendisliği dallarında eğitim veren fakülte ve yüksek okullardan veya denkliği Yüksek Öğretim Kurumunca tasdik edilmişyabancıyüksek öğretim kurumlarından enaz lisans seviyesinde mezun olmak, ii) Diğer öğretim kurumlarından lisans seviyesinde mezun olduktan sonra (i) alt bendinde belirtilen bilim dallarından lisans üstü seviyede diploma almışolmak ya da ön lisans eğitimi veren gümrük, dışticaret ve Avrupa Birliği konularında uzmanlık programıolan meslek yüksek okullarından mezun olmak, g) Staj amacıyla bir gümrük müşavirinin yanında üç yıl çalışmışolmak, h) Yapılan gümrük mevzuatıve gümrüğe ilişkin iktisadi, ticari ve mali konuları kapsayan sınavda başarılıolmak. 2. a) Gümrük idaresinde en az onbeşyıl çalışıp da görevlerinden istifa ederek veya emekli olarak ayrılan memurlardan 1 inci fıkradaki koşullarıtaşıyanlar, staj koşulu aranmaksızın gümrük müşavir yardımcısısınavına girebilirler. b) Gümrük idaresinde en az onbeşyıl çalışıp da bunun üç yılınıgümrük muayene memuru, gümrük başmemuru ve gümrük müdür yardımcısı görevlerinde geçirenlerden, görevlerinden istifa eden veya emekliye ayrılan ve 1 inci fıkradaki koşullarıtaşıyanlar sınav ve staj koşulu aranmaksızın gümrük müşavir yardımcısı olabilirler. 3. Yukarıda belirtilen koşullarıyerine getirenlere gerekli müracaat belgelerinin tamamlanmasından itibaren altmış gün içinde Gümrük Müsteşarlığıtarafından Gümrük Müşavir Yardımcılığıİzin Belgesi verilir. Gümrük Müşavir yardımcılarıancak bu izin belgesini aldıktan sonra mesleki faaliyette bulunabilirler. Madde 228 – 1. 227 nci maddenin 1 inci fıkrasının (f) bendinin (ii) alt bendi hariç olmak üzere, aynıfıkrada belirtilen koşullarıtaşıyan ve üç yıl süre ile gümrük müşavir yardımcılığıyaparak, gümrük mevzuatıve gümrüğe ilişkin iktisadi, ticari ve mali konularıkapsayan sınavda başarılıolan kişiler, gümrük müşavirliği yapmaya hak kazanır. 2.a) Gümrük idaresinde on yıl çalışmışolup, bunun üç yılınışube müdürü, gümrük müdürü, gümrük muhafaza müdürü, gümrük başmüdür yardımcısıve gümrük muhafaza başmüdür yardımcısıgörevlerinde geçirenlerden, görevlerinden istifa eden veya emekliye ayrılanlar 227 nci maddenin 1 inci fıkrasında belirtilen koşulları taşımalarıhalinde, staj koşuluna tabi tutulmaksızın gümrük müşavirliği sınavına girebilirler. Bu kişilere, talep halinde sınav ve staj koşulu aranmaksızın Gümrük Müşavir Yardımcısıİzin Belgesi verilir. b) Gümrük idaresinde gümrük başmüdürü, gümrük muhafaza başmüdürü, gümrük uzmanı, kontrolör, gümrük müfettişi, daire başkanıve daha üst görevlerde enaz on yıl çalışmışolanlardan, görevlerinden istifa eden veya emekliye ayrılanlar, 227 nci maddenin 1 inci fıkrasında belirtilen koşullarıtaşımalarıhalinde, sınav ve staj koşuluna bağlıolmaksızın gümrük müşaviri olmaya hak kazanırlar. 3. 1 inci ve 2 nci fıkralarda belirtilen koşullarıyerine getirenlere, gerekli müracaat belgelerinin tamamlanmasından itibaren altmışgün içinde Müsteşarlıkça Gümrük Müşavirliği İzin Belgesi verilir. Gümrük müşavirleri ancak bu izin belgesini aldıktan sonra mesleki faaliyette bulunabilirler Madde 229 – 1. Gümrük müşavirleri tebligat adreslerinde kullanılacak çalışma yerlerini, bu yerin bağlıbulunduğu Gümrük Başmüdürlüğüne yazıile bildirirler. 2. Gümrük müşavirliğinin bir tüzel kişilik oluşturularak yürütülmesi halinde, tüzel kişilik ortaklarının gümrük müşaviri olmasızorunludur. Bu durumda, gümrük beyannamesi veya beyanname kabul edilen diğer belgeler üzerine imzasınıatmış olanların vergi kaybına neden olan durumu bildiği veya bilmesi gerektiği hallerde, bunlar, gümrük idaresine karşıbağlıbulunduklarıtüzel kişilikle birlikte müteselsilen sorumlu olurlar. Bu hallerde, ilgili gümrük müşavirinin kişisel cezai sorumluluğu saklı kalmak kaydıyla, işlemi yapan kişi ile birlikte şirket de gümrük idaresince alınan vergiler ve para cezalarıyönünden müteselsilen sorumludur. Madde 230 – Gümrük müşavirleri, kanunlara göre tutmaya mecbur olduklarıticari veya kanuni defterlerini, vekaletname ve sözleşmelerini, işlerine dair yazdıklarıve aldıklarımektup, faks, telgraf ve benzeri belgeler ile düzenledikleri fatura, makbuz ve masraflarına ilişkin belgelerin asıllarınıve örneklerini özel kanunlardaki hükümler saklıkalmak kaydıyla beşyıl muhafaza etmeye; bunlarıgümrük müfettişi, gümrük müfettişyardımcısı, kontrolör, yetkili gümrük amir ve memurlarına göstermeye; bunların incelenmesine, denetlenmesine izin vermeye ve gerektiğinde yazılıistek üzerine bunlarıyukarıda belirtilen görevlilere ibraz etmeye mecburdurlar. ONBİRİNCİKISIM : CEZALAR BİRİNCİBÖLÜM : GENEL HÜKÜMLER Madde 231 – 1. Bu Kanun hükümlerine aykırıhareket edenlere bu Kanunda yazılı ceza hükümleri uygulanır. 2. Bu Kanun hükümlerine göre para cezasıverilmesinde ve bu cezaların idari itiraz mercilerince hükme bağlanmasında, para cezasınıgerektiren eylemde bulunanların kasıtlıolup olmadıklarıaranmaz. 3. Bu Kısım hükümlerine göre ceza tayin edilen eylemler hakkında kaçakçılık ve diğer ceza koyan kanunlara göre takibat yapılıp, bu kısımda tayin edilen cezalardan daha ağır bir ceza ile kesin olarak mahkum edilenler hakkında, ayrıca bu Kısımdaki maddelere göre ceza verilmez. 4. Aynıeylemin bu Kısımda yer alan maddelerdeki cezalardan birden fazlasına temas eder mahiyette olduğu hallerde, daha ağır ceza içeren madde hükmü uygulanır. 5. Bu Kısım hükümlerine göre ceza verilmesi, bu eylemleri yapanlar hakkında diğer idari yaptırımların uygulanmasına engel teşkil etmez. Madde 232 – 1. 234 üncü madde hükümlerine göre alınacak para cezaları, itiraz olmaksızın vergi tahakkukunun kesinleşmesinden veya idari itirazın red kararıile sonuçlanmasından sonra karara bağlanır. İdari yargımercilerine başvurulması, gümrük idaresinin ceza uygulamalarınıengellemez. Bu fıkraya göre karara bağlanacak para cezalarının zamanaşımısüresi vergi tahakkukunun kesinleştiği tarihi takibeden günden itibaren işlemeye başlar. 2. 1 inci fıkra dışında kalan bu Kısımdaki madde hükümlerine göre karara bağlanacak para cezalarının zamanaşımısüresi, sözkonusu maddelerde belirtilen usulsüzlüklerin gümrük idarelerince tespit edildiği tarihi takibeden günden itibaren işlemeye başlar. 3. 1 inci ve 2 nci fıkralarda belirtilen para cezalarıüç yıl içinde karara bağlanıp, tebliğedilmediği takdirde zamanaşımına uğrar. 4. İlgilisine tebliğedilerek kesinleşen para cezaları6183 sayılıAmme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine tabidir. Madde 233 – Bu Kanunun 234 üncü maddesine göre alınan para cezalarının; a) Muayene ve tahlilden önce cezayıgerektiren durumun meydana çıkarılmasına hizmet veren muhbirlere %30’u, b) Cezayıgerektiren durumu muayene, tahlil, denetleme veya inceleme ile meydana çıkaranlara %30’u, Dağıtılır. Arta kalanı, Müsteşarlıkça belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde, idarenin eğitim, geliştirme ve otomasyon hizmetlerinde kullanılır. Muhbir olmaması durumunda muhbire ayrılan pay da bu hüküm doğrultusunda kullanılır. İKİNCİ BÖLÜM : VERGİ KAYBINA NEDEN OLAN İŞLEMLERE UYGULANACAK CEZALAR Madde 234 – 1. Serbest dolaşıma giriş rejimine veya bir geçici muafiyet düzenlemesine tabi tutulan eşyaya ilişkin olarak, yapılan beyan ile muayene ve denetleme veya teslimden sonra kontrol sonucunda; a) Eşyanın tarife uygulamasınıetkileyen cins, tür ve niteliklerinde veya vergilendirmeye esas olan sayı, baş, ağırlık gibi ölçülerinde aykırılık görüldüğü ve beyana göre hesaplanan gümrük vergisi ile muayene sonuçlarına göre alınması gereken gümrük vergisi arasındaki fark %5’i aştığıtakdirde, gümrük vergisinden ayrı olarak bu farkın üç katıpara cezasıalınır. b) Kıymeti üzerinden gümrük vergisine tabi eşyanın beyan edilen kıymeti, muayene ve denetleme sonucunda bu Kanunun 23 ila 31 inci maddelerinde yeralan hükümler çerçevesinde belirlenen kıymete göre noksan bulunduğu takdirde, bu noksanlığa ait gümrük vergisinden başka bu vergi farkının üç katıpara cezasıalınır. 2. Ancak, satışbirimine göre miktar itibariyle %5’i geçmeyen bir fark ile maddi hesap hatasından doğan noksan kıymet beyanlarında, bu farklara ait gümrük vergisinden başka bu verginin bir katıda para cezasıalınır. 3. Genel ve katma bütçeye dahil kamu kuruluşlarıile özel idareler ve belediyeler için 1 inci ve 2 nci fıkra hükümleri uygulanmaz. Bu gibi hallerde, 241 inci maddenin 1 inci fıkra hükmüne göre işlem yapılır. 4. Bu maddeye göre verilen ceza hiçbir şekilde 241 inci maddenin 1 inci fıkrasında belirtilen miktardan az olamaz. Madde 235 – Teminat alınmışolsa bile, gümrük işlemlerine başlanmadan veya bu işlemler bitirilip gümrük idaresinin izni alınmadan antrepolardan veya gümrük idaresince eşya konulmasına izin verilen yerlerden kısmen veya tamamen eşya çıkarılmasıhalinde, çıkarılan eşyanın ithalat veya ihracat vergilerinin yanısıra, bu vergilerin üç katıpara cezasıalınır. Madde 236 – 1. Gümrük antrepolarında veya gümrük idaresince eşya konulmasına izin verilen yerlerde yapılan sayımlarda kayıtlara göre eşyanın bir kısmının noksan olduğunun anlaşılmasıhalinde, noksan çıkan eşyanın ithalat veya ihracat vergilerinin yanısıra, bu vergilerin üç katıpara cezasıalınır. 2. Gümrük antrepolarında veya gümrük idaresince eşya konulmasına izin verilen yerlerde yapılan sayımlarda kayıtlara göre fazla eşya çıkmasıhalinde, bu eşyanın 177 ila 180 inci madde hükümlerine göre tasfiyeye tabi tutulmasının yanısıra, fazla çıkan eşyaya ait ithalat veya ihracat vergileri tutarıkadar para cezasıalınır. 3. Bu maddede belirtilen para cezaları, antrepo işleticilerinin veya kullanıcılarının sorumlulukları gözönünde bulundurularak, yapılan tespite göre bunlardan müteselsilen alınır. Madde 237 – 1. 42 ila 45 inci madde hükümlerine göre taşıt araçlarının sahipleri, kaptanlarıveya acentalarıtarafından gümrük idaresine verilen özet beyan veya özet beyan olarak kullanılan ticari veya resmi belgelerdeki kayıtlımiktara göre noksan çıkan kapların mahrecinden yüklenmemişveya yanlışlıkla başka yere çıkartılmış veya kaza ve avarya sonucunda yok olmuşveya çalınmışbulunduğu gümrük idaresince belirlenecek süre içinde kanıtlanamadığıtakdirde, bu noksan kaplara ait eşyadan tarife pozisyonuna veya tarife pozisyonu tespit edilemiyor ise cinsine ve türüne göre tarifede dahil olduğu faslın en yüksek vergiye tabi pozisyonuna göre hesaplanacak gümrük vergisi kadar para cezasıalınır. 2. 1 inci fıkraya göre ceza belirlenmesi mümkün olamıyorsa, noksan her kap için 241 inci maddenin 1 inci fıkrasında belirlenen miktarda para cezasıalınır. 3. 42 ila 45 inci madde hükümlerine göre taşıt araçlarının sahipleri, kaptanlarıveya acentalarıtarafından gümrük idaresine verilen özet beyan veya özet beyan olarak kullanılan ticari veya resmi belgelerdeki kayıtlımiktara göre fazla çıkan kapların yanlışlıkla mahrecinden fazla olarak yüklenmiş olduğu gümrük idaresince belirlenecek süre içinde kanıtlanamadığıtakdirde, söz konusu eşyaya el konularak müsadere olunur ve eşyanın CIF kıymeti kadar para cezasıalınır. 4. Dökme gelen eşyadaki %3’ü aşmayan eksiklik ve fazlalıklar için takibat yapılmaz. 5. Bu maddede belirtilen para cezaları, yapılan tespite göre taşıt araçlarının sahipleri, kaptanlarıveya acentalardan alınır. Madde 238 – 108 ila 127 nci maddelerde düzenlenen Dahilde İşleme Rejimi ile 128 ila 134 üncü maddelerde düzenlenen Geçici İthalat Rejimine ilişkin hükümlerin ihlali halinde, eşyaya ilişkin gümrük vergileri tahsil edilir. Ayrıca, bu vergilerin iki katıpara cezasıalınır. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM : USULSÜZLÜKLERE İLİŞKİN CEZALAR Madde 239 – İthalat veya ihracat vergilerinden muaf eşyayı33 üncü madde hükümleri gereğince belirlenen gümrük kapılarıdışında başka yerlerden izinsiz olarak ithal veya ihraç veya bunlara teşebbüs edenlerle, bu tür eşyayıgümrük işlemlerini yaptırmaksızın yurda sokanlar veya çıkaranlar ile buna teşebbüs edenlerden, sözkonusu eşyanın ithalata konu olmasıhalinde, CIF değerinin, ihracata konu olması halinde ise FOB değerinin onda biri oranında para cezasıalınır. Madde 240 – 179 uncu maddenin 1 inci fıkrasıhükmüne göre, beyan sahibinin sözkonusu eşyayıserbest dolaşıma girişrejimine tabi tutmak istemesi halinde, eşyanın döviz cinsinden CIF değerinin %1’i oranında para cezasıTürk Lirasıolarak alınır. Madde 241 – 1. Bu Kanunda ayrıbir ceza tayin edilmişhaller saklıkalmak üzere, bu Kanuna ve bu Kanunda tanınan yetkilere dayanılarak çıkarılan tüzük, yönetmelik, tebliğve talimatlarla getirilen şekil ve usullere aykırıhareket edenlere 30,000,000 TL. usulsüzlük cezasıuygulanır. 2. 1 inci fıkrada belirtilen miktar, her yıl, bir önceki yıla ilişkin olarak 213 sayılıVergi Usul Kanunu uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında artırılır, bu hesaplamada 1,000,000 TL.’sına kadar olan tutarlar dikkate alınmaz. 3. Usulsüzlük cezasıaşağıdaki hallerde 1 inci fıkrada belirtilen miktarın iki katı olarak uygulanır: a) 6 ve 7 nci maddelere göre, gümrük idarelerince verilen kararlara dayanak oluşturan belge ve bilgilerin, ilgili kişiler tarafından yanlışolarak verilmesi, b) Vergi kaybıdoğurmamasına karşın, 24 üncü maddeye göre birbirleriyle ilişkisi bulunan kişiler arasında bir satışişlemi olmasıve bu ilişkinin beyan edilmemesi, c) Yabancılimanlardan gelen veya Türkiye Gümrük Bölgesinden yabancılimanlara giden gemilerin gelişve gidişlerinden en az üç saat önce sahip veya acentası tarafından gümrük idaresine bilgi verilmemesi, d) 42 nci maddeye göre özet beyan veya özet beyan olarak kullanılan ticari veya resmi belgenin süresi içinde verilmemesi, e) Türkiye Gümrük Bölgesinde karayoluyla transit eşya taşıyan taşıt araçlarının 91 inci maddeye göre verilen süreleri yirmidört saate kadar aşması, f) Gümrük antrepolarının 93 üncü maddenin 3 üncü fıkrasında belirtilen teknik donanımlarında noksanlık bulunması, g) Gümrük antrepo rejimine tabi tutulan eşyanın, antrepolara konulduklarıtarihte işleticiler tarafından kayıtlara geçirilmemesi, h) Gümrük kontrolü altında işleme rejimi çerçevesinde Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşyanın, süresi içinde rejimin gerektirdiği işlemlerinin bitirilmemesi, ı) Geçici olarak Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkarılan eşyanın verilen süreyi aştıktan sonra geri getirilmesi, j) Herhangi bir ihracat iadesinden yararlanmayan veya ihracat vergisine ve ticaret politikasıönlemlerine tabi olmayan ihracata konu eşyanın cins, tür, miktar veya kıymetinin yanlışbeyan edilmesi, k) Serbest bölgelerde çalışan veya buralara giren ve çıkan kişilerin bu Kanunla konulmuşkurallara uymaması, l) Kanunun 13 üncü maddesinde belirtilen belgelerin beşyıl süreyle saklanmaması. 4. Usulsüzlük cezasıaşağıdaki hallerde 1 inci fıkrada belirtilen miktarın dört katı olarak uygulanır: a) Bir kişinin 5 inci madde hükümlerine göre geçerli bir temsil yetkisi olmadığı halde başka bir kişi adına veya hesabına gümrük idarelerinde iştakip etmesi, b) 34 üncü maddenin 2 nci fıkrasıhükümlerinin aksine, karayolu taşıtlarının gümrük idaresinin izni olmadan yük veya yolcu alarak yoluna devam etmesi, c) 45 inci maddenin 1 inci fıkra hükümlerine aykırıolarak, gümrük idaresine özet beyan veya özet beyan olarak kullanılan ticari veya resmi belge verilmeksizin taşıtlardan eşya boşaltılması, bu belgelerde kayıtlıeşyanın cinsinin yanlışbeyan edilmesi veya kapların türleri ile üzerlerinde kayıtlınumara ve işaretlerin özet beyan kayıtlarına uygun olmaması, d) Türkiye Gümrük Bölgesinde karayoluyla transit eşya taşıyan taşıt araçlarının 91 inci maddeye göre verilen süreleri kırksekiz saate kadar aşması, e) Genel antrepo ve serbest bölgelere getirilen parlayıcı, patlayıcıveya bir arada bulunduklarıeşya için tehlikeli olan ya da korunmalarıözel düzenek ve yapılara gerek gösteren eşyanın 94 ve 154 üncü madde hükümlerine aykırıolarak genel amaçlı eşya konulan yerlerde depolanması, f) Gümrük antrepolarında bulunan eşyanın gümrük idarelerinin izni olmaksızın 102 nci maddede belirtilen elleçlemelere tabi tutulması. 5. Usulsüzlük cezasıaşağıdaki halde 1 inci fıkrada belirtilen miktarın altıkatıolarak uygulanır: Türkiye Gümrük Bölgesinde Karayoluyla transit eşya taşıyan taşıt araçlarının 91 inci maddeye göre verilen süreleri yetmişiki saate kadar aşması. 6. Usulsüzlük cezasıaşağıdaki hallerde 1 inci fıkrada belirtilen miktarın sekiz katı olarak uygulanır: a) 34 üncü maddenin 3 üncü fıkrasıhükümlerinin aksine, Türkiye Gümrük Bölgesine giren gemilerin rota değiştirmesi, yolda durması, başka gemilerle temas etmesi, gümrük gözetimi yapılmasıiçin yol kesmemesi veya gümrük idaresi bulunmayan yerlere yanaşması, b) Taşıt araçlarının 33 üncü ve 91 inci maddede belirtilen önceden belirlenmiş yollar dışında seyretmesi, c) Türkiye Gümrük Bölgesinde karayoluyla transit eşya taşıyan taşıt araçlarının 91 inci maddeye göre verilen süreleri yetmişiki saatten daha fazla bir süre ile aşması. ONİKİNCİKISIM : İTİRAZLAR Madde 242 – 1. Yükümlüler, kendilerine tebliğedilen gümrük vergileri için tebliğ tarihinden itibaren onbeşgün içinde ilgili gümrük idaresine verecekleri bir dilekçe ile düzeltme talebinde bulunabilirler. 2. Düzeltme talepleri ilgili gümrük müdürlüğü tarafından otuz gün içinde karara bağlanarak yükümlüye tebliğedilir. 3. Kişiler, düzeltme taleplerine ilişkin kararlara, idari kararlara, gümrük vergilerine ve cezalara karşıyedi gün içinde kararıalan gümrük idaresinin bağlıbulunduğu gümrük başmüdürlüğü nezdinde itirazda bulunabilirler. 4. Gümrük başmüdürlüklerine intikal eden itirazlar otuz gün içinde karara bağlanarak ilgili kişiye tebliğedilir. 5. İlk kararın alındığıidarenin gümrük başmüdürlüğü olduğu hallerde, bu karara karşıonbeşgün içinde Gümrük Müsteşarlığına itiraz edilebilir. 6. Gümrük Müsteşarlığına intikal eden itirazlar kırkbeş gün içinde karara bağlanarak ilgili kişiye tebliğedilir. 7. Gümrük başmüdürlükleri ile Gümrük Müsteşarlığıkararlarına karşıişlemin yapıldığıgümrük müdürlüğünün veya gümrük başmüdürlüğünün bulunduğu yerdeki idari yargımercilerine başvurulabilir. Madde 243 – 1. İlgili kişilere 197 nci maddeye göre tebliğ edilen gümrük vergilerinin hesaplanmasında esas alınan kimyevi tahlil sonuçlarına karşıtebliğden itibaren onbeşgün içinde gümrük başmüdürlüğüne yazılıolarak itiraz edilebilir. 2. İtiraz üzerine, birinci tahlilin yapıldığıgümrük laboratuarında görevli olan ve ilk tahlili yapan kimyager dışındaki iki kimyager tarafından ikinci tahlil yapılır. Yükümlünün talebi halinde, gümrük idareleri, gümrük kimyageri olmayan bir gözlemci kimyagerin de ikinci tahlilde hazır bulunmasına izin verirler. Üç kimyagerden fazla kimyager bulunmayan gümrük laboratuarında yapılan tahlile itiraz edilmesi halinde, ikinci tahlil enaz iki kimyager bulunan en yakın gümrük idaresine ait laboratuarda yaptırılır. İkinci tahlil isteyenlerden, haklıçıktıklarıtaktirde geri verilmek üzere, tahlil masrafı alınır. Tahlil tarifeleri ilgili kuruluşların görüşleri alınmak suretiyle Müsteşarlığın bağlı olduğu Bakanlıkça belirlenir. 3. İkinci tahlil sonucu, eşyanın teknik özelliklerinin ve niteliklerinin belirlenmesi yönünden kesindir. Madde 244 – Bu Kanuna göre verilen para cezalarına karşıidari yargımercilerine itiraz yoluna gidilmeden ve ceza kararlarının tebliğtarihinden itibaren onbeşgün içersinde sözkonusu cezanın ilgili kişi tarafından ödendiği veya ödeneceği yazılı olarak gümrük idaresine bildirildiği ve bu miktarın ceza kararlarının tebliği tarihinden itibaren iki ay içinde ödendiği hallerde, ilgili kişilerin itirazıdüşer. Bu durumda, kesilen para cezasıüçte bir noksanıile tahsil edilir. Madde 245 – 1. Yükümlüler, gümrük idaresine verdikleri beyanname ve bu beyanname eki bilgi ve belgeler esas alınmak suretiyle kendileri tarafından hesaplanan gümrük vergilerine itirazda bulunamazlar. 2. (İptal fıkra: Anayasa Mah. 2003/7 E, 2005/71 K. ve 18.10.2005 tarihli iptal kararı ile) 3. (İptal fıkra: Anayasa Mah. 2003/7 E, 2005/71 K. ve 18.10.2005 tarihli iptal kararı ile) ONÜÇÜNCÜ KISIM : YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILAN HÜKÜMLER, GEÇİCİ MADDELER VE YÜRÜRLÜK BİRİNCİBÖLÜM : YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILAN HÜKÜMLER Madde 246 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibariyle; a) Nisan 1334 tarihli Gümrük Kanununun 113, 117 ve 118 inci maddeleri ile aynı Kanunun 07/06/1926 tarihli ve 906 sayılıKanunla değiştirilen 112 ve 116 ncı maddeleri, b) 30/11/1960 tarihli ve 146 sayılıKanun, c) 19/07/1972 tarihli ve 1615 sayılıGümrük Kanunu ile bu Kanunda değişiklik yapan 25/02/1981 tarihli ve 2419 sayılı, 18/04/1983 tarihli ve 2817 sayılı, 22/05/1987 tarihli ve 3375 sayılı, 10/02/1994 tarihli ve 3968 sayılı, 03/04/1997 tarihli ve 4236 sayılıKanunlar ile 07/02/1990 tarihli ve 3612 sayılıKanunun 55 inci maddesi, d) 30/06/1995 tarihli ve 564 sayılıKanun Hükmünde Kararname, e) 07/01/1932 tarihli ve 1918 sayılıKaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanunun 15 ve 16 ncımaddeleri, Yürürlükten kaldırılmıştır. İKİNCİBÖLÜM : GEÇİCİMADDELER Geçici Madde 1 – 1. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Türkiye Gümrük Bölgesindeki gümrük sundurmalarında veya gümrükçe eşya konulmasına izin verilen yerlerde bulunan eşyanın buralardaki bekleme süreleri ile bunlara ilişkin süre uzatım talepleri hakkında yürürlükten kaldırılan Gümrük Kanunu hükümleri uygulanır. 2. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte genel, özel veya fiktif antrepolarda bulunan eşyanın, buralardaki bekleme süreleri bu Kanun hükümlerine tabidir. Geçici Madde 2 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte bir eşya hakkında rejim beyanında bulunulmuş olmakla birlikte, henüz sonuçlandırılamamış gümrük işlemlerinin yürütülmesinde beyan hak sahibi olarak adlandırılan mükellefin lehine olan hükümler uygulanır. Beyannamesi tescil edilmişeşya ile ilgili olarak, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten başlamak üzere kırkbeşgün içinde beyan hak sahiplerinin rejim değişikliği talepleri kabul olunur. Ancak, bu taleplerin kabulü, alınmışveya alınacak ceza kararlarının uygulanmasınıortadan kaldırmaz. Geçici Madde 3 – 1. Başka kanunlarda Gümrük ve Tekel Bakanlığı’na; Gümrük Müsteşarlığının görev ve yetki alanına giren konularda Maliye ve Gümrük Bakanlığı’na yapılan atıflar Gümrük Müsteşarlığı’na yapılmışsayılır. 2. Halen yürürlükte bulunan kanunlarda 1615 sayılıGümrük Kanunu ile sözkonusu Kanunda değişiklik yapan kanunlara yapılmışolan atıflar bu Kanuna yapılmışkabul edilir. Geçici Madde 4 – Yürürlükten kaldırılan Gümrük Kanunu hükümlerine göre tasfiyelik hale gelmişeşyanın, ihale ilanının henüz yayınlanmamışveya perakende satışına karar verilmemişolmasıve beyan sahibinin bu Kanunun yürürlük tarihinden itibaren otuz gün içinde gümrük idaresine başvurmasıhalinde, bu Kanunun 179 uncu maddesi hükümleri uygulanır. Dışticaret tahdidine giren eşyalar için bu madde hükmü uygulanmaz. Geçici Madde 5 – 1. Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce gümrük komisyoncu yardımcısıkarnesine sahip olanlar, Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren iki yıl içinde Gümrük Müsteşarlığına müracaat etmeleri halinde, öğrenim şartıhariç olmak üzere 227 nci maddede belirtilen koşullarıtaşımaya devam ettiklerinin anlaşılması durumunda, kendilerine Gümrük Müşavir Yardımcısıİzin Belgesi verilir. Bu şekilde gümrük müşavir yardımcısıolanlar en az lise mezunu olmalarıhalinde, gümrük müşavirliği için açılacak ilk üç sınava girebilirler. 2. Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce gümrük komisyoncusu karnesine sahip olanlar, Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren iki yıl içinde Gümrük Müsteşarlığına müracaat etmeleri halinde, Öğrenim şartıhariç olmak üzere 227 nci maddede belirtilen koşullarıtaşımaya devam ettiklerinin anlaşılmasıdurumunda, kendilerine Gümrük Müşavirliği İzin Belgesi verilir. 3. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte, yürürlükten kaldırılan 1615 sayılıGümrük Kanununun 167 nci maddesinin ikinci ve üçüncü fıkrasıile 168 inci maddesinin üçüncü fıkrasına göre gümrük komisyoncusu veya gümrük komisyoncu yardımcısı olmaya hak kazananların görevlerinden istifa etmelerini veya emekli olmalarını müteakip, kendilerine bu Kanun hükümlerine göre gümrük müşavirliği veya gümrük müşavir yardımcılığıizin belgesi verilir. 4. 227 nci maddenin 1 inci fıkrasının (d) bendinde belirtilen suçlarla ilgili olarak devam eden davalar bulunduğu taktirde, 1 inci ve 2 nci fıkralarda yer alan iki yıllık müracaat süresine bakılmaksızın, her halükarda davanın lehte sonuçlanmasından itibaren bir yıl içinde Müsteşarlığa müracaat edilmesi gerekir. Geçici Madde 6 -. Gümrük müşavirleri ve gümrük müşavir yardımcılarıçıkarılacak bir kanunla bağlıbulunduklarıgümrük başmüdürlüğü görev alanıitibariyle kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşu şeklinde örgütleninceye kadar aşağıdaki hükümler uygulanır: 1. 1615 sayılıGümrük Kanunu hükümlerine göre kurulan Gümrük Komisyoncuları Dernekleri faaliyetlerine devam eder ve sınav açılmasıile izin belgeleri verilmesi işlemleri Gümrük Müsteşarlığınca yürütülür. a) Gümrük müşavirliği ve gümrük müşavir yardımcılığısınavlarıMüsteşarlıkça belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde her yıl bir kez yapılır. b) 227 ve 228 inci maddelerde belirtilen koşullarısınavın açıldığıyıl başında sağlamışolanlar, o yıl açılan gümrük müşavirliği veya gümrük müşavir yardımcılığı sınavlarına müracaat edebilirler. c) Gümrük müşavirliği ve gümrük müşavir yardımcılığısınavlarına en fazla üçer kez girilebilir. 2. Gümrük müşavirliği veya gümrük müşavir yardımcılığımesleğinin vakar ve onuruna aykırıfiil ve hareketlerde bulunanlarla, görevlerini yapmayan veya kusurlu olarak yapan ya da görevinin gerektirdiği güveni sarsıcıhareketlerde bulunan meslek mensuplarıhakkında, gümrük müşavirliği hizmetlerinin gereği gibi yürütülmesi amacıyla, durumun niteliğine ve ağırlık derecesine göre aşağıda tanımlanan disiplin cezalarıverilir. a) Uyarma: Meslek mensubuna mesleğinin icrasında daha dikkatli davranması gerektiğinin yazıile bildirilmesidir. b) Kınama: Meslek mensubuna görevinde ve davranışında kusurlu sayıldığının yazıile bildirilmesidir. c) Geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma: Mesleki sıfatısaklıkalmak şartıyla altıaydan az, bir yıldan çok olmamak üzere mesleki faaliyetten alıkoymadır. d) Meslekten çıkarma: Meslek mensubunun izin belgesinin geri alınarak, bir daha bu mesleği icra etmesine izin verilmemesidir. 3. Mesleki kurallara, mesleğin vakar ve onuruna aykırıfiil ve harekette bulunanlarla, görevin gerektirdiği güveni sarsıcı harekette bulunan meslek mensuplarıhakkında, ilk defasında uyarma, tekrarında ise kınama cezasıuygulanır. Görevini bağımsızlık, tarafsızlık ve dürüstlükle yapmayan veya kusurlu olarak yapan ya da bu Kanunda yer alan mesleğin genel prensiplerine aykırıharekette bulunan meslek mensuplarıiçin geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma cezası uygulanır. Sahte belgelere dayanılarak yanlışbeyanda bulunulduğunun, ancak bu durumun gümrük müşavirinin bilgisi dışında olduğunun, bununla birlikte, bir araştırma sonucunda gerçek durumun öğrenilebileceğinin Gümrük Müsteşarlığımerkez denetim elemanlarınca rapora bağlandığıdurumlarda, ilgili gümrük müşavirine ilk defasında kınama cezasıverilir. Bu hususun tekerrür etmesi halinde geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma cezasıuygulanır. 07/01/1932 tarihli ve 1918 sayılıKaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanun hükümlerine göre kaçakçılık suçundan mahkumiyet kararıkesinleşen meslek mensuplarına, meslekten çıkarma cezasıverilir. 4. Üç yıllık bir dönem içinde iki veya daha fazla disiplin cezasınıgerektiren davranışta bulunan meslek mensubuna, her yeni suçu için bir öncekinden daha ağır ceza uygulanabilir. Beşyıllık dönem içinde iki defa mesleki faaliyetten alıkoyma cezasıile cezalandırılmasından sonra bu cezayıgerektiren fiili yeniden işleyen meslek mensuplarıhakkında meslekten çıkarma cezasıuygulanır. Disiplin kurullarıbir derece ağır veya bir derece hafif disiplin cezasının uygulanmasına karar verebilirler. Takibat ve hüküm tesisi, disiplin soruşturması yapılmasına ve disiplin cezasıuygulanmasına engel değildir. 5. Meslek mensubu hakkında savunmasıalınmadan disiplin cezasıverilemez. Yetkili disiplin kurulunun on günden az olmamak üzere verdiği süre içinde savunma yapmayanlar, savunma hakkından vazgeçmişsayılırlar. Disiplin cezalarıkesinleşme tarihinden itibaren uygulanır. 6. Gümrük müşavirleri ve gümrük müşavir yardımcıları, görevleri sırasında veya görevleri sebebiyle işledikleri suçlardan dolayıfiillerinin niteliğine göre Türk Ceza Kanununun Devlet memurlarına ait hükümleri uyarınca cezalandırılır. 7. Disiplin cezalarıbir dava sonucuna bağlıolmaksızın mevzuat hükümlerine aykırılığıgümrük idarelerince tespit edildiği tarihten itibaren üç yıl süreyle uygulanmadığıtaktirde zamanaşımına uğrar. Mevzuata aykırıişlem ve eylemlerin aynızamanda bir adli kovuşturma konusu olmasıhalinde, bu aykırılık için Türk Ceza Kanununda öngörülen zamanaşımıhükümlerine göre disiplin cezasıverilebilir. 8. 2 numaralıbentte belirtilen uyarma ve kınama cezasıyetkili gümrük başmüdürü, geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma cezasıMüsteşarlık Merkez Disiplin Kurulu, meslekten çıkarma cezalarıMüsteşarlık Yüksek Disiplin Kurulu tarafından verilir. 9. Bu Kanuna ve gümrüklerde uygulanan mevzuat hükümlerine aykırıhareketleri görülen gümrük müşavirleri ve gümrük müşavir yardımcılarının izin belgeleri gümrük müfettişleri, müfettişyardımcıları, kontrolörler ve gümrük başmüdürleri tarafından gerek görülmesi halinde tedbir mahiyetinde geçici olarak alınır ve gümrüklerde iş takip etmelerine izin verilmez. Bu durum, gerekçesiyle birlikte izin belgesinin alınmasınıizleyen günde Müsteşarlığa bildirilir. Bu şekilde izin belgeleri alınanlar hakkında geçici mesleki faaliyetten alıkoyma cezasıverilmesi halinde, tedbir mahiyetinde izin belgelerinin alındığısüre verilen cezadan mahsup edilir. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM : YÜRÜRLÜK VE YÜRÜTME Madde 247 – Bu Kanun yayımınıizleyen tarihten itibaren üç ay sonra yürürlüğe girer. Madde 248 – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

Aklınıza takılan konular ile ilgili iletişim numaralarından mail adresinden bize ulaşarak bilgi alabilirsiniz.